Indian Railway : मिडल बर्थ सीटचा नियम काय? ट्रेनने नेहमी प्रवास करतात पण अनेकांना 'हे' माहितच नाही

रेल्वेमध्ये प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना कन्फर्म तिकिट असणं गरजेचं आहे तरच तुम्हाला आरक्षित जागा मिळेल. बहुतांश लोक रेल्वेने प्रवास करतात पण त्यांना बरेचसे रेल्वेचे नियम माहित नसतात. अनेकांना तर हे देखील माहित नाही की ट्रेनच्या मिडल बर्थचा देखील वेगळा नियम आहे.

मिडल बर्थवर झोपण्यासाठी वेळेचा ठरलेला नियम भारतीय रेल्वेच्या ‘Commercial Manual Volume I’ च्या कलम क्रमांक 652 नुसार, प्रवाशांना मिडल बर्थ वापरण्याची परवानगी फक्त रात्री 10 ते सकाळी 6 या वेळेतच आहे. सकाळी 6 नंतर मिडल बर्थ वर दुमडून ठेवणं आवश्यक असतं, जेणेकरून खालील बर्थवरील प्रवाशांना बसण्यासाठी जागा मिळू शकेल.

हा नियम का करण्यात आला? रेल्वेला अनेक वेळा खालील बर्थवरील प्रवाशांकडून तक्रारी मिळत होत्या की, मधली बर्थ दिवसभर खाली असल्याने बसायला होत नाही किंवा जागा मिळत नाही. त्यामुळे 2017 मध्ये भारतीय रेल्वेने झोपेची परवानगी असलेला वेळ रात्री 10 ते सकाळी 6 निश्चित केला. पूर्वी हा वेळ 9 तासांचा होता.

मिडल बर्थ वर करणे अनिवार्य आहे का? सकाळी 6 नंतर मिडल बर्थ वर उचलणे अनिवार्य आहे. जर एखादा प्रवासी ते करण्यास नकार देत असेल, तर खालच्या बर्थवरील प्रवाशी TTE कडे तक्रार करू शकतात किंवा रेल मदत (Rail Madad) हेल्पलाइन 139 वर कॉल करू शकतात.

प्रवाशांनी लक्षात ठेवावेत असे काही महत्त्वाचे नियम सहप्रवाशांसोबत आसन शेअर करणे: सकाळी 6 ते रात्री 10 या वेळेत खालची सीट सर्वांना बसण्याकरिता असते. त्यामुळे ती सीट खालच्या सीटवरील व्यक्तीला मिडल आणि अपरबर्थ वरील व्यक्तीसोबत शेअर करु शकतो.

पण यासाठी काही अपवाद आहेत, जसं की गर्भवती महिला, वृद्ध प्रवासी किंवा वैद्यकीय कारण असलेल्या लोकांना काही सवलत दिली जाऊ शकते.

एवढच नाही तर रात्री 10 नंतर ट्रेनमध्ये गोंगाट टाळावा, दिवे बंद ठेवावेत आणि इतर प्रवाशांचा विचार करावा. भारतीय रेल्वेचे उद्दिष्ट सर्व प्रवाशांना सुखद आणि आदरपूर्वक प्रवासाचा अनुभव देणे आहे. त्यामुळे पुढच्या वेळी ट्रेनमध्ये मिडल बर्थ मिळाल्यास, वेळेचा नियम पाळा आणि तुमचंही, इतरांचंही प्रवास सुखद ठेवा.