Health Tips : बाजारातील भेसळयुक्त कुट्टुचे पीठ आरोग्यासाठी घातक! नवरात्रीचा घरीच करा तयार..
- Published by:Pooja Jagtap
- local18
Last Updated:
Adulterated Buckwheat Flour Side Effects : नवरात्र उपवासात बकव्हीट पीठ सर्वाधिक वापरले जाते. बाजारात बनवलेले पीठ बहुतेकदा महाग आणि भेसळयुक्त असते. अशावेळी हे धान्य घरी आणून घरीच शुद्ध बकव्हीट पीठ तयार करणे फायद्याचे ठरते. यामुळे तुम्ही पैसे वाचवू शकता आणि निरोगी आहाराचा आनंद देखील घेऊ शकता.
नवरात्रात उपवास करणाऱ्यांसाठी कुट्टू पीठ हे एक आवश्यक अन्न मानला जातो. ते केवळ पोट भरणारेच नाही तर ऊर्जा देखील प्रदान करते. बाजारात बनवलेले पीठ अनेकदा महाग असते आणि भेसळ होण्याची शक्यता असते. घरगुती पीठ हा सर्वोत्तम पर्याय ठरू शकतो. बागेश्वरसारख्या डोंगराळ भागात बकव्हीटची मोठ्या प्रमाणात लागवड केली जाते. बियाण्यांपासून थेट शुद्ध पीठ मिळवणे सोपे आणि फायदेशीर आहे.
advertisement
शुद्ध कुट्टुचे पीठ तयार करण्यासाठी प्रथम कुट्टुचे बी पूर्णपणे स्वच्छ करणे महत्वाचे आहे. 2-3 तास उन्हात वाळवल्यानंतर ते मोर्टार, मुसळ किंवा मिक्सर ग्राइंडरमध्ये बारीक केले जाऊ शकतात. खराब होण्यापासून रोखण्यासाठी पीठ चाळून हवाबंद डब्यात साठवले पाहिजे. घरगुती पीठ पूर्णपणे नैसर्गिक आणि भेसळमुक्त आहे. ते केवळ परवडणारेच नाही तर व्यावसायिक भेसळीच्या धोक्यापासूनही मुक्त आहे, जे उपवास करणाऱ्यांना शुद्ध आहार प्रदान करते.
advertisement
नवरात्रीच्या काळात घरगुती पिठाचा वापर अनेक स्वादिष्ट पदार्थ बनवण्यासाठी केला जाऊ शकतो. लोकप्रिय पदार्थांमध्ये कुट्टुच्या पिठाची पुरी, पराठा, पकोडे, ढोकळा आणि हलवा यांचा समावेश आहे. हे पदार्थ केवळ पोट भरणारेच नाहीत तर उपवासाच्या वेळी चव आणि उर्जेचा समतोल राखतात. ग्रामीण भागात लोक या पिठापासून पारंपारिक पदार्थ देखील तयार करतात, जे पौष्टिकतेने समृद्ध असतात. कुटुंबातील सर्व सदस्य नवरात्रीच्या काळात या पदार्थांचा आस्वाद घेऊ शकतात आणि शुद्ध, पौष्टिक अन्नाचा आस्वाद घेऊ शकतात.
advertisement
कुट्टुचे पीठ हे एक सुपरफूड मानले जाते. कारण ते प्रथिने, फायबर आणि खनिजांनी समृद्ध असते. उपवासाच्या वेळी जेव्हा नियमित धान्ये खाल्ली जात नाहीत, तेव्हा बकव्हीट ऊर्जा राखण्यास मदत करते. ते पचनासाठी देखील चांगले असते आणि बद्धकोष्ठतेसारख्या समस्या टाळते. त्यात असलेले लोह आणि मॅग्नेशियम शरीराला बळकट करण्यास मदत करते. नवरात्रीच्या नऊ दिवसांमध्ये कुट्टुचे पीठ खाल्ल्याने थकवा कमी होतो आणि दिवसभर सक्रिय राहतो.
advertisement
आजकाल व्यावसायिक पिठात भेसळ होणे सामान्य झाले आहे. जास्त किंमत मोजल्यानंतरही शुद्धतेची हमी दिली जात नाही. अशा परिस्थितीत घरी कुट्टुचे पीठ तयार करणे हा सर्वोत्तम उपाय आहे. ते कोणत्याही भेसळीपासून मुक्त असेल आणि त्याच्या गुणवत्तेबद्दल कोणतीही शंका राहणार नाही. हवाबंद डब्यात साठवले तर ते दीर्घकाळ सुरक्षित राहते. उपवासाच्या वेळी शुद्धता आणि पावित्र्य अत्यंत महत्त्वाचे असते, म्हणून घरी पीठ तयार करणे आरोग्य आणि धार्मिक दोन्ही दृष्टिकोनातून सर्वात फायदेशीर आहे.
advertisement
बागेश्वर आणि आसपासच्या डोंगराळ भागात कुट्टू धान्याची लागवड सहजपणे केली जाते. येथील शेतकरी पारंपारिक पद्धतींनी उगलची लागवड करतात. हे केवळ त्यांच्या उपजीविकेला आधार देत नाही तर स्थानिक रहिवाशांना शुद्ध बियाणे देखील प्रदान करते. या बियाण्यांपासून तयार केलेले गव्हाचे पीठ ग्रामीण अर्थव्यवस्था मजबूत करते. स्थानिक उत्पादनांचा वापर केल्याने शेतकऱ्यांना योग्य भाव मिळतो आणि लोकांना शुद्ध अन्न उपलब्ध होते. नवरात्रीत या पिठाची वाढती मागणी स्थानिक शेतकऱ्यांना अतिरिक्त फायदे देते.
advertisement
नवरात्रीत शरीर दीर्घकाळ उपाशी राहते, ज्यामुळे ऊर्जा संतुलन राखणे महत्त्वाचे बनते. गव्हाचे पीठ उपवास करणाऱ्यांसाठी वरदान आहे. कारण ते कार्बोहायड्रेट्स आणि प्रथिने समृद्ध असते. ते त्वरित ऊर्जा प्रदान करते आणि शरीर निरोगी ठेवते. गव्हाचे पीठ नियमितपणे खाल्ल्याने शरीर कमकुवत होण्यापासून वाचते आणि थकवा कमी होतो. म्हणूनच नवरात्रीत निरोगी आणि संतुलित आहार म्हणून कुट्टुच्या पीठाला विशेष महत्त्व आहे.
advertisement
नवरात्रीत घरी कुट्टुचे पीठ बनवणे हा प्रत्येक कुटुंबासाठी एक सोपा आणि परवडणारा पर्याय आहे. ते केवळ बाजारभावापेक्षा स्वस्तच नाही तर पूर्णपणे शुद्ध देखील आहे. ते लहान मुलांपासून वृद्धांपर्यंत सर्वांसाठी पौष्टिक आहे. डोंगराळ ओलोंगपासून बनवलेले हे पीठ ग्रामीण आणि शहरी कुटुंबांच्या गरजा पूर्ण करते. विशेषतः बागेश्वर आणि कुमाऊं भागातील लोक ते एक परंपरा म्हणून स्वीकारतात. उपवास करणाऱ्यांसाठी हे परिपूर्ण जेवण आहे आणि प्रत्येक घरात ते स्वीकारता येते.
advertisement