आयकर कायदा 1961 च्या कलम 56(2) अंतर्गत, अशी तरतूद करण्यात आली आहे की जर कोणी तुम्हाला भेटवस्तू दिली तर ती कराच्या कक्षेबाहेर राहते. या कायद्यात असे म्हटले आहे की केवळ भेटवस्तूच नाही तर जर कोणी तुम्हाला मदत केली तर ती रक्कम देखील आयकराच्या कक्षेबाहेर असेल. तसंच, यासाठी एक मर्यादा निश्चित करण्यात आली आहे. त्या मर्यादेबाहेरील रकमेवर आयकर आकारला जाऊ शकतो.
advertisement
UPI सह अनेक सेवांच्या मोबाईल व्हेरिफिकेशनसाठीही द्यावं लागेल चार्ज? DoT चा नवा नियम काय
भेटवस्तूवरील कर
आयकर कायद्यानुसार जर कोणी तुमचा जवळचा नातेवाईक असेल तर तो कोणतीही रक्कम भेट म्हणून देऊ शकतो. खरंतर, जर कोणी दूरचा नातेवाईक असेल किंवा मित्र तुम्हाला ही भेट देत असेल तर त्याची रक्कम 50 हजार रुपयांपेक्षा जास्त नसावी. जर ही रक्कम 50 हजारांपेक्षा जास्त असेल तर उर्वरित रक्कम ती घेणाऱ्या व्यक्तीच्या उत्पन्नात जोडली जाईल आणि त्या आधारावर कर देखील मोजला जाईल.
जवळचे नातेवाईक कोण आहेत
भेटवस्तूंवर आकारल्या जाणाऱ्या कराबाबत आयकर कायद्याने जवळच्या नातेवाईकांची व्याख्या देखील निश्चित केली आहे. त्यात असे म्हटले आहे की तुमच्या जवळच्या नातेवाईकांमध्ये पालक, भावंडे, पती/पत्नी इत्यादींचा समावेश आहे. जर तुम्हाला त्यांच्याकडून ही भेट मिळाली असेल तर ही भेट पूर्णपणे करमुक्त आहे. ही भेट कितीही मोठी असली तरी, जर ती लग्नासारख्या विशेष प्रसंगी दिली गेली तर ती कराच्या कक्षेबाहेर राहील.
पर्सनल लोनने तुम्हालाही कर्जाच्या जाळ्यात ओढलेय? या 5 ट्रिकने पडू शकता यातून बाहेर
व्यवहारांवर काय कायदा आहे
आयकर विभागाने परस्पर व्यवहारांबाबतही कायदा केला आहे. जर कोणी तुम्हाला व्यवसायासाठी किंवा उत्पन्नासाठी 50 हजार रुपये दिले किंवा हे पैसे सेवांअंतर्गत (फ्रीलान्सिंग, बिझनेस पेमेंट इ.) मिळाले तर ते प्राप्तकर्त्याच्या उत्पन्नात जोडले जाईल. त्या व्यक्तीच्या स्लॅबनुसार त्यावर कर देखील आकारला जाईल.
एखाद्या मित्राने ते UPI द्वारे दिले असेल...
तुमच्या मित्राने UPI द्वारे 50 हजार रुपये पाठवले असतील, जे तुमच्या वैयक्तिक मदतीसाठी आहेत. तर ते कराच्या कक्षेत येणार नाही. ही रक्कम खात्यात आली आहे की UPI द्वारे पाठवली आहे. आयकर फक्त आयकराच्या कक्षेत येणाऱ्या रकमेवरच आकारला जातो. जर तुमचा मित्र तुम्हाला काही पैसे कर्ज म्हणून देत असेल, तर कर्ज करार करणे चांगले होईल जेणेकरून भविष्यात आयकर विभागाने विचारल्यावर ते प्रमाणित करता येईल.