कोणत्या प्राण्याच्या दुधाचं दही बनत नाही? कारण ऐकून म्हणाल, अरे बापरे असं पण असतं का?

Last Updated:
आरोग्यासाठी उपयुक्त आणि पौष्टिक असल्यामुळे दुध, दही, तूप, क्रीम, पनीर यांसारखे पदार्थ खाण्याचा सल्ला डॉक्टरांकडूनही वारंवार दिला जातो.
1/6
दुग्धजन्य पदार्थांचा आपल्या दैनंदिन आहारात अतिशय महत्त्वाचा वाटा असतो. आरोग्यासाठी उपयुक्त आणि पौष्टिक असल्यामुळे दुध, दही, तूप, क्रीम, पनीर यांसारखे पदार्थ खाण्याचा सल्ला डॉक्टरांकडूनही वारंवार दिला जातो. या पदार्थांमुळे शरीराला आवश्यक प्रथिने, कॅल्शियम, जीवनसत्त्वे आणि ऊर्जा मिळते, त्यामुळे त्यांचा समावेश संतुलित आहारात नेहमीच केला पाहिजे.
दुग्धजन्य पदार्थांचा आपल्या दैनंदिन आहारात अतिशय महत्त्वाचा वाटा असतो. आरोग्यासाठी उपयुक्त आणि पौष्टिक असल्यामुळे दुध, दही, तूप, क्रीम, पनीर यांसारखे पदार्थ खाण्याचा सल्ला डॉक्टरांकडूनही वारंवार दिला जातो. या पदार्थांमुळे शरीराला आवश्यक प्रथिने, कॅल्शियम, जीवनसत्त्वे आणि ऊर्जा मिळते, त्यामुळे त्यांचा समावेश संतुलित आहारात नेहमीच केला पाहिजे.
advertisement
2/6
दुधावर आधारित पदार्थांची निर्मिती साधारणतः दुध फाटवून किंवा त्यावर विशिष्ट प्रक्रिया करून केली जाते. उदाहरणार्थ, दुध आंबवून तयार केलेले दही हे सर्वात सामान्य आणि लोकप्रिय दुग्धजन्य उत्पादन आहे. दुधातील नैसर्गिक जीवाणू (बॅक्टेरिया) दुधाला आंबवतात आणि त्यातूनच दही तयार होते.
दुधावर आधारित पदार्थांची निर्मिती साधारणतः दुध फाटवून किंवा त्यावर विशिष्ट प्रक्रिया करून केली जाते. उदाहरणार्थ, दुध आंबवून तयार केलेले दही हे सर्वात सामान्य आणि लोकप्रिय दुग्धजन्य उत्पादन आहे. दुधातील नैसर्गिक जीवाणू (बॅक्टेरिया) दुधाला आंबवतात आणि त्यातूनच दही तयार होते.
advertisement
3/6
गाय, म्हैस, बकरी, याक किंवा गाढव यांसारख्या प्राण्यांच्या दुधामध्ये हे बॅक्टेरिया सहज उपलब्ध असतात. त्यामुळे त्यांचे दूध थोडेसे वेळ ठेवल्यावर किंवा योग्य तापमानावर आंबवल्यावर सहज दही बनते. पण तुम्हाला माहीत आहे का, असा एक प्राणी आहे ज्याच्या दुधातून कधीच दही तयार होत नाही? सांगा कोण?
गाय, म्हैस, बकरी, याक किंवा गाढव यांसारख्या प्राण्यांच्या दुधामध्ये हे बॅक्टेरिया सहज उपलब्ध असतात. त्यामुळे त्यांचे दूध थोडेसे वेळ ठेवल्यावर किंवा योग्य तापमानावर आंबवल्यावर सहज दही बनते. पण तुम्हाला माहीत आहे का, असा एक प्राणी आहे ज्याच्या दुधातून कधीच दही तयार होत नाही? सांगा कोण?
advertisement
4/6
तो प्राणी म्हणजे उंट (मादी उंट).
तो प्राणी म्हणजे उंट (मादी उंट).
advertisement
5/6
उंटाच्या दुधाचे दही का तयार होत नाही?यामागचं प्रमुख कारण म्हणजे उंटाच्या दुधामध्ये लॅक्टोबैसिलस (Lactobacillus) नावाचे बॅक्टेरिया अतिशय कमी प्रमाणात असतात. हे बॅक्टेरिया दुधाला जामवण्यासाठी आणि आंबवण्यासाठी अत्यावश्यक असतात. जेव्हा हे बॅक्टेरिया दुधात असतात, तेव्हा ते दुधातील साखरेचे (लॅक्टोजचे) आम्लात रूपांतर करून दही तयार करतात. पण उंटाच्या दुधात या बॅक्टेरियांचा अभाव असल्यामुळे आंबण्याची प्रक्रिया व्यवस्थित होत नाही आणि त्यामुळे त्याचे दही तयार होत नाही.
उंटाच्या दुधाचे दही का तयार होत नाही?यामागचं प्रमुख कारण म्हणजे उंटाच्या दुधामध्ये लॅक्टोबैसिलस (Lactobacillus) नावाचे बॅक्टेरिया अतिशय कमी प्रमाणात असतात. हे बॅक्टेरिया दुधाला जामवण्यासाठी आणि आंबवण्यासाठी अत्यावश्यक असतात. जेव्हा हे बॅक्टेरिया दुधात असतात, तेव्हा ते दुधातील साखरेचे (लॅक्टोजचे) आम्लात रूपांतर करून दही तयार करतात. पण उंटाच्या दुधात या बॅक्टेरियांचा अभाव असल्यामुळे आंबण्याची प्रक्रिया व्यवस्थित होत नाही आणि त्यामुळे त्याचे दही तयार होत नाही.
advertisement
6/6
थोडक्यात सांगायचे झाले, तर बहुतेक प्राण्यांच्या दुधातून सहज दही तयार होत असले तरी उंटाच्या दुधात लॅक्टोबैसिलस बॅक्टेरियांचे प्रमाण कमी असल्यामुळे ते शक्य होत नाही. त्यामुळे उंटाचे दूध जरी पौष्टिक असले तरी त्याचे दही मात्र बनत नाही.
थोडक्यात सांगायचे झाले, तर बहुतेक प्राण्यांच्या दुधातून सहज दही तयार होत असले तरी उंटाच्या दुधात लॅक्टोबैसिलस बॅक्टेरियांचे प्रमाण कमी असल्यामुळे ते शक्य होत नाही. त्यामुळे उंटाचे दूध जरी पौष्टिक असले तरी त्याचे दही मात्र बनत नाही.
advertisement
OTT Movie: बोल्ड सीन्सने भरलेला सिनेमा, फॅमिलीसोबत चुकूनही पाहू नका; 2 तास 28 मिनिटांची कहाणी ओटीटीवर हिट
2 तास 28 मिनिटांचा बोल्ड सिनेमा, फॅमिलीसोबत चुकूनही पाहू नका
    View All
    advertisement