डिजिटल युगात आपल्या आधार-पॅनसह मोबाईल डेटा कसा सुरक्षित ठेवायचा? ही आहे ट्रिक
- Published by:Mohini Vaishnav
Last Updated:
आधार-पॅन वॉलेटमध्ये ठेवले तर ते सुरक्षित आहे असे समजू नका! ही गोष्ट यापेक्षा खूप मोठी आहे.
नवी दिल्ली : तुमचा आधार, पॅन आणि मोबाईल नंबर आता फक्त कागदाचे तुकडे राहिलेले नाहीत. हे तुमचे "डिजिटल ओळख" बनले आहेत, जे प्रत्येक अॅप, बँक आणि सरकारी यंत्रणेत फिरत आहेत. पण ही सुविधा एका मोठ्या धोक्याशी देखील जोडलेली आहे - तुमचा डेटा चोरीला जाऊ शकतो, विकला जाऊ शकतो किंवा चुकीच्या हातात पोहोचू शकतो!
1. तुमचा डेटा कुठे पसरतो?
- सिम कार्ड घेण्यापासून ते बँक खाते उघडण्यापर्यंत - आधार/पॅन सर्वत्र अनिवार्य आहे.
- तुमची माहिती टेलिकॉम कंपन्यांच्या अॅप्स, वेबसाइट्स आणि सर्व्हरमध्ये साठवली जाते.
तुम्ही OTP किंवा e-KYC वर "Yes" वर क्लिक करताच, डेटा अनेक प्लॅटफॉर्मवर शेअर केला जातो.
सर्वात मोठी समस्या: तुमची माहिती कोणाकडे जात आहे आणि ती कशासाठी वापरली जात आहे हे तुम्हाला माहिती नसते!
advertisement
2. डेटाचा गैरवापर: चोरी कशी केली जाते?
- बनावट KYC: काही कंपन्या परवानगीशिवाय तुमचा पॅन/आधार डेटा वापरतात.
– प्रोफाइलिंग: तुमचा डिजिटल प्रोफाइल तुमच्या खर्च, लोन हिस्ट्री आणि लोकेशन डेटावरून तयार केला जातो.
– स्पॅम कॉल/फसवणूक: लीक झालेल्या डेटामुळे फसवणूक, बनावट कर्जे आणि
टार्गेटेड स्कॅम होतात.
advertisement
अलीकडील प्रकरणे:
– 2023 मध्ये 5,000 आधार डेटा लीक प्रकरणे (UIDAI रिपोर्ट).
– काही फिनटेक कंपन्यांनी पॅन डेटाचा गैरवापर केला (RBI ने दंड ठोठावला).
3. नवीन कायदा DPDP कायदा-2023: तुमचा डेटा किती सुरक्षित आहे?
– डेटा घेण्यापूर्वी कंपन्यांना स्पष्ट परवानगी घ्यावी लागते.
– तुम्ही कोणत्याही कंपनीला तुमचा डेटा हटवण्यास सांगू शकता.
– नियम मोडल्याबद्दल 250 कोटी रुपयांपर्यंत दंड.
advertisement
4. तुम्ही काय करू शकता? डेटा सुरक्षिततेसाठी 5 महत्त्वाच्या टिप्स
- VID (व्हर्च्युअल आयडी) वापरा – आधार क्रमांक थेट शेअर करू नका.
- फक्त RBI/SEBI मान्यताप्राप्त कंपन्यांना पॅन कार्ड द्या.
- कोणत्याही अॅपची Privacy Policy वाचा – अनावश्यक परमिशन देऊ नका.
- तुमचा क्रेडिट रिपोर्ट (CIBIL) तपासत रहा.
- तक्रार करा - तुम्ही DPDP कायद्याअंतर्गत डेटा इरेजरची मागणी करू शकता.
advertisement
5. डेटा चोरीचे तोटे
- तुमच्या नावाने बनावट कर्ज घेतले जाऊ शकते
- तुमच्या बँक खात्यातून पैसे काढले जाऊ शकतात
- तुमचा लोकेशन हिस्ट्री ट्रॅक केला जाऊ शकतो
- टार्गेटेड फ्रॉड कॉल आणि सायबर हल्ल्यांचा धोका
6. डेटा कसा चोरीला जातो? सामान्य मार्ग
- फिशिंग अॅप्स: आधार/पॅन डेटा चोरणारे बनावट केवायसी अॅप्स
- सार्वजनिक वायफाय हॅक: सार्वजनिक नेटवर्कवर डेटा रोखला जातो
- डेटा ब्रोकर: कंपन्या तुमचा डेटा ₹200-500 मध्ये विकतात
advertisement
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
July 04, 2025 4:03 PM IST