WHOकडून मीठ वापराच्या निकषात बदल; हे मीठ वापरल्यास Heart Attack,स्ट्रोकचा धोका कमी
- Published by:Jaykrishna Nair
Last Updated:
Low Sodium Salt: WHO च्या मते, लो-सोडियम मीठाचा वापर केल्याने हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोक होण्याचा धोका कमी होतो. त्यामुळेच नवीन शिफारस करण्यात आली आहे.
जेवणात मीठ नसेल तर ते कितीही चविष्ट असले तरी ते बेचव आणि बेचव वाटते. एवढेच नाही तर मीठ आयोडीनचा स्रोत आहे. हे थायरॉईड ग्रंथीचे कार्य नियंत्रित करण्यास मदत करते आणि शरीरातील द्रवपदार्थ संतुलित करते. पण याचा अर्थ असा नाही की तुम्ही तुमच्या जेवणात जास्त मीठ वापरायला सुरुवात करावी. असे केल्याने शरीरात सोडियमचे प्रमाण वाढू शकते. ज्यामुळे उच्च रक्तदाब, मूत्रपिंड आणि हृदयरोगाचा धोका वाढतो.
जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) लोकांना नियमित टेबल सॉल्टऐवजी लो-सोडियम मीठ (LSSS) वापरण्याची शिफारस केली आहे. WHO च्या मते, लो-सोडियम मीठाचा वापर केल्याने हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोक होण्याचा धोका कमी होतो. LSSS म्हणजे असे मीठ, ज्यात काही प्रमाणातील सोडियम क्लोराइडला दुसऱ्या खनिजाने (प्रामुख्याने पोटॅशियम क्लोराइड) बदलले जाते. यामुळे रक्तदाब नियंत्रित राहतो आणि हृदयविकाराचे प्रमाण कमी होते.
advertisement
डॉक्टरांचे मत काय?
WHO (जागतिक आरोग्य संघटना)ने लो-सोडियम मीठाचा वापर करण्याची नवीन शिफारस केली आहे. दिल्लीतील जी. बी. पंत हॉस्पिटलमधील कार्डिओलॉजिस्ट डॉ. मोहित गुप्ता यांनी सांगितले की, लो-सोडियम मीठ हृदयविकाराचे प्रमाण कमी करण्यास मदत करू शकते. तर डॉ. कमेश्वर प्रसाद (हेड, न्युरोलॉजी, फोर्टिस हेल्थकेअर) आणि डॉ. कुणाल गांधी (नेफ्रॉलॉजिस्ट, अमृता हॉस्पिटल, फरीदाबाद): यांनी मात्र LSSS च्या वापराऐवजी एकूणच मीठाचे प्रमाण कमी करण्यावर भर द्यावा असे सुचवले.
advertisement
स्टेशनवरील साइनबोर्डाचा वाद झाला आंतरराष्ट्रीय; मस्कची उडी, प्रकरण नेमके काय?
WHOने ही शिफारस जागतिक स्तरावर लागू करण्यात आली आहे. मात्र भारतासह अनेक देशांमध्ये सोडियम सेवन कमी करण्याचे उद्दिष्ट 2030 पर्यंत साध्य करण्यासाठी ही सूचना दिली आहे. भारतात काही कंपन्या LSSS विकतात, परंतु त्याचा वापर अजूनही खूप कमी आहे. कारण ते महाग आहे आणि याबद्दल जागरूकता कमी आहे.
advertisement
2012 साली WHO ने प्रथमच सोडियम सेवन कमी करण्यासंबंधी मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली होती. मात्र त्यात फार काही प्रगती न झाल्याने 2023-24 मध्ये WHO ने LSSS चा प्रचार करण्याची नवीन रणनीती आखली आहे.
लो-सोडियम मीठ का?
सोडियमचे जास्त प्रमाण रक्तदाब वाढवते आणि हृदयविकाराचा झटका व स्ट्रोकचा धोका वाढवते. 2030 पर्यंत जागतिक पातळीवर सोडियम सेवन 30% ने कमी करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे, पण त्यात पुरेशी प्रगती होत नसल्यामुळे WHO ने LSSS चा वापर करण्याची शिफारस केली. वैज्ञानिक अभ्यासांमध्ये LSSS मुळे रक्तदाब कमी होतो आणि हृदयविकाराच्या घटनांमध्ये घट होते असे आढळले आहे.
advertisement
WHO ने 26 वेगवेगळ्या वैज्ञानिक संशोधनांचा अभ्यास केला, ज्यात LSSS मुळे रक्तदाब कमी होतो हे स्पष्ट झाले. LSSS मध्ये पोटॅशियम असते, जे रक्तदाब कमी करण्यास मदत करते. परंतु, WHO ने सावधगिरीचा इशारा दिला आहे की, मूत्रपिंडाच्या आजारांनी ग्रस्त लोकांनी LSSS वापरू नये, कारण जास्त पोटॅशियममुळे हायपरकॅलेमिया होऊ शकतो, जो हृदयासाठी धोकादायक ठरू शकतो.
advertisement
यांच्यासाठी नाही
गर्भवती स्त्रिया आणि लहान मुलांसाठी याचा उपयोग कितपत प्रभावी आहे यावर पुरेसे संशोधन नाही, त्यामुळे त्यांच्यासाठी ही शिफारस लागू केली नाही. भारतात Pink Himalayan Salt, Black Salt आणि Sea Salt प्रसिद्ध होत आहेत, पण हे मीठ LSSS प्रकारात मोडत नाही.
लो-सोडियम मीठ हृदयाच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर असले तरी प्रत्येकाने ते वापरण्याआधी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. जे लोक उच्च रक्तदाबाने ग्रस्त आहेत किंवा हृदयविकाराचा धोका आहे, त्यांनी LSSS वापरणे फायदेशीर ठरू शकते. मूत्रपिंडाच्या समस्येने त्रस्त असणाऱ्या व्यक्तींनी मात्र LSSS पासून दूर राहिलेलेच बरे.भारतासारख्या देशांमध्ये याबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी आणि किमती कमी करण्यासाठी धोरणात्मक पावले उचलण्याची गरज आहे.
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
February 13, 2025 3:18 PM IST
मराठी बातम्या/Explainer/
WHOकडून मीठ वापराच्या निकषात बदल; हे मीठ वापरल्यास Heart Attack,स्ट्रोकचा धोका कमी
