मुंबईकर वाजवतोय फणीवर गाणी, संगीत साधनेचा अनोखा रेकॉर्ड

हार्मोनियम, ऑर्गन, सतार, विणा हे सूरवाद्यं.. तबला, ढोलकी, डफ, मृदूंग ही तालवाद्यं.. बासरी, सनई, तुतारी ही सुषिरवाद्यं.. वाद्यांचं हेच वर्गीकरण आपण खूप पूर्वीपासून करत आलोय. पण आपल्या रोजच्या वापरातला कंगवा हे सूर, ताल आणि सुषिरवाद्यहि आहे. हे किती जणांना माहित आहे?

कंगव्याचा भांग पाडणे इतकाच उपयोग आपल्याला माहित आहे. पण एका कलाकाराला कंगव्यातले सूर, ताल, लय दिसले आणि त्यावर संगीत वाजवण्याचा प्रयत्न केला. फणीवर गाणी वाजवण्याची ही कला या कलाकाराने आत्मसात करून घेतली. या आगळ्या-वेगळ्या संगीत साधनेची दखल 2008 साली लिम्का बुक ऑफ रेकॉर्ड्सनही घेतली आणि आणखी एक मराठी नाव विक्रमादित्यांच्या यादीत मानानं जाऊन बसलं. ते नाव म्हणजे शशिकांत खानविलकर होय.

कंगव्याभोवती बेस्ट बसचे तिकीट गुंडाळले की शशिकांत खानविलकर यांचे वाद्य वाजण्यासाठी सज्ज होतात. 'फणी आणि गाणी' नामक 3 तासांचा कार्यक्रम ते करतात. कार्यक्रमाची सुरुवात ही कंगव्याने वाजवलेल्या तुतारीने होते. कारण तुतारीपासूनच खानविलकरांच्या या संगीत साधनेची सुरुवात झाली होती.

खानविलकरांना कलेची आवड तशी शाळेपासूनच होती. कंगव्यातले सूर पहिल्यांदा शाळेतच सापडले. खानविलकर शाळेच्या सांस्कृतिक कार्यक्रमात दरवर्षी एकतरी नाटक बसवायचे. त्यात राजाच्या एंट्रीला तुतारी हवी होती. परंतु साधनांची कमतरता असल्याने कंगव्यातून प्रथमच तुतारीचा प्रयोग केला. तेव्हा नव्या वाद्याचा शोध लागला, असं खानविलकर सांगतात.

या कलेचे शाळेत भरपूर कौतुक झाले. त्यामुळे काहीतरी वेगळं करून दाखवण्याचा ध्यास घेतला आणि तुतारीसोबत मराठी, हिंदी, इंग्रजी आणि गुजराती गाणी वाजवत गेलो, शिकत गेलो, आजही शिकतोय, असही शशिकांत खानविलकर यांनी सांगितले.

फणी आणि बसचे तिकीट खानविलकरांच्या खिशात नेहमी असते. फणी आणि गाणी या कार्यक्रमाचे आजवर भरपूर प्रयोग झाले आहेत. विक्रोळी परिसरात कुठल्याही राजकीय सभेत तुतारी वाजवण्यासाठी खानविलकरांना निमंत्रण असतं.

विशेष म्हणजे 72 व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे उद्घाटनही खानविलकरांच्या तुतारीने झाले होते. हा सगळा अनोखा प्रवास पाहून लिम्का बुक ऑफ रेकॉर्ड्सनेही दखल घेत खानविलकरांना विक्रमाचं प्रमाणपत्र दिलं आहे.(लतिका तेजाळे, प्रतिनिधी)