काळ्या आणि पिवळ्या मोहरीत फरक काय? कशामधून जास्त तेल निघते? फायदे ऐकून व्हाल चकित

भारतीय घरांमध्ये आढळणारे मोहरीचे तेल डोक्याला मसाज करण्यासाठी, शरीराला मसाज करण्यासाठी आणि अगदी स्वयंपाकातही वापरले जाते. मोहरीचे तेल आरोग्यासाठी अत्यंत फायदेशीर मानले जाते.

मोहरीच्या तेलात मोनोअनसॅचुरेटेड फॅटी ॲसिड भरपूर प्रमाणात आढळतात, जे हृदयासाठी चांगले असतात. मोहरीचे तेल बुरशीजन्य संसर्गावरही गुणकारी आहे. त्यात अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म देखील आहेत, जे सूज कमी करतात.

मोहरीचे तेल अनेक आरोग्यदायी फायद्यांनी परिपूर्ण आहे. त्यात ओमेगा-3 आणि ओमेगा-6 फॅटी ॲसिड असतात, जे हृदयाच्या आरोग्यासाठी उत्तम असतात. ते त्वचा आणि केसांसाठी देखील फायदेशीर आहे.

त्यात अँटी-बॅक्टेरियल आणि अँटीफंगल गुणधर्म आहेत. भारतात साधारणपणे दोन प्रकारच्या मोहरीचा वापर केला जातो. पहिली काळी मोहरी आणि दुसरी पिवळी मोहरी म्हणतो.

सामान्यतः काळी मोहरी डाळ, भाजी आणि भारतीय शाकाहारी पदार्थांमध्ये फोडणीसाठी वापरली जाते. दुसरीकडे, पिवळी मोहरी भाज्यांमध्ये वापरली जाते, जी तेलासाठी वापरली जाते. पण तुम्हाला माहित आहे का की, 10 किलो मोहरीच्या दाण्यांपासून किती लिटर तेल काढले जाते?

तेल व्यवसायाशी संबंधित एका सावकाराशी झालेल्या संभाषणावर आधारित, 'लोकल 18' ला सांगण्यात आले की, मोहरीच्या दाण्यांमध्ये तेलाचे प्रमाण सुमारे 30% असते. 1 क्विंटल मोहरीतून सुमारे 35-40 लिटर तेल काढले जाते. 1 क्विंटल मोहरीतून सुमारे 60 किलो पेंड (Cake) निघते.

बिहारमधील गया जिल्ह्यातील तेल व्यावसायिक राम व्रत प्रसाद, जे सुमारे 10 वर्षांपासून तेल व्यवसायात आहेत, त्यांचे म्हणणे आहे की, गिरणीत मोहरी टाकण्यापूर्वी ग्राहकांनी तिला दोन दिवस चांगल्या प्रकारे उन्हात वाळवावी. जर दाणे चांगले वाळवले तर 10 किलो काळ्या मोहरीतून 3.5 लिटर किंवा जास्तीत जास्त 4.5 लिटर तेल निघते.

त्यांनी सांगितले की, मोहरी दोन प्रकारची असते, एक काळी आणि दुसरी पिवळी मोहरी. पिवळ्या मोहरीत तेल जास्त असते. ती व्यवस्थित सुकवून गिरणीत आणल्यास 10 किलो पिवळ्या मोहरीतून जास्तीत जास्त 5 लिटर तेल निघते.