पाकिस्तानातून मुंबईत आले, लता मंगेशकरांसोबत केलं काम, प्रसिद्ध संगीतकाराचा नातू आज बॉलिवूडवर करतोय राज्य

मुंबई: बॉलिवूडमध्ये एका कुटुंबाचा दबदबा असा आहे की, आज त्यांची तिसरी पिढी रुपेरी पडद्यावर राज्य करत आहे. या अभिनेतेचे वडील मोठे दिग्दर्शक आहेत आणि काका प्रसिद्ध संगीतकार होते.

पण या कुटुंबाच्या यशाची पायभरणी कित्येक दशकांपूर्वी झाली होती, जेव्हा त्यांचे आजोबा विभाजनाच्या काळात आजच्या पाकिस्तानमधून स्वप्ने घेऊन मुंबईत आले होते.

हृतिक रोशनचे आजोबा म्हणजेच रोशन लाल नागरथ हेच या रोशन वारशाचे खरे मूळ संस्थापक होते. त्यांचा जन्म १४ जुलै १९१७ रोजी अविभाजित पंजाब प्रांतातील गुजराँवाला, जे आजच्या पाकिस्तानात आहे, तिथे झाला होता.

रोशन यांना संगीताची आवड लहानपणापासूनच होती. त्यांनी लखनऊच्या मॅरिस कॉलेजमध्ये अत्यंत आदरणीय शास्त्रीय संगीतकार पंडित एस. एन. रतनजणकर यांच्याकडे शास्त्रोक्त शिक्षण घेतले. तसेच, अलाउद्दीन खान यांच्यासारख्या महान सरोद वादकांच्या मार्गदर्शनाखाली त्यांनी सरोद वादनाचे कौशल्य आत्मसात केले.

१९४० मध्ये ते दिल्लीतील ऑल इंडिया रेडिओमध्ये सहायक कर्मचारी म्हणून रुजू झाले. पण मोठी स्वप्ने घेऊन ते १९४८ मध्ये मुंबईत दाखल झाले. सुरुवातीला त्यांनी ख्वाजा खुर्शीद अन्वर यांना साहाय्य केले.

रोशन यांना निर्माता केदार शर्मा यांनी १९४९ मध्ये 'नेकी और बदी' या चित्रपटासाठी संगीत देण्याची संधी दिली. जरी त्यांचा पहिला चित्रपट चालला नाही, तरी शर्मा यांनी त्यांच्यावर विश्वास कायम ठेवला. याच विश्वासातून 'बावरे नैन' हा चित्रपट संगीतामुळे तुफान गाजला आणि रोशन लाल नागरथ यांना हिंदी चित्रपटसृष्टीत खरी ओळख मिळाली.

१९५० च्या दशकात त्यांनी मोहम्मद रफी, लता मंगेशकर, मुकेश यांच्यासारख्या दिग्गज गायकांसोबत काम केले. 'नबहार' (१९५२) मधील लता मंगेशकर यांनी गायलेले त्यांचे मीरा भजन "ऐ री मैं तो प्रेम दिवानी" आजही अजरामर आहे.

रोशन यांनी लोकसंगीत आणि हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीताचा मिलाफ घडवून 'बरसात की रात', 'आरती', 'ताज महल' यांसारख्या चित्रपटांसाठी अनेक कालातीत गाणी दिली. नोव्हेंबर १९६७ मध्ये त्यांचे निधन झाले, पण त्यांच्या संगीताचा आणि चित्रपटसृष्टीतील योगदानाचा वारसा त्यांचे सुपुत्र राकेश रोशन आणि नातू हृतिक रोशन यांच्या माध्यमातून आजही जपला जात आहे.