जगातील 'हे' 3 साप आहेत सर्वात खतरनाक! 30 मिनिटांत उपचार मिळाला नाही, तर समजा, 'राम नाम सत्य है'

उन्हाळ्याच्या सुरुवातीपासून पावसाळ्याच्या शेवटापर्यंत आपल्या परिसरात सापाचं वावरणं मोठ्या प्रमाणात असतं. हे तर सगळ्यांनाच माहीत आहे. विशेषतः घोणस (Russell Viper), मण्यार (Common Krait) आणि धामण (Wheat Snake) हे साप त्यांच्या बिळातून बाहेर पडतात आणि अशा जागांच्या शोधात फिरू लागतात, जिथे त्यांना अन्न मिळेल आणि त्यांच्या शरीराचे तापमान व्यवस्थित राहील. तज्ज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, यासाठी ते बहुतेक धान्याचे कोठार, गोठे आणि घरांमध्ये जिथे वस्तूंचा ढिगारा असतो, तिथे शिरण्याचा प्रयत्न करतात.

हा तो काळ असतो जेव्हा धान्य काढताना किंवा घर साफ करताना नकळतपणे लोकांचा पाय किंवा हात त्यांच्यावर पडतो आणि मोठी समस्या ओढवते. तुमच्यासोबतही असे काही घडू नये म्हणून, आज आम्ही तुम्हाला याबद्दल काही खास माहिती देणार आहोत.

गेली 25 वर्षे वन्यजीवनावर काम करणारे नेचर एन्व्हायरमेंट अँड वाईल्ड लाईफ सोसायटीचे प्रकल्प व्यवस्थापक अभिषेक सांगतात की, मे ते सप्टेंबर या काळात साप चावण्याच्या घटना वाढतात.

विशेषतः फुरसे, मण्यार आणि नाग यांचे चावणे जास्त प्रमाणात आढळते. भारतात साप चावल्याने होणारे बहुतेक मृत्यू आणि घटनांसाठी नोंद असणाऱ्या 'बिग फोर' सापांच्या यादीत या प्रमुख 3 सापांचा समावेश आहे.

यामध्ये चौथं नाव खपऱ्या सापाचं (Saw Scaled Viper) आहे. घोणस आणि खपऱ्या सापात हिमोटोक्सिक (रक्त गोठवणारे) विष असते, तर मण्यार आणि नागात न्यूरोटॉक्सिक (मज्जासंस्थेवर परिणाम करणारे) विष असते.

तज्ज्ञ सांगतात की, हे विष रक्तप्रवाहात शिरताच पीडित व्यक्तीचा काउंटडाउन सुरू होतो. योग्य वेळी उपचार न मिळाल्यास 30 ते 45 मिनिटांत खेळ खल्लास होतो. कधीकधी पीडित व्यक्तीला अर्ध्या तासापेक्षाही कमी वेळ मिळतो.

अशा कोणत्याही सापाचा सामना करण्यापूर्वी, त्यांच्यापासून स्वतःचा बचाव करण्यासाठी काही नियम नक्की पाळावेत. यातली पहिली गोष्ट म्हणजे सकाळी फिनाइल टाकून घर स्वच्छ करणे आणि घरात एकाच ठिकाणी वस्तूंचा ढिग जमा होऊ न देणे.

यामध्ये मांस आणि माशांचा वास येऊ नये याची काळजी घेणे आणि वेळोवेळी कीटकनाशक फवारणे इत्यादी गोष्टींचा समावेश आहे. जर कोणत्याही परिस्थितीत तुम्हाला साप चावला, तर शक्य तितक्या लवकर चांगला उपचार घेणे खूप महत्त्वाचे आहे.