Trending:

ज्या बहिणींना भाऊ नाही, त्यांनी भाऊबीजेला कोणाला ओवाळायचे? शास्त्र काय सांगते?

Published by:Ajit Bhabad

Last Updated:October 23, 2025 6:29 AM IST

Bhaubij 2025 : हिंदू धर्मातील दिवाळी सणातील सर्वात भावनिक आणि प्रेमळ दिवस म्हणजे भाऊबीज. हा सण भाऊ आणि बहिणीमधील प्रेम, आदर, जबाबदारी आणि संरक्षणाच्या भावनांना अधिक दृढ करतो.

इम्पॅक्ट शॉटतुमचा गेटवे लेटेस्ट न्यूज

मुंबई : हिंदू धर्मातील दिवाळी सणातील सर्वात भावनिक आणि प्रेमळ दिवस म्हणजे भाऊबीज. हा सण भाऊ आणि बहिणीमधील प्रेम, आदर, जबाबदारी आणि संरक्षणाच्या भावनांना अधिक दृढ करतो. दिवाळी संपल्यानंतर तिसऱ्या दिवशी साजरा होणारा हा सण यंदा 23 ऑक्टोबर 2025 रोजी साजरा केला जाणार आहे. वैदिक परंपरेनुसार भाऊबीज केवळ एक धार्मिक विधी नसून तो नात्यांच्या गाठी अधिक घट्ट करणारा आणि कुटुंबातील ऐक्याचे प्रतीक मानला जातो.

या दिवशी बहिणी आपल्या भावांना ओवाळतात, त्यांच्या कपाळावर टिळा लावतात, आरती करतात आणि त्यांना आवडीचे खाद्यपदार्थ देतात. यानंतर भावाकडून बहिणीला भेटवस्तू दिली जाते. या विधीमागील अर्थ म्हणजे बहिणीच्या प्रार्थनेने भावाला दीर्घायुष्य, आरोग्य, आनंद आणि समृद्धी लाभावी. ही परंपरा प्रेम आणि कर्तव्य यांचे सुंदर मिश्रण दर्शवते.

पर्याय काय?

अनेकदा प्रश्न उपस्थित होतो की, ज्या महिलांना सख्खा भाऊ नाही त्यांच्यासाठी हा सण कसा साजरा करायचा? शास्त्रानुसार आणि लोकपरंपरेनुसार, अशा बहिणी त्यांच्या कुटुंबातील वडील, काका, चुलत भाऊ, मित्र किंवा परिसरातील विश्वासू पुरुषाला आपला भाऊ मानून भाऊबीज साजरी करू शकतात. या माध्यमातून त्या नात्याच्या बंधनाशिवायही प्रेम, आदर आणि संरक्षणाची भावना व्यक्त करतात. या कृतीमुळे सणाचे धार्मिक महत्त्व आणि सामाजिक संदेश “बंधुत्व आणि स्नेह सर्वत्र आहे” अधिक दृढ होतो.

भाऊबीजच्या दिवशीची पूजा आणि प्रथा

भाऊबीजच्या दिवशी बहिणी सकाळी स्नान करून शुभ मुहूर्तात पूजा सजवतात. आरतीसाठी तांदूळ, फुले, मिठाई, फळे आणि ओवाळणीसाठीचा थाळा तयार केला जातो. भावाला टिळा लावल्यानंतर आरती केली जाते आणि त्यानंतर त्याला आवडते जेवण वाढले जाते. या दिवशी मिश्री, पुरणपोळी, लाडू, आणि श्रीखंड यांसारखे पारंपरिक पदार्थ विशेष बनवले जातात. भावाकडून बहिणीला भेट देणे ही या सणाची खास परंपरा आहे.

देवतांना भावाचा मान देण्याची परंपरा

काही भागांमध्ये, विशेषतः हरियाणा, महाराष्ट्र आणि गुजरातमध्ये, ज्या महिलांना भाऊ नाही त्या चंद्रदेव, भगवान यमराज किंवा भगवान श्रीकृष्णाला आपला भाऊ मानून पूजा करतात. त्या चंद्राला टिळा लावतात, आरती करतात आणि त्यांच्या दीर्घायुष्यासाठी प्रार्थना करतात. यामागे श्रद्धेचा संदेश असा की, “भाऊ असो वा नसो, भक्ती आणि प्रेमाने केलेली प्रार्थना कधी व्यर्थ जात नाही.”

सांस्कृतिक आणि सामाजिक अर्थ

भाऊबीज केवळ धार्मिक सण नसून तो स्त्री-पुरुषातील भावनिक नात्यांची जपणूक करणारा सामाजिक उत्सव आहे. तो एकमेकांप्रती कृतज्ञता, जबाबदारी आणि संरक्षणाची भावना जागृत करतो. आधुनिक काळातही हा सण पारंपरिकतेसह नात्यांच्या नव्या अर्थाने साजरा केला जातो.

थोडक्यात, भाऊबीज हा सण प्रेम, आदर, संरक्षण आणि एकतेचे प्रतीक आहे. रक्ताचे नाते असो वा नसो, “भाऊ-बहिणीचा” हा बंध प्रत्येक नात्यातील संवेदनशीलता आणि मानवीपणा जिवंत ठेवतो.

view comments