तुम्हाला हे ऐकून आश्चर्य वाटेल की, आज आपण जो लाडू मोठ्या आवडीने खातो, त्याचा जन्म मिठाई म्हणून नाही, तर औषधी गरज म्हणून झाला होता. लाडूचा इतिहास आणि त्याची निर्मितीची कथा हजारो वर्षांपूर्वीची आहे. याचे मूळ प्राचीन भारतात आहे, जिथे हा पदार्थ आरोग्यासाठी आणि पौष्टिकतेसाठी वापरला गेला.
एका साध्या गरजेतून जन्मलेला हा पदार्थ कालांतराने सण-समारंभातील महत्त्वाचा गोड पदार्थ कसा बनला आणि त्याला 'लाडू' हे नाव कसे पडले, हे जाणून घेणे खूपच मनोरंजक आहे. लाडू हा केवळ दिवाळीचा फराळ नाही, तर भारतीय खाद्यसंस्कृतीतील सर्वात प्राचीन आणि महत्त्वाचा गोड पदार्थ आहे.
advertisement
लाडूचे मूळ ते कुठून आले आहेत?
- लाडूचा इतिहास खूप जुना आहे. काही ऐतिहासिक नोंदी आणि संदर्भानुसार, हा पदार्थ किमान 2400 वर्षांपूर्वी भारतात अस्तित्वात होता, जो याच्या प्राचीनत्वाचा पुरावा देतो.
- लाडूचा शोध हा सुरुवातीला मिठाई म्हणून नाही, तर औषध म्हणून लागला असे मानले जाते.
- आयुर्वेदाचे जनक मानले जाणारे ऋषी सुश्रुत यांनी कडू औषधे रुग्णांना खाण्यासाठी सोपी जावीत म्हणून ती गूळ, तीळ, मध आणि इतर पौष्टिक धान्यांमध्ये मिसळून गोल आकाराचे गोळे (लाडू) देण्यास सुरुवात केली होती, असे मानले जाते.
- लाडू हा पौष्टिक घटकांचा उदा. गूळ, तूप, रवा, डाळीचे पीठ, तीळ याचा साठवलेला गोळा असल्याने प्रवासादरम्यान, युद्धाच्या वेळी किंवा शारीरिक वाढीसाठी म्हणजेच लहान मुलांसाठी तो उत्तम आणि ऊर्जेचा स्रोत मानला जात होता.
- थोडक्यात लाडूचा जन्म हा आरोग्याच्या गरजेतून प्राचीन भारतात झाला आणि तो कालांतराने सण-समारंभातील महत्त्वाचा गोड पदार्थ बनला.
- 'लाडू' हे नाव त्याच्या साध्या आणि स्पष्ट गोलाकार आकारावरून पडले आहे.
- 'लड्डू' किंवा 'लाडू' या शब्दाचा मूळ अर्थ संस्कृतमध्ये किंवा जुन्या प्राकृत भाषेत 'गोल' किंवा 'गोलाकार गोळा' असा असू शकतो.
- हा पदार्थ हाताने दाबून गोल आकारात बांधला जातो, म्हणून त्याला 'लाडू' हे साधे, पण समर्पक नाव मिळाले.
- हा पदार्थ गोलाकार असल्याने आणि बांधण्याची प्रक्रिया यावरूनच त्याला 'लाडू' हे साधे, पण समर्पक नाव मिळाले.
अस्वीकरण : या बातमीत दिलेली माहिती आणि आरोग्याशी संबंधित सल्ला तज्ञांशी झालेल्या संभाषणांवर आधारित आहे. ही सामान्य माहिती आहे, वैयक्तिक सल्ला नाही. म्हणून, डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच काहीही वापरा. त्याच्या वापरामुळे होणाऱ्या कोणत्याही नुकसानासाठी लोकल-18 जबाबदार राहणार नाही.