एकरी फक्त 100 रोपं, 200 रु किलो भाव, लागवड करून वर्षाला करा लाखोंची कमाई

मुंबई : फळबाग शेतीमध्ये गेल्या काही वर्षांत लिची शेतीचा मोठ्या प्रमाणावर विस्तार होत आहे. उच्च मूल्य, बाजारातील वाढती मागणी आणि दीर्घकालीन उत्पन्नाची क्षमता लक्षात घेता अनेक शेतकरी पारंपरिक पिकांपासून लिचीकडे वळत आहेत. योग्य नियोजन, आधुनिक तंत्रज्ञान आणि योग्य नियोजनासह लिचीची शेती केल्यास शेतकरी वर्षाला लाखो रुपयांचे उत्पन्न मिळवू शकतात. कमी जोखीम, उत्तम दर आणि दीर्घकाळ टिकणाऱ्या झाडांमुळे हे फळबाग पीक शेतकऱ्यांसाठी एक फायदेशीर पर्याय बनले आहे.

advertisement

लागवडीसाठी योग्य काळ कोणता?

लिची हे उपोष्ण कटिबंधातील फळ असून महाराष्ट्रातही याची शेती शक्य आहे. हवामान थोडे आर्द्र, हिवाळा सौम्य आणि उन्हाळा मध्यम तापमानाचा असणे उपयुक्त ठरते. एकरी सुमारे 100 झाडे लावता येतात. रोपे लावताना सुमारे 8 मीटर अंतर ठेवले जाते. लिची बागेची स्थापना करताना गाळमाती किंवा चिकणमाती माती सर्वश्रेष्ठ मानली जाते. रोपांची लागवड जून-जुलै किंवा सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये केली तर चांगले परिणाम दिसतात.

लिची शेतीत सुरुवातीचा खर्च तुलनेने जास्त असला तरी पुढील काही वर्षांत उत्पादन वाढू लागल्यावर मोठे उत्पन्न मिळू शकते. एकरी लागणारा अंदाजे खर्च पहिल्या वर्षात 70,000 ते 1 लाख रुपयांच्या दरम्यान असू शकतो. यात खड्डे खणणे, सुधारित रोपे, खत, सिंचन व्यवस्था, मल्चिंग, कुंपण, ड्रिप बसविणे आणि मजुरी हे प्रमुख खर्च असतात. लिचीच्या रोपांना पहिली फळधारणा 3 ते 5 वर्षांत सुरू होते. पूर्ण क्षमतेचे उत्पादन साधारणतः 8 ते 10 वर्षांत मिळते.

एकरी उत्पन्न किती?

एकरी उत्पादनाबाबत बोलायचे झाले तर परिपक्व बागेत प्रति झाड 40 ते 80 किलोपर्यंत उत्पादन मिळू शकते. सरासरी एकरी 40 ते 70 झाडे असल्याने एकरी एकूण उत्पादन 2 ते 4 टनांपर्यंत पोहोचते. बाजारात लिचीला नेहमीच मोठी मागणी असल्याने दर चांगले मिळतात. हंगामात लिचीचे दर प्रतिकिलो 100 ते 200 रुपये असू शकतात. त्यामुळे एकरी उत्पन्न 2 ते 6 लाख रुपयांपर्यंत सहज मिळू शकते. खर्च वजा केल्यावर शेतकऱ्यांच्या हातात 1.5 ते 5 लाख रुपये नफा उरू शकतो. चांगली देखभाल, सिंचन, सेंद्रिय व्यवस्थापन, छाटणी आणि रोगनियंत्रण योग्य केले तर हा नफा आणखी वाढू शकतो.

लिची उत्पादनात थंड हवामान, फुलोरा काळातील तापमान बदल, पाण्याचा ताण, कीड-रोग असे काही धोकेही असतात. मात्र ड्रिप सिंचन, मल्चिंग, सेंद्रिय खतांचा वापर, आधुनिक फेरोमोन सापळे आणि फवारणीच्या शास्त्रीय नियोजनाने हे धोके कमी करता येतात.

एकूणच पाहता, योग्य नियोजन आणि आधुनिक शेती पद्धतींसह लिचीची शेती ही दीर्घकालीन उत्पन्न देणारी अत्यंत फायदेशीर गुंतवणूक ठरू शकते. सुरूवातीला खर्च जास्त असला तरी एकदा झाडे वाढू लागल्यावर आणि उत्पादन स्थिर झाल्यावर शेतकरी वर्षाला लाखो रुपयांचा नफा कमावू शकतात. बाजारपेठेतील वाढती मागणी आणि उत्तम दर पाहता लिची शेतीकडे अनेक शेतकऱ्यांचा कल वाढतो आहे.