सावधान! जेवणासंदर्भातील 'या' सवयी आत्ताच बदला, अन्यथा होतील 'हे' गंभीर आजार

आजकालचे अनेक तरुण सकाळचा नाश्ता (Breakfast) अनेकदा वगळतात. शाळा, कॉलेज आणि कामावर लवकर निघायचं असल्यामुळे नाश्त्याला महत्त्व दिलं जात नाही. पण सकाळी 10 वाजेपर्यंत खाणं हे शारीरिकदृष्ट्या खूप महत्त्वाचं आहे. सकाळी खाणं नसल्यामुळे शरीराचा थकवा वाढतो आणि दिवसभर सुस्ती येते. जर हे असंच चालू राहिलं, तर पोटातील अल्सरसह अनेक आजारांचे हे एक मोठे कारण बनते.

त्याचप्रमाणे, दुपारचे जेवण 12:30 ते 2:00 या वेळेत करणं ही एक नैसर्गिक आणि आरोग्यदायी सवय आहे. पण अनेकदा दुपारच्या जेवणाची वेळ लांबते, ज्यामुळे शरीराला आवश्यक ऊर्जा मिळत नाही, रक्तातील साखरेची पातळी (sugar levels) कमी होते, सुस्ती येते, पचनसंस्थेचे विकार होतात आणि ऊर्जेची कमतरता जाणवते.

सायंकाळी 4 ते 5:30 दरम्यान चिरलेली फळे खाणे चांगले असते. यामुळे मेंदूचा थकवा दूर होण्यास मदत होते. पण, बऱ्याचदा आपण या वेळेत कॉफी, चहा किंवा जंक फूड खातो, किंवा ते पूर्णपणे टाळतो. यामुळे रात्रीच्या वेळेपूर्वी शरीरातील ऊर्जा कमी होते आणि त्याऐवजी आपल्याला रात्री जास्त खाण्याची सवय लागते. यामुळे शरीराच्या वजन नियंत्रणात असमतोल निर्माण होतो.

सूर्यास्तापूर्वी रात्रीचे जेवण (Dinner) संपवल्याने श्वसन आणि पचन क्रिया नियमित राहते. पण रात्री 9-10 नंतर खाण्याची सवय हे जवळपास सर्वच कुटुंबांमध्ये एक अलिखित नियम बनले आहे. यामुळे अन्न पूर्णपणे पचत नाही, ते चरबीत रूपांतरित होते आणि शरीरात साठवले जाते. दीर्घकाळात यामुळे मधुमेह, लठ्ठपणा, पित्ताशयातील खडे (gallstones) इत्यादी विकसित होण्याचा धोका वाढतो. झोप न येण्याचे हे मुख्य कारण आहे.

एकंदरीत, "आपण कधी खातो?" हे "आपण काय खातो?" यापेक्षा जास्त महत्त्वाचे आहे. अनियमित जेवणामुळे हार्मोन्सवर परिणाम होतो. भूकेची भावना कायम राहते. शरीर थकते आणि ताण वाढतो. लहान वयात अचानक वजन वाढणे, हार्मोनल बदल, हृदयविकार, मासिक पाळीच्या समस्या इत्यादी यातूनच निर्माण होतात. त्यामुळे, आरोग्यदायी आहार घेणेही आवश्यक आहे.