Instrument Exhibition : जम्मू-काश्मीर ते कन्याकुमारी, कोल्हापुरात प्रथमच वाद्यांचे अनोखे प्रदर्शन, काय आहे खास? Video

कोल्हापुरातील शाहू स्मारक हॉल येथे ऋषम संस्थेच्या वतीने आयोजित 'मेळ कलांचा, संगम संस्कृतींचा' या प्रदर्शनात 100 हून अधिक पारंपारिक वाद्यांचा समावेश आहे. ढोलकी, तबला, चेंडा, मोडा, थविल, मृदंगम, पखवाज यांच्यापासून ते हलगी, डफली, डमरू आणि इतर अनेक वाद्ये येथे प्रदर्शित करण्यात आली आहेत. या प्रदर्शनात तंतूवाद्ये (जसे, सतार, वीणा), सुषिर वाद्ये (जसे, बासरी, शहनाई), अवनद्ध वाद्ये (जसे, ढोल, तबला) आणि घन वाद्ये (जसे, घंटा, मंजिरा) अशा भारतीय संगीतशास्त्रानुसार वर्गीकृत वाद्यांचा समावेश आहे. विशेष म्हणजे, काही वाद्ये ही लुप्त होत चाललेली असून, त्यांचे संवर्धन आणि जतन करण्याचा हा एक प्रयत्न आहे.

प्रदर्शनात सहभागी वादक ऋषिकेश देशमाने यांनी वाद्यांची माहिती देताना ती प्रत्यक्ष वाजवून दाखवली. त्यांनी सांगितले, सध्याच्या डीजे आणि तंत्रज्ञानाच्या युगात पारंपारिक वाद्ये मागे पडत आहेत. पण ही वाद्ये आपल्या सांस्कृतिक वारशाचा अविभाज्य भाग आहेत. त्यांचे महत्त्व आणि वैशिष्ट्य नव्या पिढीपर्यंत पोहोचवणे गरजेचे आहे. त्यांनी रबाब, तुणतुणे, तारशे आणि इतर दुर्मिळ वाद्यांचे सादरीकरण करत उपस्थितांना मंत्रमुग्ध केले.

या प्रदर्शनाला केवळ कोल्हापूरच नव्हे, तर सांगली, सातारा, कराड आणि आजूबाजूच्या जिल्ह्यांतूनही वाद्यप्रेमी आणि कलाप्रेमी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते. एका वाद्यप्रेमीने आपले मत व्यक्त करताना सांगितले, ही वाद्ये पाहून आणि त्यांचा नाद ऐकून मन तृप्त झाले. अशा प्रदर्शनांमुळे आपल्या संस्कृतीची ओळख तरुणांना होईल. दुसऱ्या एका वाद्यप्रेमीने म्हटले, काही वाद्यांचे नावही आम्ही प्रथमच ऐकले. त्यांचा इतिहास आणि वापर जाणून घेणे खूप आनंददायी आहे.

प्रदर्शनात वाद्यांचे प्रकार, त्यांचा इतिहास, निर्मितीप्रक्रिया आणि त्यांचा सांस्कृतिक महत्त्व याबाबत माहिती देणारी पुस्तिका आणि मार्गदर्शकही उपलब्ध होते. याशिवाय, काही वाद्यांचे थेट सादरीकरण आणि कार्यशाळाही आयोजित करण्यात आल्या होत्या, ज्यामुळे तरुणांना वाद्य वाजवण्याची संधी मिळाली. या प्रदर्शनाचा मुख्य उद्देश लुप्त होत चाललेल्या वाद्यांचे जतन करणे आणि त्यांच्याबद्दल जागरूकता निर्माण करणे हा आहे.

कोल्हापूर, जे आपल्या सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक वारशासाठी प्रसिद्ध आहे, त्याने या प्रदर्शनाद्वारे पुन्हा एकदा आपली सांस्कृतिक समृद्धी दाखवली. प्रदर्शनाला मिळालेला प्रचंड प्रतिसाद पाहता, आयोजकांनी पुढील वर्षीही अशा प्रदर्शनांचे आयोजन करण्याची योजना आखली आहे. या प्रदर्शनाने संगीतप्रेमींच्या मनात एक नवा उत्साह निर्माण केला असून, आपल्या पारंपारिक वाद्यांचा वारसा पुढे नेण्याची प्रेरणा दिली आहे.