ही स्लिप म्हणजेच पावती आपण चटकन पाकिटात किंवा पर्समध्ये ठेवतो. बरेच लोक विनाकारण या पावत्या साठवून ठेवतात, परंतु तुम्ही त्या ताबडतोब फेकून द्याव्यात. यातील बहुतेक पावत्यांमध्ये विषारी रसायने असतात. हा दावा डॉ. तानिया इलियट यांनी केला आहे, ज्या सोशल मीडियावर 350 दशलक्ष फॉलोअर्स असलेल्या एका प्रमुख आरोग्य प्रभावशाली इंस्टाग्राम वापरकर्ता आहेत.
advertisement
तिच्या रीलमध्ये इलियट दावा करतात की, बहुतेक पावत्या बिस्फेनॉल ए (बीपीए) सारख्या बिस्फेनॉलने भरलेल्या थर्मल पेपरचा वापर करतात, जे तुमच्या रक्तप्रवाहात सहजपणे प्रवेश करतात. हे हार्मोन डिसप्लेटर आहेत, जे प्रजनन क्षमता आणि हार्मोनल संतुलनावर परिणाम करतात आणि विशिष्ट प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका वाढवू शकतात.
हे रसायन किती धोकादायक आहे?
या व्हिडिओमुळे सोशल मीडियावर एक नवीन वाद निर्माण झाला आहे. या पावत्यांवर वापरले जाणारे रसायन खरोखर धोकादायक आहे का? बिस्फेनॉल ए (बीपीए) आणि बिस्फेनॉल एस (बीपीएस) चे हार्मोनल परिणाम, जे इतक्या वर्षांपासून प्रचलित आहेत, ते डीप आणि धोकादायक आहेत. दोन्ही रसायने शरीराच्या नैसर्गिक हार्मोनल प्रणालीला अशा प्रकारे व्यत्यय आणतात की, नुकसान कधीकधी आयुष्यभर किंवा पिढ्यान्पिढ्या देखील टिकू शकते.
सायन्स डायरेक्टच्या संशोधनातून असे दिसून आले आहे की, ही रसायने शरीरात प्रवेश केल्यानंतर प्रथम इस्ट्रोजेनची नक्कल करतात. इस्ट्रोजेनला महिला लैंगिक संप्रेरक म्हणून ओळखले जाते आणि शारीरिक स्वरूपामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावते. ते शरीराच्या स्वतःच्या इस्ट्रोजेनप्रमाणेच इस्ट्रोजेन रिसेप्टर्स (ERα आणि ERβ) ला बांधतात. यामुळे स्तनाच्या पेशींची अनियंत्रित वाढ होते, ज्यामुळे स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका वाढतो. हा परिणाम पुरुषांमध्ये देखील दिसून येतो, जिथे प्रोस्टेट पेशी असामान्यपणे वाढतात आणि त्यामुळे प्रोस्टेट कर्करोगाचा धोका वाढतो. अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनी हे सिद्ध केले आहे की BPS अनेक प्रकरणांमध्ये BPA पेक्षा अधिक शक्तिशालीपणे इस्ट्रोजेन रिसेप्टर्स सक्रिय करते.
थायरॉईड संप्रेरकांवर करते परिणाम
थायरॉईड संप्रेरकांवर आणखी एक मोठा परिणाम होतो. PubMed ने अहवाल दिला आहे की BPA थायरॉईड रिसेप्टर्सना ब्लॉक करते किंवा चुकीच्या पद्धतीने सक्रिय करते. यामुळे T3 आणि T4 संप्रेरक पातळी विस्कळीत होते. गर्भधारणेदरम्यान आईच्या शरीरात BPA चे उच्च प्रमाण मुलाच्या मेंदूच्या विकासावर परिणाम करू शकते. अशा मुलांचा नंतरच्या आयुष्यात IQ कमी असण्याची शक्यता जास्त असते. शिकण्यात अडचणी आणि वर्तणुकीशी संबंधित समस्या देखील आढळून आल्या आहेत.
पुरुषांमध्ये, BPA थेट टेस्टोस्टेरॉनचे उत्पादन कमी करते. यामुळे शुक्राणूंची संख्या कमी होते, शुक्राणूंची गतिशीलता बिघडते आणि डीएनए खराब होते. भारतासह अनेक देशांमधील कॅशियर आणि दुकानदारांवर केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, त्यांच्या शुक्राणूंची गुणवत्ता सामान्य पुरुषांपेक्षा 30-40% कमी आहे. दीर्घकाळापर्यंत संपर्कामुळे पुरुष वंध्यत्व वाढण्यास हातभार लागत आहे.
महिलांसाठीदेखील धोकादायक
महिलांमध्ये, ते PCOS ला प्रोत्साहन देते, अंड्याची गुणवत्ता बिघडवते आणि वारंवार गर्भपात होण्यास कारणीभूत ठरते. तरुण मुलींना 8 वर्षापूर्वी स्तनाचा विकास आणि मासिक पाळी सुरू होऊ शकते, ज्याला अकाली यौवन म्हणतात.
आणखी एक धोकादायक परिणाम लठ्ठपणाशी जोडला जातो. शास्त्रज्ञ BPA ला "ओबेसोजेन" म्हणतात. कारण ते शरीरात नवीन चरबी पेशींच्या निर्मितीला गती देते. ते पेशींना इन्सुलिनसाठी कमी संवेदनशील बनवते, ज्यामुळे टाइप 2 मधुमेहाचा धोका लक्षणीयरीत्या वाढतो.
गरोदरपणात जास्त संपर्कामुळे मुले चिडचिडे, आक्रमक आणि अतिक्रियाशील (ADHD सारखे) बनू शकतात. मुलींमध्ये चिंता आणि नैराश्य अधिक सामान्य आहे. सर्वात चिंताजनक म्हणजे, BPA जनुकांच्या स्विचिंग पद्धतीत बदल करते (एपिजेनेटिक इफेक्ट्स) आणि हे बदल पुढील पिढीला जाऊ शकतात.
युरोपियन फूड सेफ्टी अथॉरिटीने 2023 मध्ये प्रति किलोग्राम शरीराच्या वजनासाठी बीपीएची सुरक्षित मर्यादा फक्त 0.00004 मायक्रोग्रॅम इतकी कमी केली आहे. ही पूर्वी मानल्या जाणाऱ्या सुरक्षित मर्यादेपेक्षा 100,000 पट कमी आहे. सामान्य थर्मल रिसीप्टला फक्त स्पर्श केल्याने त्वचेद्वारे 1 ते 71 मायक्रोग्रॅम बीपीए शरीरात प्रवेश करू शकते आणि जर हात घामाने ओले असतील किंवा हातावर सॅनिटायझर लावले असेल तर हे शोषण शंभर पटीने वाढते.
Disclaimer : या बातमीत दिलेली माहिती आणि आरोग्याशी संबंधित सल्ला तज्ञांशी झालेल्या संभाषणांवर आधारित आहे. ही सामान्य माहिती आहे, वैयक्तिक सल्ला नाही. म्हणून, डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच काहीही वापरा. त्याच्या वापरामुळे होणाऱ्या कोणत्याही नुकसानासाठी न्यूज-18 जबाबदार राहणार नाही.