84 लाख योनी म्हणजे काय? मनुष्य जन्म कधी मिळतो? पद्म पुरणात दडलंय यामागचं रहस्य, वाचा सविस्तर...

गरुड पुराण आणि 84 लाख योनींचं रहस्य

खरं तर, आपल्या परंपरांनुसार, एखाद्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर पंडितजींकडून दहा दिवस गरुड पुराण (Garuda Purana) वाचले जाते. या गरुड पुराणात अनेक गोष्टींचं वर्णन आहे, ज्यामध्ये 84 लाख योनींचा देखील समावेश आहे. पृथ्वीवर मनुष्य ते प्राणी, कीटक, पक्षी असे प्रत्येक जीव कसा उत्पन्न झाला? याबद्दलची सविस्तर माहिती आपल्या धार्मिक शास्त्रांमध्ये दिली आहे.

advertisement

शास्त्रांनुसार, या जगात सर्वात आधी ब्रह्मदेव आले आणि त्यांनी पुरुष प्रकृतीची निर्मिती केली. त्यानंतर, याच प्रकृतीतून 84 लाख वेगवेगळ्या योनींची निर्मिती झाली. धार्मिक मान्यतांनुसार, या जगात आलेली पहिली स्त्री सप्त रूपा आणि पहिला पुरुष पहिला मनु स्वयंभू होते. तसे तर अनेक मनु होऊन गेले, ज्यांनी सृष्टीचा कारभार सांभाळला, पण पहिले मनु स्वयंभू या जगात पहिल्यांदा आले, त्यानंतर सृष्टीला एक सुंदर आणि व्यवस्थित रूप मिळालं आणि जीवसृष्टीचा विस्तार झाला.

84 लाख योनींची विभागणी कशी झाली?

आचार्य रामकुमार सांगतात की, आपल्या पद्म पुराणात 84 लाख योनींचे वर्णन खूप सविस्तरपणे केले आहे. ब्रह्मानंतर, त्यांच्या तपस्येतून किंवा प्रत्येक अक्षरातून देवता प्रकट झाल्या, असंही म्हटलं जातं. असो, पुराणांमध्ये असं सांगितलं आहे की, 84 लाख योनींना तीन मुख्य भागांमध्ये विभागले आहे, ज्यात जलचर (पाण्यात राहणारे), स्थलचर (जमिनीवर राहणारे) आणि नभचर किंवा आकाशचर (आकाशात उडणारे) जीवांचा समावेश होतो. आपले शास्त्र असेही वर्णन करतात की, कोणत्या रूपात किती जीव आहेत आणि त्यांचे कार्य काय आहे, तसेच हे सर्व जीव एकमेकांशी कसे संबंध प्रस्थापित करतात.

पद्म पुराणानुसार 84 लाख योनींची विभागणी खालीलप्रमाणे सांगितली आहे:

• जलचर जीव (मासे, जलचर प्राणी) – 9 लाख
• वृक्ष आणि वनस्पती (झाडं, झुडपं, वेली) – 20 लाख
• कीटक (कीटक, मुंग्या, कीडे) – 11 लाख
• पक्षी (आकाशात उडणारे जीव) – 10 लाख
• पशू (चतुष्पाद प्राणी, जनावरे) – 30 लाख
• देव, दानव आणि मनुष्य – 4 लाख
advertisement

या सर्वांचे एक सरासरी आयुष्य आहे, ज्यात ते या जगात जन्म घेतात आणि कर्मानुसार एका योनीतून दुसऱ्या योनीत जातात. असंही म्हटलं जातं की, या सर्व 84 लाख योनींमध्ये मनुष्य सर्वात वरच्या स्थानावर आहे. याचं मुख्य कारण म्हणजे, मनुष्यामध्ये सर्वात जास्त बुद्धीमत्ता (Intelligence) आहे. विचार करण्याची, समजून घेण्याची आणि आपल्या कर्मातून भविष्य सुधारण्याची क्षमता मनुष्यामध्येच आहे. याच कारणामुळे मनुष्य योनीला सर्वात श्रेष्ठ आणि मोक्ष प्राप्त करण्यासाठी सर्वात योग्य मानले जाते.

हे ही वाचा : साडेसाती सुरू आहे? तर येत्या शनि जयंतीला नक्की करा 'हे' उपाय; या 3 राशींना मिळेल दिलासा

हे ही वाचा : स्त्रियांनी 'ओम' का म्हणू नये? शास्त्र काय सांगतं? पंडितजींनी सांगितलं त्यामागचं नेमकं सत्य