Explainer : बिअरच्या बाटल्यांचा रंग ग्रीन-ब्राऊन का असतो? रंगाचा बिअरच्या चवीवर परिणाम होतो का...

टाइम्स ऑफ इंडिया (TOI) रिपोर्टनुसार, 19 व्या शतकापासून बिअर काचांच्या बाटल्यांमध्ये भरली जाते. काच बिअर ताज्या ठेवण्यासाठी एक उत्तम सामग्री मानली जाते. मात्र, लवकरच निर्मात्यांना कळाले की, साध्या काचाच्या बाटल्यांमध्ये बिअर ठेवणे योग्य नाही. जर काचेसमोर प्रकाश पडला, तर बिअरचा स्वाद बिघडतो आणि वास येतो. या घटनेला ‘लाइटस्ट्रक’ असे म्हटले जाते, जेव्हा यूव्ही किरणे बिअरमध्ये प्रवेश करून त्याच्या घटकांसोबत प्रतिक्रिया करतात, विशेषतः होप्स (hops). होप्समध्ये इसोहुम्यूलोन्स असतात, जे यूव्ही प्रकाशामुळे वास सोडू शकतात.

तपकिरी किंवा ब्राऊन बाटल्या तुमची बिअर सुरक्षित ठेवण्याचे सर्वोत्तम काम करतात. या बाटल्या यूव्ही किरणांना बिअरमध्ये प्रवेश करण्यापासून थांबवतात. त्यामुळे बिअरमध्ये असलेल्या संवेदनशील पदार्थांचा रासायनिक प्रतिसाद होण्यापासून वाचवतात, जे अप्रिय स्वाद निर्माण करू शकतात. त्यामुळे ब्राऊन बाटल्या बिअरच्या चवीची शुद्धता सुनिश्चित करतात. बिअरचे निर्माते प्रकाशाच्या आणि इतर प्रभावांच्या प्रतिकूल परिणामांचा सामना करण्यासाठी ब्राऊन बाटल्या वापरण्यास प्रारंभ केला होता.

दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान, बाजारात ब्राऊन काचाची कमतरता निर्माण झाली होती. त्या वेळी बिअर निर्मात्यांनी हिरव्या काचांचा वापर सुरू केला आणि ग्राहकांनी या रंगासोबत उच्च दर्जाची बिअर जोडली. मात्र, हिरव्या बाटल्या ब्राऊन काचाप्रमाणे यूव्ही किरणांपासून संरक्षण देत नाहीत. हिरव्या बाटल्यांमध्ये बिअर ठेवले असल्यास ‘लाइटस्ट्रक’ होण्याचा धोका असतो, जो तिचा स्वाद खराब करू शकतो. तरीही, अनेक बिअर निर्माते त्यांच्या परंपरेनुसार हिरव्या बाटल्या वापरतात.

काच किंवा साध्या बाटल्या एक वेगळी गोष्ट आहे. साध्या बाटल्यांमध्ये बिअरचे रंग स्पष्ट दिसतात, परंतु त्यांना यूव्ही किरणांपासून संरक्षण मिळत नाही. त्यामुळे, बिअर साध्या बाटल्यांमध्ये ठेवली असल्यास, जर ती लांब काळ सूर्यप्रकाशात ठेवली तर ती लाइटस्ट्रक होऊ शकते. पण, सध्या अनेक निर्माता साध्या बाटल्यांवर यूव्ही-प्रोटेक्टिव्ह कोटिंग लावत आहेत, ज्यामुळे पॅकेजिंगसंबंधीच्या धोक्यांचा समतोल साधता येतो आणि ग्राहकांना उत्पादनाचे स्पष्ट दृश्य देखील मिळते.

पारंपारिक बाटल्यांव्यतिरिक्त, कॅन्स बिअर निर्माता आणि ग्राहकांमध्ये लोकप्रिय होत आहेत. कॅन्स 100 टक्के यूव्ही-प्रोटेक्टेड असतात. त्यामुळे त्यात ठेवलेली बिअर ताजे राहते आणि कोणत्याही प्रकारच्या यूव्ही किरणांचा त्यावर परिणाम होत नाही. कॅन्स पटकन थंड होतात आणि बाह्य कार्यक्रमांसाठी खूप सोयीस्कर असतात.

तज्ज्ञांच्या मते, बिअरचे संतुलित प्रमाणात सेवन केल्यास काही आरोग्य फायदे होऊ शकतात. यामध्ये विशेषतः बी-6 व्हिटॅमिन असतो, जो हृदयाचे आरोग्य राखण्यात मदत करतो. बिअरमध्ये सिलिकॉन देखील असतो, जो हाडे मजबूत करण्यासाठी आवश्यक आहे. बिअरमध्ये होप्स आणि बार्लीमुळे अँटीऑक्सिडेंट्स असतात, जे सूज कमी करण्यास आणि काही रोगांच्या धोका कमी करण्यास मदत करतात.

बिअर हे भारतातील एक अत्यंत विकले जाणारे अल्कोहोलिक पेय आहे. भारतीय लोक विशेष प्रसंगी बिअर पिण्याची संधी चुकवत नाहीत. काही बिअरमध्ये 8 टक्के अल्कोहोल असते. बिअरमध्ये सहसा अल्कोहोल 3 ते 30 टक्क्यांदरम्यान असते. बिअरच्या प्रकारानुसार मद्याची मात्रा वाढते किंवा कमी होते.