खरे संत कसे असतात? प्रेमानंद महाराजींनी सांगितली संतांची खरी ओळख, म्हणाले, 'या 3 वस्तुंपासून दूर राहिलेला...'

प्रेमानंद महाराज म्हणतात, 'पुत्रेषणा, वित्तेषणा आणि लोकेषणा. सोप्या भाषेत म्हणजे कांचन, कामिनी आणि कीर्ती. ज्याने संपत्ती आणि कामाची आशा सोडली आहे आणि ज्याला प्रसिद्धीची इच्छा नाही त्याला महात्मा म्हणतात.' यावर त्यांना पुन्हा विचारण्यात आले की ही तर आंतरिक स्थिती आहे. पण बाहेरून कोणाला खरा संत आहे हे कसे ओळखायचे. यावर प्रेमानंद महाराज म्हणतात की, आंतरिक स्थितीचा प्रकाश बाहेर दिसतो. कोणाचे आचरण कसे आहे यावरून तो संत आहे की नाही हे कळू शकते. नाटकबाजांचे आचरण वेगळे असते. ते पुढे म्हणतात, 'जर आम्ही तुमच्याकडून पैसे घ्यायला सुरुवात केली, तर तुम्ही येथे येणे बंद कराल. आमच्याकडे हलवा पुरीचा प्रसाद देण्याची क्षमता नाही, त्यामुळे आम्ही तुम्हाला तो देऊ शकत नाही. याच कारणामुळे आमच्या आश्रमात प्रसाद वाटला जात नाही. आम्ही फक्त स्वतः जेवतो.'

या प्रश्नाच्या उत्तरात प्रेमानंद महाराज म्हणतात, 'गुरुशिवाय तुम्ही संन्यासी होऊ शकत नाही. बऱ्याच वेळा लोक थोडे निष्काळजी, भित्रे होतात आणि फक्त वेश बदलून त्यांना वाटते की, ते वस्तू मिळवू शकतील. त्यांच्यामुळेच थोतांड आणि नाटकं वाढत आहेत. कारण जेव्हा वैराग्य येते, तेव्हा हे सर्व होत नाही, फक्त देवाला प्राप्त करण्याची इच्छा निर्माण होते. जेव्हा तुम्ही वासना आणि क्रोधावर विजय मिळवू शकला नाही, तर तुम्ही काय कराल, तुम्ही फक्त पैशाचा प्रचार कराल.' ते पुढे म्हणतात की आजकाल सगळेच पैशाच्या मागे धावत आहेत. सत्संग, भागवत, सगळीकडे फक्त पैशाचे काम चालले आहे आणि संपत्ती म्हणजे उपभोगाची वस्तू आणि जो उपभोगासाठी वस्तूंचा वापर करतो तो कधीही ज्ञानी होऊ शकत नाही. तो कधीही देवाचा प्रेमी होऊ शकत नाही. अशा लोकांमुळेच सामान्य लोकांच्या मनात हे बसले आहे की हे सर्व एक व्यवसाय आहे. कारण ते व्यवसाय बनवले जात आहे.