Share Market: Nifty 50 चे शेअर्स कसे निवडले जातात?

नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (NSE) हे निफ्टी 50 मध्ये समाविष्ट होणाऱ्या कंपन्यांची निवड काही ठराविक निकषांवर करते. यामध्ये प्रमुखतः कंपनीचे शेअर बाजारातील कामगिरी आणि ‘फ्री फ्लोट मार्केट कॅपिटलायझेशन’ विचारात घेतले जाते.

मनी कंट्रोलनं दिलेल्या वृत्तानुसार, फ्री फ्लोट मार्केट कॅप म्हणजे एखाद्या कंपनीच्या एकूण बाजारमूल्यापैकी गुंतवणूकदारांसाठी खुले असलेले शेअर्स. म्हणजेच, प्रमोटर्सकडील होल्डिंग वगळून बाजारात व्यवहारासाठी उपलब्ध असलेल्या शेअर्सची किंमत. उदाहरणार्थ, जर स्टॉक A चे एकूण मार्केट कॅप ₹1,00,000 कोटी असेल आणि प्रमोटर्सकडे 50% शेअर्स असतील, तर त्याचा फ्री फ्लोट मार्केट कॅप ₹50,000 कोटी असेल.

ब्रोकरेज कंपन्यांच्या मते, झोमॅटो आणि जिओ फायनान्शियल सर्व्हिसेस यांना निफ्टी 50 मध्ये समाविष्ट करण्यासाठी ब्रिटानिया इंडस्ट्रीज आणि भारत पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड (BPCL) यांना निफ्टीमधून बाहेर काढले जाऊ शकते. जर असे झाले, तर ब्रिटानिया आणि BPCL साठी मोठा आर्थिक धक्का असेल.

ब्रोकरेज फर्म JM Financial च्या अहवालानुसार, झोमॅटोमध्ये ₹5300 कोटींची नवीन गुंतवणूक होऊ शकते. जिओ फायनान्शियल सर्व्हिसेसमध्ये 3000 रुपये कोटींची गुंतवणूक अपेक्षित आहे. दुसरीकडे, BPCL आणि ब्रिटानिया यांच्या शेअर्समधून मोठी रक्कम बाहेर पडण्याची शक्यता आहे. निफ्टी 50 शेअर्समध्ये दोनवेळा बदल केले जातात. सप्टेंबर आणि मार्च महिन्यात निफ्टी 50 मध्ये कंपन्या लिस्ट होतात.

निफ्टी 50 मध्ये नवीन कंपन्यांची अधिकृत घोषणा फेब्रुवारी 2025 मध्ये होईल.31 मार्च 2025 पासून नवे बदल लागू होणार आहेत. निफ्टी 50 मध्ये झोमॅटो आणि जिओ फायनान्शियल समाविष्ट होणे हा भारतीय शेअर बाजारासाठी एक मोठा टप्पा ठरेल. यामुळे या कंपन्यांच्या गुंतवणूकदारांना फायदा होण्याची शक्यता आहे. मात्र, ब्रिटानिया आणि BPCL यांना मोठे नुकसान होऊ शकते. शेअर बाजाराच्या गुंतवणूकदारांसाठी ही एक महत्त्वाची घडामोड आहे.