'होर्मुज' धमकीचा महाभयंकर धोका, मुंबईत स्फोटाचा केंद्रबिंदू; शहरात पेट्रोल होणार 155 रुपये प्रति लिटर
- Published by:Jaykrishna Nair
Last Updated:
Israel Iran Conflict: इराणने होर्मुज सामुद्रधुनी बंद करण्याची धमकी दिल्यानंतर जगभरात खळबळ उडाली आहे. या निर्णयामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमतीत मोठी उसळी येण्याची शक्यता असून भारतात पेट्रोल-डिझेलचे दर गगनाला भिडू शकतात.
नवी दिल्ली: इराण आणि इस्रायलमधील वाढत्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर आणि अमेरिकेच्या हस्तक्षेपानंतर आता इराण होर्मुज सामुद्रधुनीमधून होणारी वाहतूक थांबवण्याच्या धमक्या देत आहे. जरी यामध्ये त्याचे स्वतःचेही हितसंबंध गुंतलेले असले. तरी अमेरिका इराणच्या अणुऊर्जा केंद्रांवर बॉम्ब टाकून त्यांना उद्ध्वस्त करण्याची जी धमकी देत आहे, ती पाहता इराणकडून संयमाची अपेक्षा करता येत नाही. होर्मुज सामुद्रधुनी बंद केल्यास इराणचे स्वतःचे किती नुकसान होईल हे समजून घेताना, सध्या मात्र भारतासारख्या देशांतील नागरिकांना पुन्हा एकदा इंधन दरवाढीचा धोका जाणवत आहे.
इंधन दरवाढीने त्रस्त असलेल्या भारतीयांना खाडी युद्ध विसरता आलेले नाही. नव्वदच्या दशकाच्या सुरुवातीला झालेल्या इराक-कुवैत युद्धानंतर लगेचच भारतातील नागरिकांना पेट्रोल चार ते पाच रुपये प्रति लिटर महाग विकत घ्यावे लागले होते. डिझेलचे दरही त्या प्रमाणात वाढले होते. या पार्श्वभूमीवर जर इराणने होर्मुज सामुद्रधुनी बंद केली. तर इंधनाच्या किमती पुन्हा एकदा झपाट्याने वाढतील अशी भीती लोकांच्या मनात आहे. जगभरात जितका कच्चा तेल निर्यात किंवा आयात केला जातो. त्यापैकी 20 ते 25 टक्के तेल याच होर्मुज सामुद्रधुनीतून ये-जा करते.
advertisement
तेलात लागेल ‘आग’
जर इराणने होर्मुज सामुद्रधुनी बंद केली. तर सध्या भारताला जागतिक बाजारातून सरासरी 70-75 डॉलर प्रति बॅरल या दराने कच्चा तेल मिळत आहे. या दराने तेल खरेदी करून येथील तेल कंपन्या 95.77 ते 105 रुपये प्रति लिटर दराने पेट्रोल विकत आहेत. अंदाजानुसार होर्मुज सामुद्रधुनी बंद झाल्यास आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाची किंमत 120 ते 150 डॉलर प्रति बॅरलपर्यंत जाऊ शकते. अशा परिस्थितीत जर तेल कंपन्यांनी आपला नफा आणि सरकारने कर कमी केला नाही. तर किरकोळ बाजारात तेलाच्या किमतींमध्ये प्रचंड महागाईची नवीन लाट निर्माण होऊ शकते.
advertisement
कोठे मिळेल सर्वात महाग तेल
जर कच्च्या तेलाची किंमत 120 डॉलर झाली. तर भारतात सध्याच्या कररचनेनुसार आणि तेल कंपन्यांच्या नफ्याच्या दराने पेट्रोलचा दर 122 रुपये प्रति लिटर आणि डिझेलचा दर 115 रुपये प्रति लिटरपर्यंत जाऊ शकतो. त्याचप्रमाणे, जर कच्चे तेल 150 डॉलर प्रति बॅरलच्या दराने मिळाले. तर किरकोळ ग्राहकांना एका लिटर पेट्रोलसाठी 138 रुपये आणि डिझेलसाठी 132 रुपये मोजावे लागू शकतात. मुंबईसारख्या महानगरांमध्ये ही किंमत पेट्रोलसाठी 155 रुपये आणि डिझेलसाठी 145 रुपये प्रति लिटरपर्यंत पोहोचू शकते. मुंबईमध्ये सरकारकडून उच्च दराने व्हॅट आकारला जातो. मात्र जर सरकारने आपले कर कमी केले आणि तेल कंपन्यांनी आपला नफा कमी केला. तर थोडा दिलासा मिळू शकतो. सरकारकडून असे सांगण्यात आले आहे की, तिच्याकडे काही आठवड्यांचा साठा आहे. पण या युद्धाकडे पाहता हे सांगणे कठीण आहे की हे संघर्ष काही आठवड्यांत संपेल.
advertisement
इराणवर काय परिणाम होईल?
इराणच्या बाबतीत बोलायचं झालं तर त्याची जवळपास संपूर्ण अर्थव्यवस्था या सामुद्रधुनीतून होणाऱ्या व्यापारावर अवलंबून आहे. त्यामुळे जर त्याने ही सामुद्रधुनी बंद केली, तर त्याची स्वतःची अर्थव्यवस्थाही कोसळू शकते. तरीही गेल्या काही काळात इराणच्या कट्टर सरकारने जे निर्णय घेतले आहेत, ते पाहता सरकार आणि सर्वोच्च नेता अली खामेनेई यांच्याबद्दल कोणताही अंदाज बांधणे चुकीचे ठरू शकते.
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
June 23, 2025 3:39 PM IST
मराठी बातम्या/मनी/
'होर्मुज' धमकीचा महाभयंकर धोका, मुंबईत स्फोटाचा केंद्रबिंदू; शहरात पेट्रोल होणार 155 रुपये प्रति लिटर
