Trending:

Global Handwashing Day : एका तासात किती वेळा हात धुवावेत? वाचा निरोगी राहण्यासाठीचा 'स्वच्छता मंत्र'

Published by:Arjun Nalavade

Last Updated:October 15, 2025 10:07 AM IST

निरोगी (Healthy) आणि रोगमुक्त (Disease-free) राहण्यासाठी चांगल्या सवयी (Good Habits) अंगीकारणे आवश्यक आहे. यापैकीच एक महत्त्वाची सवय म्हणजे...

इम्पॅक्ट शॉटतुमचा गेटवे लेटेस्ट न्यूज

निरोगी (Healthy) आणि रोगमुक्त (Disease-free) राहण्यासाठी चांगल्या सवयी (Good Habits) अंगीकारणे आवश्यक आहे. यापैकीच एक महत्त्वाची सवय म्हणजे 'हात धुणे' (Handwashing). दिवसभर आपले हात अनेक वस्तूंशी संपर्कात (Come into Contact) येतात आणि या सर्व वस्तूंवर रोग निर्माण करणारे जंतू (Disease-causing Germs) असतात. मात्र, हात धुतल्याने हे जंतू नष्ट होतात आणि अनेक गंभीर आजार टाळता येतात.

म्हणूनच, या आरोग्यदायी सवयीचा उद्देश साजरा करण्यासाठी दरवर्षी १५ ऑक्टोबर रोजी जागतिक हात धुणे दिन (Global Handwashing Day) पाळला जातो. या दिवसाचा उद्देश जागरूकता वाढवणे आणि लोकांना हात धुण्याचे फायदे समजावून सांगणे आहे.

एका तासात किती वेळा हात धुवावेत?

एका तासात तुम्ही किती वेळा हात धुवावेत, यासाठी कोणतेही निश्चित उत्तर (Fixed Answer) नाही, हे तुमच्या ठिकाणावर (Location) आणि परिस्थितीवर (Circumstances) अवलंबून असते.

सामान्यतः: सामान्य परिस्थितीत, एका तासात एकदा हात धुणे आदर्श (Ideal) मानले जाते.
अपवाद: जर तुम्ही हॉस्पिटल, स्वयंपाकघर (Kitchen) किंवा वारंवार जंतूंच्या संपर्कात येणाऱ्या कोणत्याही ठिकाणी असाल, तर हा नियम लागू होत नाही. अशा वेळी तुम्ही गरजेनुसार हात धुतले पाहिजेत.

किती वेळ हात धुवावेत?

हात धुण्याबद्दल बोलायचं झाल्यास, रोग नियंत्रण आणि प्रतिबंध केंद्राच्या (Centers for Disease Control and Prevention - CDC) मते, आपण आपले हात कमीतकमी २० सेकंद (At Least 20 Seconds) चांगल्या प्रकारे घासून (Rubbing Them Thoroughly) धुतले पाहिजेत.

आपण साबण (Soap) किंवा लिक्विड हँडवॉशचा (Liquid Handwash) वापर केला पाहिजे.
योग्य पद्धत: हात धुताना आपण आपल्या बोटांच्या मधली जागा (Between Our Fingers), बोटांच्या मागचा भाग आणि नखांखालील जागा (Under Our Nails) व्यवस्थित घासून स्वच्छ केली पाहिजे. यामुळे जंतू लवकर मरतात.

हात कधी धुवावेत?

तज्ज्ञांच्या मते, आपण दिवसातून अंदाजे ६ ते १० वेळा हात धुतले पाहिजेत. नेमका वेळ तुम्ही करत असलेल्या कामावर (Task At Hand) अवलंबून असतो:

बाहेरून (Returned From Outside) नुकतेच परत आल्यावर.
जेवण (Eat) करण्यापूर्वी आणि जेवण झाल्यावर.
अन्न हाताळण्यापूर्वी (Handling Food) आणि पाणी पिण्यापूर्वी.
शौचालयाचा वापर केल्यानंतर.
लहान मुलांच्या बाबतीत (With Children) अधिक काळजी (Extra Caution) घ्यावी लागते, कारण ते प्रत्येक वस्तूला स्पर्श करतात.

जास्त हात धुण्‍याचे तोटे

हात धुणे नक्कीच एक चांगली सवय आहे, पण जास्त प्रमाणात (Excessive Handwashing) हात धुणे हानिकारक (Harmful) ठरू शकते.

जास्त हात धुतल्याने त्वचा कोरडी (Dry Skin) पडू शकते आणि तिला तडे (Cracks) जाऊ शकतात.
तसेच, यामुळे अनेक लोकांमध्ये जळजळ (Irritation) आणि पुरळ (Rashes) येऊ शकतात.

त्यामुळे, योग्य वेळी, योग्य पद्धतीने आणि योग्य वेळेसाठी हात धुण्याची सवय लावा.

हे ही वाचा : Diwali Skin Care : दिवाळीआधी आणि नंतर अशी घ्या त्वचेची काळजी, फेशियल-ब्लीचशिवाय दिसाल सुंदर!

हे ही वाचा : Washing Tips : काळे कपडे मशीनमध्ये धुतल्यानंतर दिसतात पांढरे? डोन्ट वरी, घरगुती उपयांमध्येच आहे सोल्युशन

view comments

Location :

Mumbai,Maharashtra

First Published :

October 15, 2025 10:07 AM IST

Global Handwashing Day : एका तासात किती वेळा हात धुवावेत? वाचा निरोगी राहण्यासाठीचा 'स्वच्छता मंत्र'