X-Ray, CT Scan आणि MRI यांच्यात काय फरक आहे? कोणत्या परिस्थितीत केलं जातं स्कॅन? 

 X-Ray कधी केला जातो?

दिल्लीतील सर गंगाराम हॉस्पिटलच्या प्रतिबंधक आरोग्य आणि कल्याण विभागाच्या संचालक डॉ. सोनिया रावत यांनी न्यूज १८ ला सांगितले की, "एक्स-रे ही शरीराच्या अंतर्गत अवयवांना पाहण्यासाठी वापरली जाणारी एक इमेजिंग तंत्र आहे. यामध्ये, इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक रेडिएशन शरीरातून जाते आणि अंतर्गत अवयवांची प्रतिमा तयार करते. हे तंत्र हाडे फ्रॅक्चर आणि फुफ्फुसाच्या समस्या शोधण्यासाठी वापरले जाते. एक्स-रे प्रक्रिया खूप जलद आणि स्वस्त आहे, परंतु ती स्नायू आणि काही नाजूक अवयवांसारख्या मऊ ऊतींचे स्पष्ट चित्र तयार करू शकत नाही. यामुळे शरीरावर काही प्रमाणात रेडिएशनचा धोकाही असतो, पण साधारणपणे ते सुरक्षित मानले जाते."

advertisement

CT Scan कधी केला जातो?

डॉक्टरांनी सांगितले की, "सीटी स्कॅन म्हणजेच कॉम्प्युटेड टोमोग्राफी स्कॅन हे एक प्रगत इमेजिंग तंत्र आहे जे शरीराच्या वेगवेगळ्या अँगलमधून घेतलेल्या अनेक एक्स-रे प्रतिमा एकत्र करून 3D प्रतिमा तयार करते. यामुळे डॉक्टरांना अधिक स्पष्ट आणि तपशीलवार प्रतिमा मिळतात, ज्यामुळे शरीराच्या आतील गुंतागुंतीच्या संरचना पाहण्यास मदत होते. सीटी स्कॅन हाडे, स्नायू, रक्तवाहिन्या, अंतर्गत अवयव आणि कर्करोग शोधण्यासाठी वापरला जातो. ही प्रक्रिया अत्यंत जलद आहे आणि कोणत्याही प्रकारचा अंतर्गत रक्तस्त्राव, ट्यूमर किंवा संसर्ग शोधण्यास सक्षम आहे. तथापि, सीटी स्कॅनमध्ये एक्स-रे पेक्षा जास्त रेडिएशन असते. ते फक्त डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच करावे."

MRI कधी केला जातो? 

तज्ञांच्या मते, "एमआरआय म्हणजेच मॅग्नेटिक रेझोनन्स इमेजिंग हे एक अतिशय प्रगत इमेजिंग तंत्र आहे, जे शरीराच्या आतील संरचनांची प्रतिमा तयार करण्यासाठी शक्तिशाली चुंबकीय क्षेत्र आणि रेडिओ लहरींचा वापर करते. हाडांव्यतिरिक्त, स्नायू, अवयव आणि मेंदूच्या ऊतींसारख्या मऊ ऊती देखील एमआरआयद्वारे स्पष्टपणे पाहिल्या जाऊ शकतात. या इमेजिंगला काही वेळ लागतो, पण त्यात रेडिएशनचा धोका नसतो. एमआरआयचा उपयोग मेंदू, मणका, हृदय आणि सांध्यांच्या समस्या ओळखण्यासाठी केला जातो. हे विशेषतः अशा प्रकरणांमध्ये उपयुक्त आहे जिथे एक्स-रे किंवा सीटी स्कॅनसारखी इतर इमेजिंग तंत्रे समस्या शोधू शकत नाहीत. एमआरआय एक महागडे इमेजिंग तंत्र आहे."

हे ही वाचा : सकाळी कोमट पाण्यात 'ही देशी वस्तू' मिक्स करून प्या, फक्त 7 दिवसांत गायब होते शरीरातील चरबी

हे ही वाचा : 4 असे पदार्थ जे चुकूनही शिजवू नये कुकरमध्ये! चव, पौष्टिक तत्त्व निघून जातील पूर्ण