Interesting Facts : कारचं स्टेअरिंग भारतात उजवीकडे, तर अमेरिकेत डावीकडे का असतं? हे आहे यामागचं इंटरेस्टिंग कारण

तुम्ही कधी विचार केला आहे का, की आपल्या भारतातील कारचं स्टेअरिंग (Steering Wheel) उजव्या बाजूला का असतं, तर अमेरिकेत किंवा युरोपमध्ये ते डाव्या बाजूला का दिसतं? गाडी तीच, कंपनी तीच, पण स्टेअरिंगची जागा मात्र बदललेली!हा काही केवळ डिझाईनचा भाग नाहीये. यामागे केवळ रस्त्याचा नियम नाही, तर इतिहास, परंपरा आणि चालकाची सोय अशा अनेक गोष्टी दडलेल्या आहेत.

जगात आज अनेक देशांमध्ये स्टीअरिंगची पोझिशन वेगवेगळी आहे आणि याचा थेट परिणाम वाहन चालवण्याच्या पद्धतीवर होतो.चला तर मग, जाणून घेऊया या 'स्टीअरिंगच्या बाजू' मागील इंटरेस्टिंग गोष्टी

भारतात स्टेअरिंग उजव्या बाजूला का?फक्त भारतच नाही, तर ब्रिटन, जपान आणि ऑस्ट्रेलिया यांसारख्या अनेक देशांमध्ये गाडीचं स्टेअरिंग व्हील उजव्या बाजूला (Right-Hand Drive - RHD) असतं. यामागे एक जुनी आणि ऐतिहासिक परंपरा आहे.

ब्रिटिश वारसा: भारतात मोटारगाड्या प्रथम वापरात आल्या, तेव्हा इथे ब्रिटीश राजवट होती. ब्रिटनमध्ये रस्त्याच्या डाव्या बाजूने (Left-Hand Traffic - LHT) वाहन चालवण्याचा नियम आहे. सोयीचं गणित: रस्त्याच्या डाव्या बाजूने गाडी चालवायची असेल, तर चालकाला समोरून येणारी गाडी किंवा ओव्हरटेक करताना जास्त स्पष्ट दिसावं यासाठी स्टेअरिंग उजव्या बाजूला असणं अधिक सोयीचं ठरतं.

ब्रिटिशांनी आणलेला हा नियम आणि स्टेअरिंगची ही रचना भारतीय नागरिकांच्या सवयीचा भाग बनली. त्यामुळे स्वातंत्र्यानंतरही भारतीय वाहन उत्पादकांनी हीच 'उजवीकडील स्टेअरिंग' (RHD) रचना कायम ठेवली. आजही भारतात आपण रस्त्याच्या डाव्या बाजूनेच गाडी चालवतो.

अमेरिकेत स्टेअरिंग डाव्या बाजूला का?अमेरिका आणि युरोपातील बहुतांश देशांमध्ये स्टेअरिंग व्हील डाव्या बाजूला (Left-Hand Drive - LHD) असतं. यामागचं कारणही तितकंच रंजक आहे:

यामागचं मूळ 18 व्या शतकातील अमेरिकेतील 'घोडागाड्यांमध्ये' आहे. त्याकाळी घोडागाडी चालवणारे (टीमस्टर्स) हे डाव्या बाजूला बसायचे, कारण त्यांना चाबूक वापरताना किंवा समोरून येणाऱ्या गाड्यांना व्यवस्थित पाहता यायचं. रस्त्याच्या उजव्या बाजूने गाडी चालवताना, चालकाला समोरून येणाऱ्या गाड्या आणि वळणं अधिक स्पष्ट दिसावी यासाठी स्टेअरिंग डावीकडे (LHD) असणं अत्यंत सोयीचं ठरतं.

यामागचं मुख्य कारण आहे 'वाहतुकीचा नियम'थोडक्यात सांगायचं तर, गाडीचं स्टेअरिंग डावीकडे की उजवीकडे हे मुख्यत त्या देशातील वाहतुकीच्या नियमांवर आणि ऐतिहासिक परंपरेवर अवलंबून असतं.