कामामुळे वाढलंय टेन्शन? 'वर्क-लाईफ बॅलन्स' करण्यासाठी फाॅलो करा या 6 सोप्या टिप्स, कामासोबत आयुष्याचाही घ्या आनंद!

लहानपणी प्रत्येक गोष्ट परिपूर्ण करण्याची सवय बऱ्याच जणांना असते. पण जसजसे आयुष्य गुंतागुंतीचे होते, जबाबदाऱ्या वाढतात, तसतसे प्रत्येक गोष्टीत परिपूर्णता राखणे अशक्य होते. तज्ज्ञांच्या मते, परिपूर्णतेचा हट्ट सोडणे कामाच्या ताणापासून दूर राहण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. परिपूर्णतेऐवजी उत्कृष्टतेसाठी प्रयत्न करणे अधिक चांगले आहे.

आजच्या तंत्रज्ञानामुळे कामाचे स्वरूप सोपे झाले असले तरी, सतत उपलब्ध असण्याची अपेक्षा वाढली आहे. काही क्षण असे येतात, जेव्हा तुम्ही तुमचा फोन बंद करून त्या क्षणाचा आनंद घ्यायला हवा. कुटुंबासोबत असताना कामाचे मेसेजेस किंवा ईमेल्स पाहू नका. चांगला वेळ म्हणजे खऱ्या अर्थाने चांगला वेळ. कामाच्या अपडेट्सवर लगेच प्रतिक्रिया न दिल्याने तुमच्यामध्ये लवचिकतेची सवय (resilience) निर्माण होते. यामुळे तुम्हाला तुमच्या आयुष्यावर जास्त नियंत्रण जाणवेल आणि ताण कमी होईल.

व्यस्त असतानाही आपण खाणे, झोपणे यांसारख्या गोष्टींसाठी वेळ काढतो, पण व्यायाम अनेकदा मागे पडतो. व्यायाम हा ताण कमी करण्याचा प्रभावी मार्ग आहे. तो शरीरात आनंदी वाटणारे एंडोर्फिन (endorphins) तयार करतो, ज्यामुळे तुमचा मूड सुधारतो. थोडा वेळ स्वतःसाठी काढण्याची शिफारस करतात, तज्ज्ञ करतात. जर वेळ कमी असेल तर प्रवासात दीर्घ श्वास घेण्याचे व्यायाम करा किंवा सकाळी-रात्री 5 मिनिटे ध्यान करा. दीर्घ श्वास घेणे किंवा तुमच्या सभोवतालच्या वातावरणावर लक्ष केंद्रित करणे यांसारख्या छोट्या ध्यानाच्या व्यायामांमुळे तुमची पॅरासिम्पॅथेटिक मज्जासंस्था सक्रिय होते, जी शरीराला आराम देते आणि ताण कमी करते.

तुमच्या आयुष्यात सर्वात महत्त्वाचे काय आहे ते आधी निश्चित करा. त्यानंतर, त्या महत्त्वाच्या लोकांसाठी आणि कामांसाठी पुरेसा वेळ देऊ शकता यासाठी मर्यादा ठरवा. त्यानंतर, वेळापत्रकातून काय कमी करायचे हे ठरवणे सोपे होईल. कामात लक्ष केंद्रित करण्यासाठी ईमेल्सच्या सूचना बंद करा किंवा दिवसातील मर्यादित वेळेतच ईमेल्सला उत्तर द्या. सोशल मीडियावर वेळ वाया जात असेल तर काही प्रोडक्टिव्हिटी सॉफ्टवेअर वापरा. जे लोक आणि गोष्टी तुम्हाला जास्त आनंद देतात त्यांच्यावर लक्ष केंद्रित करा. ही गोष्ट स्वार्थी वाटू शकते, पण विमानातील ऑक्सिजन मास्कच्या उदाहरणासारखी आहे; आधी स्वतःला मदत करा, तरच तुम्ही इतरांची मदत करू शकाल.

आपण अनेकदा एकाच सवयींमध्ये अडकून राहतो. तुमच्या आयुष्याकडे व्यापक दृष्टिकोनातून पाहून स्वतःला विचारा की, 'कोणते बदल माझे आयुष्य सोपे करू शकतात?' सर्व काही स्वतःच करण्याचा प्रयत्न करण्याऐवजी, ज्या कामांमध्ये तुम्ही माहिर आहात आणि ज्यांना तुम्ही अधिक महत्त्व देता त्यावर लक्ष केंद्रित करा. बाकीचे काम दुसऱ्यांना द्या. काम दुसऱ्यांना दिल्याने दोन्ही पक्षांचा फायदा होतो. यामुळे त्यांना काहीतरी नवीन शिकण्याची संधी मिळेल आणि तुम्हाला तुमच्या महत्त्वाच्या कामांवर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी वेळ मिळेल.

एकाच वेळी खूप मोठे बदल करण्याचा प्रयत्न केल्यास अपयश येते. ‘वर्क-लाईफ बॅलन्स’च्या बाबतीतही असेच होते. लहान सुरुवात करा आणि यश अनुभवा. उदाहरणार्थ, आठवड्यातून एकदा कुटुंबासोबत जेवायला बसण्याने सुरुवात करा, हळूहळू ते वाढवत न्या. छोटे यश तुम्हाला पुढे जाण्यासाठी प्रोत्साहन देईल.