भाड्याने राहात असाल तर येईल Income Tax ची नोटीस, तुम्हाला माहितीय का नियम
- Published by:Kranti Kanetkar
Last Updated:
जर तुम्ही दरमहा 50,000 रुपयांपेक्षा जास्त भाडे भरत असाल, तर 2% टीडीएस कापणे बंधनकारक आहे. टीडीएस कापताना घरमालकाचा पॅन नंबर आवश्यक आहे. टीडीएस वेळेवर न भरल्यास दंड आणि व्याज लागू शकते.
मुंबई: आजकाल शहरांमध्ये भाड्याने राहणे एक सामान्य बाब झाली आहे. अनेकजण नोकरी आणि शिक्षणासाठी दुसऱ्या शहरांमध्ये जातात आणि तिथे भाड्याच्या घरात राहतात. जर तुम्ही देखील भाड्याने राहत असाल आणि दरमहा 50,000 रुपयांपेक्षा जास्त भाडे भरत असाल, तर तुम्हाला आयकर विभागाच्या नियमांविषयी माहिती असणे अत्यंत आवश्यक आहे. कारण, जर तुम्ही या नियमांचे पालन केले नाही, तर तुम्हाला आयकर विभागाकडून नोटीस येऊ शकते आणि दंड तसेच व्याज भरावे लागू शकते.
आयकर विभागाच्या नियमानुसार, जर तुम्ही एखाद्या भारतीय घरमालकाला दरमहा 50,000 रुपयांपेक्षा जास्त भाडे देत असाल, तर तुम्हाला भाड्याच्या रकमेतून 2 टक्के टीडीएस (स्रोत कर कपात) करणे बंधनकारक आहे. यापूर्वी ही टीडीएसची दर 5 टक्के होती, परंतु गेल्या वर्षी ऑक्टोबर महिन्यापासून ती कमी करून 2 टक्के करण्यात आली आहे. विशेष म्हणजे, जर वर्षातून केवळ एका महिन्याचे भाडेही 50,000 रुपयांपेक्षा जास्त झाले, तरी तुम्हाला त्या महिन्यापासून टीडीएस लागू होतो. टीडीएस म्हणजे तुम्ही भाड्याच्या रकमेतून काही विशिष्ट रक्कम कापून सरकारला कर म्हणून जमा करणे, जेणेकरून करचोरी टाळता येईल. त्यामुळे, जर तुम्ही आयकर रिटर्नमध्ये हाऊस रेंट अलाउंस (HRA) ची सूट घेत असाल, तर तुम्हाला टीडीएस कापून तो सरकारला जमा करणे ही तुमची जबाबदारी आहे.
advertisement
टीडीएस कापताना तुम्हाला घरमालकाचा पॅन नंबर (PAN) असणे अत्यंत आवश्यक आहे. हा पॅन नंबर टीडीएस चलनामध्ये नमूद करावा लागतो. जर घरमालकाचा पॅन नंबर चुकीचा असेल किंवा तो सक्रिय नसेल, तर आयकर कायद्याच्या कलम 206 AA अंतर्गत टीडीएसची दर 2 टक्क्यांऐवजी थेट 20 टक्के लागू होते. तसेच, जर घरमालक अनिवासी भारतीय (NRI) असेल, तर टीडीएसची दर 30 टक्के लागते. त्यामुळे, या नियमांचे पालन करणे तुमच्यासाठी अधिक महत्त्वाचे आहे. कोणतीही चूक टाळलेली बरी!
advertisement
आता महत्त्वाचा प्रश्न हा आहे की हा टीडीएस सरकारकडे कधी जमा करायचा? जर तुम्ही वर्षाच्या मध्यात घर सोडले, तर घर सोडलेल्या महिन्याच्या समाप्तीनंतर ७ दिवसांच्या आत टीडीएस जमा करणे आवश्यक आहे. परंतु, जर तुम्ही पूर्ण वर्षभर भाड्याने राहिला असाल, तर आर्थिक वर्ष (31 मार्च) संपल्यानंतर 30 दिवसांच्या आत हे काम पूर्ण करणे बंधनकारक आहे. याचा अर्थ, तुम्हाला वेळेचं योग्य नियोजन करणं गरजेचं आहे.
advertisement
टीडीएस जमा करण्यासाठी तुम्हाला फॉर्म 26 QC भरावा लागेल. हा फॉर्म आयकर विभागाच्या ई-फायलिंग वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. हा एक सोपा फॉर्म असून, यामध्ये तुम्हाला भाड्याची रक्कम आणि टीडीएसची माहिती भरावी लागते. त्यानंतर, तुम्हाला घरमालकाला फॉर्म 16 C द्यावा लागेल. हा फॉर्म टीडीएस जमा केल्याच्या 15 दिवसांच्या आत देणे आवश्यक आहे. या फॉर्ममुळे घरमालकाला हे समजते की तुम्ही त्यांच्या भाड्यावरचा कर कापून सरकारकडे जमा केला आहे.
advertisement
जर तुम्ही टीडीएस कापला नाही, तर तुम्हाला दरमहा १ टक्के व्याज भरावे लागेल. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही टीडीएस कापला, पण तो सरकारकडे जमा करण्यास उशीर केला, तर तुम्हाला दरमहा 1.5 टक्के व्याज भरावे लागेल. इतकेच नव्हे, तर फॉर्म 26 QC उशिरा जमा केल्यास तुम्हाला दररोज 200 रुपये दंड (कलम 234E) देखील लागू होऊ शकतो. त्यामुळे, आयकर विभागाच्या नोटिसा आणि दंड टाळण्यासाठी वेळेवर टीडीएस कापणे आणि तो जमा करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ही छोटीशी दक्षता तुम्हाला भविष्यातील मोठ्या त्रासांपासून नक्कीच वाचवू शकते.
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
March 31, 2025 1:46 PM IST