महादेवाच्या पूजेत वापरली जाणारी इतर पाने आणि वनस्पती - बेलपत्र हे शिवाचे प्रमुख पूजेचे साधन असले तरी, खालील वनस्पती आणि त्यांची पाने देखील महादेवाला अर्पण केली जातात. शमीची पाने शंकराला अत्यंत प्रिय आहेत. शमीला शनिदेवांशी संबंधित मानले जाते, परंतु ते शंकरांना अर्पण केल्याने शनिदोषांपासून मुक्ती मिळते आणि घरात सुख-समृद्धी येते, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. शमीपत्र शिवलंगावर अर्पण करणे खूप शुभ मानले जाते.
advertisement
धतूरा (धोतरा) चे पान: धतुरा हे भगवान शंकराला अत्यंत प्रिय आहे. धतुऱ्याची फळे आणि फुले दोन्ही अर्पण केली जातात. धतुऱ्याची पाने देखील महादेवांना अर्पण करणे शुभ मानले जाते. हे विषारी असले तरी, महादेवाने विष प्राशन केल्याच्या घटनेशी त्याचा संबंध जोडला जातो.
आकड्याची पाने/फुले (रुई): पांढऱ्या आकड्याची फुले आणि पाने दोन्ही महादेवांना अर्पण केली जातात. आकड्याची फुले (खासकरून पांढऱ्या रंगाची) शिवाच्या पूजेत विशेष महत्त्व ठेवतात. ही पाने अर्पण केल्याने शारीरिक व्याधी दूर होतात, अशी श्रद्धा आहे.
पिंपळाची पाने: पिंपळाच्या झाडाला देवतांचा निवास मानले जाते. पिंपळाची पाने शिवलिंगावर अर्पण करणे शुभ फलदायी मानले जाते, विशेषतः जर तीन पानांवर चंदन किंवा अष्टगंधाने 'ओम' लिहून अर्पण केली गेली तर लाभ मिळतो. कदंब वृक्षाची पाने आणि फुले देखील महादेवांना अर्पण केली जातात. वटवृक्षाची पाने देखील काही ठिकाणी शिवपूजेसाठी वापरली जातात. अशोक वृक्षाची पाने शुभ मानली जातात आणि काही ठिकाणी शिवपूजेमध्ये त्यांचा वापर केला जातो.
श्रावणातील इतर पूजेचे साहित्य आणि विधी
बेलपत्र आणि इतर पानांव्यतिरिक्त, श्रावण महिन्यात शिवपूजेसाठी खालील गोष्टी वापरल्या जातात:
जल (पाणी): शिवलिंगावर जल अर्पण करणे सर्वात महत्त्वाचे मानले जाते (जलाभिषेक).
दूध: दुधाने अभिषेक केल्याने आरोग्य लाभतो अशी श्रद्धा आहे (दुग्धाभिषेक).
दही: दही अर्पण केल्याने भौतिक सुख मिळते.
तूप: तुपाने अभिषेक केल्याने बल आणि सामर्थ्य मिळते.
मध: मधाने अभिषेक केल्याने वाणी मधुर होते आणि सर्व इच्छा पूर्ण होतात.
साखर: साखरेने अभिषेक केल्याने सुख-शांती लाभते.
भांग: भांग शंकराला प्रिय आहे.
धतुरा: फळे आणि फुले.
आकड्याची फुले: पांढरी फुले.
चंदन: शिवलिंगाला चंदनाचा लेप लावल्याने शांती मिळते.
भस्म/विभूती: शंकराला भस्म अत्यंत प्रिय आहे.
बेलफळ (बेल): बेलफळ अर्पण करणे शुभ मानले जाते.
पुष्प: पांढरी फुले, धोत्र्याची फुले, कनेरची फुले.
नैवेद्य: तांदळाची खीर, मिठाई.
शनी 13 जुलैपासून वक्री चाल करणार; या 4 राशींना सलग नोव्हेंबरपर्यंत सुखाचे दिवस
(सूचना : येथे दिलेली माहिती ज्योतिषीय ज्ञानावर आधारित आहे. याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. न्यूज 18 मराठी त्याची हमी देत नाही.)