'या' देशात 70% मुस्लीम लोकसंख्या, तरीही 'बुरखा' घालण्यावर आहे बंदी! इतकंच नाहीतर 'हिजाब'ही...

जगात एक असा देश आहे जिथे 70 टक्क्यांहून अधिक लोक इस्लाम धर्म मानतात आणि राष्ट्राध्यक्ष स्वतः मुस्लिम आहेत, तरीही या देशात महिलांना बुरखा घालण्यास बंदी घालण्यात आली आहे. हा महत्त्वाचा कायदा देशाच्या संसदेने मंजूर केला आहे.

भारताच्या जवळच्या शेजारील देश असलेल्या कझाकस्तानमध्ये हा ऐतिहासिक कायदा संमत झाला आहे. देशात वाढता धार्मिक कट्टरतावाद आणि सुरक्षेच्या चिंतेमुळे संसदेने हे पाऊल उचलले आहे. या कायद्यानुसार, आता सार्वजनिक ठिकाणी नकाब आणि चेहरा झाकणाऱ्या सर्व प्रकारच्या वस्त्रांवर बंदी घालण्यात आली आहे.

हे विधेयक आता अंतिम मंजुरीसाठी कझाकस्तानचे राष्ट्राध्यक्ष कासिम-जोमार्ट टोकायेव्ह यांच्याकडे पाठवण्यात आले आहे. स्थानिक मीडियाच्या वृत्तानुसार, सरकारने सुरक्षेच्या कारणास्तव आणि देशाची धर्मनिरपेक्ष ओळख जपण्यासाठी हे पाऊल उचलले आहे.

अधिकार्यांचे म्हणणे आहे की, चेहरा झाकणाऱ्या कपड्यांमुळे कायद्याची अंमलबजावणी करणाऱ्या संस्थांना व्यक्तीची ओळख पटवणे कठीण होते. यामुळे देशाच्या सार्वजनिक सुरक्षेला धोका निर्माण होऊ शकतो. मात्र, या विधेयकात काही विशेष परिस्थितींसाठी सूटही देण्यात आली आहे. जर एखाद्या व्यक्तीने वैद्यकीय कारणास्तव, हवामानामुळे, कार्यालयीन गरजा, सांस्कृतिक कार्यक्रम किंवा नागरी संरक्षणासाठी चेहरा झाकल्यास त्याला या बंदीतून सूट मिळेल.

सरकारचे म्हणणे आहे की, हा निर्णय देशाची धर्मनिरपेक्ष धोरणे आणि पारंपरिक सांस्कृतिक मूल्यांची प्रतिमा जपण्यासाठी घेतला आहे. अधिकाऱ्यांनी असेही म्हटले की, इस्लाममध्ये नकाब आणि पूर्ण चेहरा झाकणारे बुरखे बंधनकारक नाहीत आणि या प्रथा अनेकदा परदेशी धार्मिक प्रभावांशी संबंधित आहेत.

राष्ट्राध्यक्ष टोकायेव्ह यांनी मार्च 2024 मध्येही म्हटले होते की, बुरखा हे एक कालबाह्य आणि अप्राकृतिक वस्त्र आहे, जे देशातील महिलांवर नव्या कट्टरपंथीयांनी लादले आहे. त्यांनी याला कझाकस्तानच्या पारंपरिक संस्कृतीच्या विरुद्ध म्हटले होते. गेल्या काही वर्षांत, कझाकस्तानच्या रस्त्यांवर बुरखा परिधान करणाऱ्या आणि संपूर्ण शरीर काळ्या कपड्यांनी झाकणाऱ्या महिलांची संख्या वाढली आहे. हे देशातील बदललेल्या धार्मिक दृष्टिकोनाचे प्रतिबिंब आहे, जे त्याच्या धर्मनिरपेक्ष प्रतिमेपेक्षा पूर्णपणे वेगळे आहे.

यापूर्वी 2017 मध्ये कझाकस्तानमध्ये शाळकरी मुलींना हिजाब घालण्यावर बंदी घालण्यात आली होती. 2023 मध्ये, ही बंदी सर्व शाळांमधील विद्यार्थी आणि शिक्षकांनाही लागू करण्यात आली, ज्याच्या निषेधार्थ 150 हून अधिक मुलींनी शाळेत न जाण्याचा निर्णय घेतला. तेव्हाही राष्ट्राध्यक्ष टोकायेव्ह यांनी स्पष्ट केले होते की, शाळा ही एक शैक्षणिक संस्था आहे, जिथे धार्मिक पोशाख घालण्याची परवानगी दिली जाऊ शकत नाही.

आम्ही तुम्हाला सांगतो की, कझाकस्तान हा असा एकमेव देश नाही ज्याने असे पाऊल उचलले आहे. त्याचे शेजारील देश उझबेकिस्तान आणि किर्गिस्ताननेही 2023 आणि 2025 मध्ये सार्वजनिक ठिकाणी बुरखा आणि चेहरा झाकणारे वस्त्र घालण्यावर बंदी घातली आहे. कझाकस्तानच्या सीमा चीन, रशिया, किर्गिस्तान, उझबेकिस्तान आणि तुर्कमेनिस्तानला लागून आहेत आणि येथे अतिरेकी प्रभावाचे प्रमाण कमी आहे.