नवरा करतो 30-40 लग्न अन् बायको सांभाळते सवती आणि शेकडो पोरं

भारतात भाषा, संस्कृती, राहणीमान, भौगोलिक आणि सामाजिक परिस्थिती अशा सर्वच बाबतींत विविधता आढळते. त्यातही ईशान्येकडचा भाग खूपच वैविध्यपूर्ण आहे. त्याचं एक उदाहरण म्हणजे मिझोराममधला चाना पावल हा आदिवासी ख्रिश्चन संप्रदाय. या संप्रदायात अंदाजे दोन हजार जण आहेत. या संप्रदायातले पुरुष एक-दोन नव्हे, तर 30-40 लग्नं करू शकतात. या संप्रदायातल्या प्रमुख नेत्याचं कुटुंबही वेगळं आहे. त्याविषयी जाणून घेऊ या.

मिझोराममधले झिओना चाना हे चाना पावल या संप्रदायाचे एके काळी प्रमुख नेते होते. त्यांनी आपल्या 75 वर्षांच्या आयुष्यात 39 लग्नं केली आणि त्यातून त्यांना 94 मुलं झाली, ही त्यांची ओळख बनली. झिओना हे ज्या संप्रदायाचे नेते होते, त्या संप्रदायाला लालपा कोहरान थार किंवा चाना पावल छुआंथर कोहरान असंही म्हटलं जातं. जगभरात त्या संप्रदायाचे अंदाजे दोन हजार जण असून, त्या संप्रदायाशी जोडली गेलेली 400 ते 500 कुटुंबं आहेत. झिओना यांचं तीन वर्षांपूर्वी निधन झालं. त्यानंतर त्यांच्या भल्यामोठ्या कुटुंबाची आणि संप्रदायाची जबाबदारी त्यांच्या पहिल्या पत्नीवर आली.

झिओना यांच्या पहिल्या पत्नीचं नाव जाथियांगी असं आहे. त्याच आता कुटुंबाच्या आणि संप्रदायाच्याही प्रमुख आहेत. झिओना यांचं दीड-दोनशे लोकांचं कुटुंब त्या सहजपणे सांभाळतात. जाथियांगी 17 वर्षांच्या असताना त्यांचं झिओना यांच्याशी लग्न झालं आणि त्या झिओना यांच्यापेक्षा तीन वर्षांनी मोठ्याही आहेत. तेव्हापासूनच झिओना असतानाही जाथियांगीच कुटुंब सांभाळायच्या. जाथियांगी यांना 38 सवती आणि सगळ्यांची मिळून 94 मुलं आहेत. कुटुंबातल्या सर्वांकडून योग्य पद्धतीनं कामं करून घेणं आणि सर्वांना आवश्यक त्या सुविधा पुरवणं याकडे जाथियांगी जातीनं लक्ष देतात.

जाथियांगी 79 वर्षांच्या आहेत. त्या अजूनही घराची संपूर्ण जबाबदारी घेतात. सगळ्या कुटुंबीयांमध्ये मेळ साधतात. तसंच झिओना यांच्या सगळ्या पत्नींना दररोजची कामं वाटून देतात. घरातली भांडणं मिटवतात. त्यांचा मुलगा बाहेरची सगळी कामं सांभाळतो. जाथियांगी यांना कुटुंबीयही मान देतात. त्यांचं सगळं ऐकतात.

चाना पावल संप्रदायातही जाथियांगी यांची महत्त्वाची भूमिका असते. झिओना यांच्या मृत्यूनंतर संपूर्ण संप्रदाय, तसंच कुटुंबाची जबाबदारी त्यांच्यावर आली. ती त्यांनी स्वीकारली आणि लोकांनीही त्यांना स्वीकारलं. कुटुंबाला शिस्त असेल, संपूर्ण घर एकत्र असेल, याकडे त्या लक्ष देतात. चाना पावल संप्रदायाच्या परंपरा आणि मूल्यांचं जाथियांगी या प्रतीक आहेत.

जाथियांगी यांचं भलंमोठं कुटुंब एका मोठ्या घरात राहतं. त्या घराला 100 खोल्या आहेत. तसंच त्या घराचं स्वयंपाकघर अतिशय भव्य आहे. घरामध्ये कुटुंबातल्या सर्वांसाठी ठरावीक जागा आहे. काही स्त्रिया त्यांच्या मुलांसह स्वतंत्र खोल्यांमध्ये राहतात, तर काही स्त्रिया एकत्रितपणे एका हॉलमध्ये राहतात.

चरितार्थ चालविण्यासाठी हे कुटुंब शेतीही करतं. विशेष म्हणजे घरातील स्त्रिया केवळ घरात काम न करता शेतीही करतात. घरातल्या प्रत्येकाला त्यांच्या आवडीनुसार आणि कुवतीनुसार कामं वाटून देण्यात आलेली आहेत. झिओना यांच्या कुटुंबाकडे मोठी शेती आहे. त्यातून त्यांच्या कुटुंबाला पुरून उरेल इतकं धान्य ते पिकवतात. त्यामुळे त्यातूनच त्यांचा उदरनिर्वाहही चालतो.

जाथियांगी यांच्या कुटुंबाला एका दिवशी 45 किलोपेक्षा अधिक तांदूळ, 25 किलो डाळ, 30-40 कोंबड्या, अनेक डझन अंडी, 60 किलो भाज्या लागतात. हे कुटुंब इतकं मोठं आहे, की त्यात दररोज सहज 20 किलो फळं संपतात. इतक्या मोठ्या कुटुंबासाठी लागणारं अन्न-धान्य जाथियांगी स्वतःच पिकवतात. त्यामुळे त्यांना फारसं काही बाहेरून आणावं लागत नाही.