Ramayan : रावणाचा वध करणारे प्रभू राम त्याचा पुत्र मेघनादला का मारू शकले नाही?

रामायणातील युद्धात लक्ष्मणाने मेघनादचा वध केल्याचा उल्लेख आहे. धार्मिक ग्रंथांनुसार, आपल्या मुलाला सर्वात शक्तिशाली आणि अमर बनवण्याच्या इच्छेने, तिन्ही लोकांचा विजेता रावणाने त्याच्या जन्माच्या वेळी सर्व देवांना एकाच ठिकाणी, म्हणजे अकराव्या घरात उपस्थित राहण्यास सांगितलं होतं. पण भगवान शनिदेवांनी रावणाची आज्ञा पाळली नाही आणि ते बाराव्या घरात जाऊन बसले. जेणेकरून मेघनाद अमर होऊ शकणार नाही. राम आणि रावण यांच्यातील युद्धात लक्ष्मणाने मेघनादचा वध केला. लक्ष्मणाने आपल्या बाणाने मेघनादचे डोकं त्याच्या शरीरापासून वेगळे केलं होतं.

युद्धात लक्ष्मणाने आपल्या प्राणघातक बाणाने मेघनादचं डोकं त्याच्या शरीरापासून वेगळं केलं आणि ते भगवान रामाच्या चरणी ठेवलं. राम मेघनादची पत्नी सुलोचना हिला संदेश पाठवू इच्छित होता की तिचा पती युद्धात मारला गेला आहे. यासाठी रामाने मेघनादचा एक हात कापला आणि तो सुलोचनाकडे पाठवला. सुलोचना तिच्या पतीच्या मृत्यूवर विश्वास ठेवू शकली नाही. मग सुलोचनाच्या विनंतीवरून, मेघनादच्या तुटलेल्या हाताने तिला लिहून आश्वासन दिलं. भुजाने लक्ष्मणचे लेखन आणि कौतुक केलं.

पतीच्या मृत्यूची बातमी कळताच सुलोचना दुःखात बुडाली. तिनं सांगितले की तिला सती व्हायचे आहे. यानंतर, मंदोदरीच्या सल्ल्यानुसार, सुलोचना श्रीरामांकडे गेली. तिने भगवान रामांना तिच्या पतीचं डोकं परत करण्याची विनंती केली जेणेकरून ती सती होऊ शकेल. सुलोचनाची अवस्था पाहून श्रीराम भावुक झाले. ते म्हणाले की मी तुझ्या पतीला पुन्हा जिवंत करेन, पण सुलोचनाने नकार दिला.

दरम्यान, मेघनादच्या तुटलेल्या हाताने लक्ष्मणाची स्तुती कशी केली याबद्दल सुग्रीवाला शंका आली. सुलोचना यांनी विचारलं की जेव्हा तुटलेलं डोकं हसेल तेव्हाच तो हे स्वीकारेल का? सुलोचना कापलेल्या डोक्याला म्हणाली, हे प्रभू, कृपया हसा. हे बोलल्यानंतर मेघनादचे कापलेले डोके जोरात हसायला लागले. यानंतरच सुलोचना सती झाली.

पौराणिक कथेनुसार, रावणाने स्वर्ग हस्तगत करण्यासाठी देवांवर हल्ला केला. या युद्धात मेघनादनेही भाग घेतला. युद्धादरम्यान, जेव्हा इंद्र रावणावर हल्ला करू इच्छित होता, तेव्हा मेघनाद आपल्या वडिलांना वाचवण्यासाठी पुढे आला. मेघनादने इंद्र आणि त्याचे वाहन ऐरावत यांच्यावर प्रत्युत्तर केलं आणि इंद्रासह सर्व देवांचा पराभव केला. त्यानंतर त्याला इंद्रजित या नावानेही हाक मारली जाऊ लागली.'

युद्ध जिंकल्यानंतर, जेव्हा मेघनाद स्वर्ग सोडू लागला, तेव्हा तो इंद्राला सोबत घेऊन गेला. मेघनाद इंद्राला लंकेत घेऊन आला. ब्रह्मदेवांनी मेघनाथांना इंद्राला सोडण्याची विनंती केली. मेघनादने ब्रह्माजींची विनंती नाकारली. त्यानंतर ब्रह्मदेवाने इंद्राला सोडण्याच्या बदल्यात वरदान मागण्याचं वचन दिलं. मेघनादने त्याच्याकडे अमरत्वाचं वरदान मागितलं. ब्रह्माजींनी मेघनादला समजावून सांगण्याचा प्रयत्न केला की हे कोणत्याही सजीवासाठी शक्य नाही, तुम्ही दुसरे काही वर मागावं. पण मेघनाद आपल्या शब्दापासून मागे हटण्यास तयार नव्हता.

ब्रह्माजींनी मेघनादला वरदान दिलं की जर त्याने त्याच्या कुलदेवता निकुंबला देवीचा यक्ष केला आणि यक्ष पूर्ण झाल्यावर त्याला रथ मिळेल. या रथावर बसून युद्ध केल्याने तो पराभूत होणार नाही आणि मरणार नाही. ब्रह्मदेवांनी इंद्राला असा आशीर्वाद दिला की पृथ्वीवर फक्त एकच व्यक्ती जो 14 वर्षे झोपला नाही तो त्याला मारू शकेल. मेघनादला 14 वर्षे वनवासात झोप न लागल्याने लक्ष्मणच त्याला मारू शकला. राम-रावण युद्धात लक्ष्मणाने मेघनादला मारण्याचं हेच कारण होतं.