Explainer: लडाखचे सोनम वांगचुक जोधपूर जेलमध्ये का? मोठा स्फोटक खुलासा; सरकारला Risk घ्यायची नाही

Published by:Jaykrishna Nair

Last Updated:September 27, 2025 7:44 PM IST

Sonam Wangchuk: लडाखचे कार्यकर्ते सोनम वांगचुक यांना लेहमधून जोधपूर सेंट्रल जेलमध्ये हलवण्यात आलं आहे. संवेदनशील भागात आंदोलन पेटू नये म्हणून केंद्र सरकारने ही रणनीती आखली आहे.

लेह: लडाखचे कार्यकर्ते सोनम वांगचुक यांना स्थानिक तुरुंगातून जोधपूर सेंट्रल जेलमध्ये हलवण्याचा निर्णय हा सरकारच्या जाणूनबुजून आखलेल्या सुरक्षा धोरणाचा भाग असल्याचे CNN-News18ला समजले आहे. संवेदनशील सीमा भागांसारख्या लडाख आणि जम्मू-काश्मीरमध्ये मोठ्या प्रमाणावर जनतेची हालचाल, आंदोलन किंवा राजकीय अस्थिरता टाळण्यासाठी हा उपाय करण्यात आला आहे. सूत्रांच्या माहितीनुसार हा निर्णय Preventive Doctrine) यावर आधारित असून त्यामागे वेगळेपणा ठेवणे, पाठीराख्यांच्या जाळ्यांमध्ये व्यत्यय आणणे आणि केंद्रित सुरक्षा नियंत्रण हा उद्देश आहे.

वांगचुक हे लडाखला सहावी अनुसूची (Sixth Schedule) दर्जा व पर्यावरणीय संरक्षण मिळावे या मागण्यांसाठी गेल्या काही महिन्यांत मोठ्या प्रमाणावर जनआंदोलन उभे करणारे प्रमुख नेते म्हणून पुढे आले आहेत. त्यांच्या अटकेनंतर त्यांना प्रदेशाबाहेर हलवण्याचा निर्णय हा स्थानिक पातळीवर निषेध, बंद, किंवा दगडफेक होऊ नये यासाठी आधीच केलेला उपाय मानला जात आहे.

याआधी जम्मू-काश्मीर आणि पंजाबमध्येही अशाच प्रकारच्या कारवाईंचे उदाहरण दिसून आले आहे. तिथे स्थानिक तुरुंगात राजकीय किंवा कट्टर प्रवृत्तीच्या व्यक्तींना ठेवले असता तुरुंगातूनच प्रभाव वाढणे, पुढील कट्टरता आणि लोकचळवळ निर्माण होण्याची शक्यता वाढली होती. त्यामुळे अशा व्यक्तींना राजस्थान, मध्य प्रदेश किंवा दिल्लीतील तुरुंगात हलवून सरकार स्थानिक लॉजिस्टिक आणि भावनिक आधार तोडणे, स्थानिक पोलिसांवरील दबाव कमी करणे आणि केंद्राकडून अधिक कडक नियंत्रण ठेवणे हा उद्देश साधते.

जरी वांगचुक यांच्यावर UAPA अंतर्गत कोणतीही कारवाई नाही किंवा ते दहशतवादी कारवायांशी संबंधित नाहीत, तरीही त्यांच्या लोकप्रियतेमुळे आणि लडाखमधील सुरू असलेल्या राजकीय चळवळीच्या पार्श्वभूमीवर स्थानिक पातळीवर त्यांची उपस्थिती तणाव निर्माण करू शकते, असा सरकारचा अंदाज आहे.

सूत्रांच्या माहितीनुसार अलग ठेवण्याची ही धोरणे नवी नाहीत. कलम ३७० रद्द केल्यानंतर २०१९ मध्ये मसरत आलम यांसारख्या वेगळावादी नेत्यांना तिहार तुरुंगात हलवण्यात आले होते. त्यानंतर NSA आणि UAPA अंतर्गत जम्मू-काश्मीरमधील २५० हून अधिक कैद्यांना विविध राज्यांत हलवण्यात आले. तसेच २०२१ आणि २०२३ मध्ये पंजाबमधील खलिस्तान समर्थक कार्यकर्त्यांनाही हरियाणा आणि राजस्थानमधील तुरुंगात पाठवण्यात आले होते, जेणेकरून स्थानिक पातळीवरील अस्थिरता टाळता येईल.

राष्ट्रीय सुरक्षा कायदा (NSA) वापरून सरकारला कोणत्याही राज्यात अशा व्यक्तींना डांबण्याचा कायदेशीर अधिकार मिळतो. यामुळे केंद्र सरकारला अधिक नियंत्रण ठेवता येते आणि राजकीयदृष्ट्या संवेदनशील प्रदेशांमध्ये संभाव्य परिणाम मर्यादित करता येतात.

सरकारच्या म्हणण्यानुसार लेहमधील हिंसाचाराचा मुख्य भडकावणारा वांगचुक असल्याचा आरोप आहे. दशकांपासून शांत असलेल्या या भागात त्यांच्यामुळे तणाव निर्माण झाला असून त्यांच्या स्वयंसेवी संस्थेत संशयास्पद आर्थिक व्यवहार झाले असल्याचा दावा आहे. त्यांच्या एनजीओला परदेशी देणग्यांसाठी असलेले FCRA परवाना रद्द करण्यात आले आहे. केंद्र सरकारला असे वाटते की वांगचुक यांची लेहमधील उपस्थिती पुन्हा तणाव निर्माण करू शकते. लडाख हा चीनच्या सीमेला लागून असलेला संवेदनशील प्रदेश असल्याने केंद्र सरकार कोणताही धोका पत्करू इच्छित नाही. त्यामुळे त्यांना लेहबाहेर हलवणे हा निर्णय प्रदेशाला शांततेचा कालावधी देण्यासाठी आणि खऱ्या हितसंबंधींसोबत रचनात्मक संवाद साधण्यासाठी उपयुक्त ठरेल, असे सरकारचे मत आहे.

Location :

Mumbai,Maharashtra

First Published :

September 27, 2025 7:29 PM IST

Explainer: लडाखचे सोनम वांगचुक जोधपूर जेलमध्ये का? मोठा स्फोटक खुलासा; सरकारला Risk घ्यायची नाही

Explainer: लडाखचे सोनम वांगचुक जोधपूर जेलमध्ये का? मोठा स्फोटक खुलासा; सरकारला Risk घ्यायची नाही

फोटो

ताज्या बातम्या