निसर्गाचा चमत्कार! सरडा नव्हे, तर 'हा' आहे डोंगर जो दिवसभरात बदलतो अनेक रंग! त्यामागचं रहस्य काय?
- Published by:Arjun Nalavade
Last Updated:
ऑस्ट्रेलियातील उलुरू पर्वत हा निसर्गाचा एक अद्भुत चमत्कार मानला जातो. हा पर्वत दिवसातून अनेक वेळा रंग बदलतो. सकाळी सोनेरी, दुपारी लाल-केशरी, आणि संध्याकाळी जांभळ्या छटांनी हा पर्वत झळाळतो. याचे प्रमुख कारण म्हणजे...
आपण सरड्याचा रंग बदलणे ऐकले आहे, पण डोंगराचा रंग बदलणे ऐकून थोडं आश्चर्य वाटतं. हे अगदी खरं आहे. ऑस्ट्रेलियातील एक डोंगर सकाळपासून संध्याकाळपर्यंत रंग बदलतो. प्रत्येक ऋतूत त्याचे रंग बदलतात. हा डोंगर ऑस्ट्रेलियाच्या उत्तर भागात आहे. हे युनिसेफचे वारसा स्थळ देखील आहे. ऑस्ट्रेलियातील आदिवासी लोकं या भागात राहतात. या डोंगराला उलुरु डोंगर किंवा आर्यस रॉक म्हणतात. हा डोंगर सुमारे 150 वर्षांपूर्वी शोधला गेला. 1873 मध्ये इंग्रज डब्ल्यूजी गॉसे यांनी तो शोधला. त्या काळात हेन्री आर्यस हे पंतप्रधान असल्याने, या डोंगराला आर्यस रॉक हे नाव देण्यात आले, पण स्थानिक लोकं त्याला उलुरु डोंगर म्हणून ओळखतात.
जणू डोंगर पेटलाय असं वाटतं
हा अंडाकृती डोंगर 335 मीटर उंच आहे आणि त्याचा परिघ 7 किलोमीटर आहे, तर रुंदी 2.4 किलोमीटर आहे. या खडकाचा रंग साधारणपणे लाल असतो. सूर्योदयाच्या वेळी सकाळी आणि सूर्यास्ताच्या वेळी संध्याकाळी त्याच्या रंगात चमत्कारिक बदल होतात. सकाळी जेव्हा सूर्याची किरणं त्यावर पडतात, तेव्हा डोंगर जणू पेटला आहे आणि त्यातून जांभळे आणि गडद लाल ज्वाला बाहेर पडत आहेत, असं वाटतं.
advertisement
वेगवेगळं रंग धारण करतो
त्याचप्रमाणे, जेव्हा संध्याकाळी सूर्य मावळायला लागतो, तेव्हा लाल रंगात चमकणाऱ्या या मोठ्या खडकावर अनोख्या जांभळ्या रंगाच्या सावल्या दिसू लागतात. सकाळपासून संध्याकाळपर्यंत त्याचा रंग कधी पिवळा, कधी नारंगी आणि कधी लाल होतो. कधीकधी हा डोंगर जांभळा होतो. खरं तर, हा चमत्कार नाही, तर त्याच्या विशेष रचनेमुळे असं होतं. त्याच्या दगडाची रचना खास प्रकारची आहे. दिवसभर सूर्याच्या किरणांचा कोन बदलल्यामुळे आणि हवामानातील बदलामुळे त्याचे रंग बदलत राहतात. हा डोंगर वालुकामय खडकापासून बनलेला आहे, ज्याला समूहखडक देखील म्हणतात.
advertisement
याला देवाचं घर मानलं जातं
सकाळ आणि संध्याकाळच्या सूर्यप्रकाशात लाल आणि नारंगी रंगांचं वर्चस्व असतं, कारण इतर रंग वातावरणातून विखुरलेले असतात. या दोन रंगांमुळे आणि वालुकामय खडकाच्या विशेष रचनेमुळे हा डोंगर लाल आणि नारंगी दिसतो. दुपारच्या वेळी, सूर्यप्रकाशात इतर काही रंगही जास्त प्रमाणात येऊ लागतात, तेव्हा त्याचा रंग बदलतो. रंगांमधील बदलांमुळे, प्राचीन काळी येथे राहणारे आदिवासी लोकं याला देवाचे घर मानत असत. ते डोंगराच्या पायथ्याशी बांधलेल्या गुहांमध्ये पूजा करत असत. आता या डोंगरावर पोहोचण्यासाठी रस्ते बांधण्यात आले आहेत. हे एक मोठे पर्यटन स्थळ बनले आहे.
advertisement
जगात असा दुसरा कोणताही डोंगर नाही
ऑस्ट्रेलिया सरकारने या डोंगराजवळ 487 चौरस मैलांच्या क्षेत्रात माउंट ओल्गा राष्ट्रीय उद्यान बांधले आहे. या उद्यानात कांगारू, बँडिकूट, वॉलबी आणि युरो यांसारखे विचित्र प्राणीही ठेवण्यात आले आहेत. येथे विविध प्रकारची झाडं लावण्यात आली आहेत. दरवर्षी हजारो लोकं हे दृश्य पाहण्यासाठी येतात. काही लोकं अनेक किलोमीटर दूर बसून दिवसभर त्याचा रंग बदलणे पाहतात. काही लोकं त्यावर ट्रेकिंग देखील करतात. जगात असा दुसरा कोणताही डोंगर नाही, जो अशा प्रकारे रंग बदलतो.
advertisement
दिवसाच्या वेगवेगळ्या वेळी रंग बदलतो
सूर्योदयाच्या वेळी सोनेरी, दिवसा लाल आणि नारंगी आणि सूर्यास्ताच्या वेळी गडद लाल किंवा जांभळा. यामुळेच त्याच्या सौंदर्यात आणि महत्त्वामध्ये भर पडते. तसं पाहायला गेलं, तर रंग बदलणारा हा एकमेव डोंगर नाही. चीनमधील रेनबो माउंटन देखील काही प्रमाणात रंग बदलतो. वालुकामय खडक आणि खनिजांपासून बनलेला असल्याने, येथील डोंगर इंद्रधनुष्याच्या रंगांसारखे दिसतात. सूर्याची किरणं बदलल्यामुळे त्याचे रंगही बदलतात. पेरूचा विनिकुंका किंवा रेनबो माउंटन देखील असाच आहे, या डोंगरावर अनेक प्रकारचे खनिजे आहेत, त्यामुळे तो लाल, हिरवा, पिवळा आणि सोनेरी रंगात बदलत राहतो.
advertisement
अमेरिकेचा अँटेलोप कॅनियन देखील दिवसातून अनेकदा रंग बदलतो. जेव्हा अरुंद भेगांमधून सूर्याची किरणं पडतात, तेव्हा वालुकामय खडकांच्या भिंती सोनेरी, नारंगी आणि लाल होतात. कॅलिफोर्नियाचा बिग सड सूर्योदय आणि सूर्यास्ताच्या वेळी रंग बदलतो, विशेषतः जेव्हा समुद्राच्या लाटा त्याला ओलावतात.
advertisement
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
March 25, 2025 4:22 PM IST
मराठी बातम्या/General Knowledge/
निसर्गाचा चमत्कार! सरडा नव्हे, तर 'हा' आहे डोंगर जो दिवसभरात बदलतो अनेक रंग! त्यामागचं रहस्य काय?
