Heeramandi : फक्त नथ उतराई नाही तर बरंच काही...! हीरामंडीच्या कुंटणखान्यात प्रत्यक्षात आणखी काय काय चालायचं?

संजय लीला भन्साळी यांची 'हीरामंडी: द डायमंड बझार' ही वेबसिरीज सध्या चर्चेत आहे. यात 'नथ उतराई'चा वारंवार उल्लेख आढळतो. वेश्यालयात राहणाऱ्या आणि कुमारिका असलेल्या मुली त्यांच्या नाकाच्या डाव्या बाजूला नथ घालत असत. द कोर्टेसन प्रोजेक्टच्या संस्थापक मंजरी चतुर्वेदी इंडियन एक्सप्रेसमधील एका लेखात लिहितात की 'नथ उतराई' म्हणजे एकप्रकारे कौमार्य विकणं असं होतं.

'नथ उतराई' विधीसाठी सर्व श्रीमंत लोकांना आमंत्रित करण्यात येत असे. मग कुमारी मुलीची बोली लावली जायची. ज्याने सगळ्यात जास्त बोली लावली तो त्या मुलीसोबत पहिल्यांदा सेक्स करायचा. एकप्रकारे ती मुलगी नथ उतराईनंतर उघडपणे वेश्या बनायची. तिने पुन्हा कधीही नाकातील नथ ती घालत नसायची. कुमारी मुलीच्या नथ उतराईसाठी वेश्यालय चालवणाऱ्या महिला मोठी रक्कम घेत असत.

नथ उतराई'च्या आधी वेश्यांच्या जीवनात आणखी दोन महत्त्वाचे टप्पे होते. पहिला 'आंगिया' आणि दुसरा 'मिस्सी'. वेश्यालयात राहणाऱ्या मुलीने अल्पवयीन अवस्था ओलांडली की तिला पहिल्यांदा अंगिया परिधान करण्यात यायचं. जे ब्रा सारखं होतं. यानिमित्ताने मोठा उत्सव असायचा.

'वेश्यालयातील संचालक कुमारी मुलीच्या बदल्यात मोठी रक्कम घेत असत. 'नथ उतराई' विधीसाठी सर्व श्रीमंत लोकांना आमंत्रित करण्यात येत असे. मग कुमारी मुलीची बोली लावली जायची. ज्याने सगळ्यात जास्त बोली लावली तो त्या मुलीसोबत पहिल्यांदा सेक्स करायचा. एकप्रकारे ती मुलगी नथ उतराईनंतर उघडपणे वेश्या बनायची. तिने पुन्हा कधीही नाकातील नथ ती घालत नसायची.

त्या काळात तपकिरी ओठ आणि वेश्यांचे निस्तेज दात हे सौंदर्याचे प्रतीक मानले जायचे. 'नथ उतराई'च्या आधी 'मिस्सी'चे आयोजन केले जायचे. यामध्ये कॉपर सल्फेटपासून बनवलेल्या विशेष पावडरने मुलीचे दात काळे करण्यात यायचे.

अस्लम महमूद यांच्या 'अवध सिम्फनी: नोट्स ऑन अ कल्चरल इंटरल्यूड' या पुस्तकातही वेश्यालय आणि वेश्या यांच्या जीवनाची झलक मिळते. पुस्तकात अवधच्या सर्व प्रसिद्ध वेश्यांच्या कथा आहेत आणि त्यांचे दैनंदिन जीवन उलगडलं आहे.

हे कार्य वेश्यालयातील सर्वात ज्येष्ठ वेश्या करत होत्या. बाहेरच्या व्यक्तीला यात सहभागी होण्यास मनाई होती.