आपली शेती, अन्न आणि हवामान संतुलनासाठी माती अत्यंत महत्त्वाची आहे. जगातील सुमारे 95% अन्न मातीवर अवलंबून आहे. अन्न सुरक्षा आणि आर्थिक विकासासाठी जमिनीची सुपीकता राखणे आवश्यक आहे. परंतु मातीचे आरोग्य ढासळल्याने पर्यावरणीय असंतुलन, जैवविविधता कमी होणे आणि कृषी उत्पादकता कमी होणे यासारख्या समस्या निर्माण होत आहेत.
शाश्वत कृषी पद्धती आणि मृदा संवर्धन उपायांना प्रोत्साहन देण्यासाठी जागतिक मृदा दिनानिमित्त जनजागृती मोहीम, कार्यशाळा आणि चर्चा आयोजित केल्या जातात. भारतातील "सॉइल हेल्थ कार्ड योजना" सारखे उपक्रम हे मातीची गुणवत्ता राखण्याच्या दिशेने एक मोठे पाऊल आहे.
advertisement
इतिहास काय आहे?
थायलंडचा राजा भूमिबोल अदुल्यादेज यांच्या पुढाकाराने जागतिक मृदा दिन साजरा करण्यास सुरुवात झाली. 2002 मध्ये, आंतरराष्ट्रीय मृदा विज्ञान संघाने तो साजरा करण्याचा प्रस्ताव दिला. 2013 मध्ये, युनायटेड नेशन्स जनरल असेंब्लीने त्याला अधिकृत मान्यता दिली आणि राजा भूमिबोलचा वाढदिवस 5 डिसेंबर रोजी साजरा करण्याचे घोषित केले. हा दिवस मातीचे महत्त्व समजून घेण्यासाठी आणि त्याच्या संवर्धनात सक्रिय सहभाग घेण्याची प्रेरणा देतो. ही केवळ शेतकऱ्यांची जबाबदारी नाही तर मातीची काळजी घेणे हे प्रत्येकाचे कर्तव्य आहे.