Earthquake Jobs: भूकंपाचा अभ्यास करा, Expert व्हा; भरघोस कमाई होईल, इतके लाख मिळेल पगार
- Published by:Jaykrishna Nair
Last Updated:
Earthquake Jobs, Earthquake course: भूकंप तज्ञ बनण्यासाठी सिस्मोलॉजी, जिओलॉजी, जिओफिजिक्स आणि डिझास्टर मॅनेजमेंटचा अभ्यास आवश्यक आहे. IIT रुडकी, IIT बॉम्बे, IISc बंगलोर यांसारख्या संस्थांमध्ये हे अभ्यासक्रम शिकवले जातात.
म्यानमारला 7.2 तीव्रतेचा भूकंपाचा धक्का बसला. यामुळे थायलंडची राजधानी बँकॉकलाही मोठा फटका बसला. या भूकंपाचे केंद्र सागाइंग होते. भूकंपानंतर मदत आणि बचाव कार्य सुरू झाले आहे. यासाठी भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मदतीचा हात पुढे केला आहे. भूकंप झाल्यानंतर नेमके मदतीला कोण जाते. त्याचे काम काय असते आणि ते काम करायचे असेल तर त्यासाठी कोणचे शिक्षण घ्यावे लागते. जाणून घ्या सर्व काही...
भूकंप तज्ञ कसे बनायचे? अभ्यासक्रम आणि संधी
भूकंप तज्ञ (Earthquake Expert) बनण्यासाठी सिस्मोलॉजी (Seismology), जिओलॉजी (Geology), जिओफिजिक्स (Geophysics) आणि डिझास्टर मॅनेजमेंट (Disaster Management) चा अभ्यास करणे आवश्यक आहे. भारतातील अनेक संस्थांमध्ये हे अभ्यासक्रम शिकवले जातात, ज्यात भूकंपाच्या वैज्ञानिक पैलूंची माहिती दिली जाते. याशिवाय, भूकंप आल्यास आपत्कालीन व्यवस्थापन आणि भूकंप प्रतिरोधक डिझाइन इत्यादींची माहिती दिली जाते.
advertisement
भारतात कुठे शिकायचे?
भूकंप तज्ञ बनण्यासाठी किंवा या क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी अभ्यासक्रम कुठे शिकवले जातात, हा प्रश्न तुमच्या मनात असेल.
IIT रुडकी: येथे सिस्मोलॉजी आणि भूकंप अभियांत्रिकीमध्ये मास्टर्स (M.Tech in Earthquake Engineering) आणि पीएचडी अभ्यासक्रम शिकवले जातात. येथे भूकंप प्रतिरोधक इमारत डिझाइनवर संशोधन केले जाते.
advertisement
IIT बॉम्बे आणि IIT खरगपूर: येथे जिओलॉजी आणि जिओफिजिक्समध्ये M.Sc आणि M.Tech अभ्यासक्रम शिकवले जातात.
IIT गांधीनगर: येथे डिझास्टर मॅनेजमेंट आणि सिस्मिक रिस्कवर अभ्यासक्रम शिकवले जातात.
इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स (IISc), बंगलोर: येथे जिओफिजिक्स आणि सिस्मोलॉजीमध्ये M.Tech आणि पीएचडी प्रोग्राम शिकवले जातात. येथे भूकंपाचा अंदाज आणि टेक्टॉनिक प्लेट्सवर संशोधन केले जाते.
advertisement
नॅशनल जिओफिजिकल रिसर्च इन्स्टिट्यूट (NGRI), हैदराबाद: येथे सिस्मोलॉजीमध्ये संशोधन कार्यक्रम चालवले जातात. याशिवाय, येथे पोस्ट-डॉक्टोरल आणि पीएचडी देखील उपलब्ध आहेत.
वाडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ हिमालयन जिओलॉजी, डेहराडून: ही संस्था हिमालयीन प्रदेशात भूकंप संशोधनासाठी प्रसिद्ध आहे. येथे जिओलॉजी आणि सिस्मोलॉजीमध्ये M.Sc आणि पीएचडी प्रोग्राम शिकवले जातात.
टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्च (TIFR), मुंबई: येथे जिओफिजिक्स आणि सिस्मिक स्टडीजमध्ये संशोधन केले जाते.
advertisement
दिल्ली विद्यापीठ आणि जादवपूर विद्यापीठ, कोलकाता: येथे जिओलॉजी आणि जिओफिजिक्समध्ये M.Sc शिकवले जाते.
नॅशनल डिझास्टर मॅनेजमेंट अथॉरिटी (NDMA) संबंधित अभ्यासक्रम: NDMA सोबत अनेक संस्था (जसे की IGNOU) मिळून डिझास्टर मॅनेजमेंटमध्ये डिप्लोमा आणि सर्टिफिकेट अभ्यासक्रम देतात, ज्यात भूकंप व्यवस्थापनाचा समावेश असतो.
advertisement
प्रवेश प्रक्रिया (Admission Process):
अंडरग्रेजुएट पातळीवर (B.Sc in Geology/Geophysics): 12 वी पास (PCM/PCB) झाल्यानंतर विद्यापीठ प्रवेश परीक्षा किंवा गुणवत्तेच्या आधारे प्रवेश मिळतो. काही विद्यापीठे जसे की DU त्यांची प्रवेश परीक्षा (DUET) द्वारे प्रवेश देतात.
पोस्टग्रॅज्युएट पातळीवर (M.Sc/M.Tech in Seismology/Geophysics/Earthquake Engineering): उमेदवाराकडे पदवी (B.Sc in Geology/Physics किंवा B.Tech in Civil Engineering) असणे आवश्यक आहे. IIT संस्थांमध्ये GATE (Graduate Aptitude Test in Engineering) स्कोअरच्या आधारे प्रवेश मिळतो. त्याचप्रमाणे, IISc आणि NGRI मध्ये प्रवेश प्रवेश परीक्षा किंवा JAM (Joint Admission Test for M.Sc) स्कोअरच्या आधारे मिळतो. वाडिया इन्स्टिट्यूटमध्ये लेखी परीक्षा आणि मुलाखतीच्या आधारे प्रवेश मिळतो.
advertisement
पीएचडी आणि संशोधन: M.Sc/M.Tech नंतर UGC-NET, CSIR-NET किंवा संस्थेच्या परीक्षा आणि मुलाखतीच्या आधारे प्रवेश मिळतो.
डिझास्टर मॅनेजमेंट अभ्यासक्रम: IGNOU सारख्या संस्थांमध्ये डिप्लोमासाठी 12 वी पास आणि सर्टिफिकेट अभ्यासक्रमासाठी पदवी आवश्यक असते. ऑनलाइन नोंदणी आणि गुणवत्तेच्या आधारे प्रवेश दिला जातो.
भूकंप क्षेत्रातील नोकऱ्या (Earthquake Jobs) आणि पगार:
भूकंप संबंधित अभ्यासक्रमांनंतर विविध ठिकाणी नोकरीच्या संधी मिळतात, ज्यामध्ये तुमचा अभ्यासक्रम (M.Sc, M.Tech, PhD), अनुभव आणि क्षेत्र (सरकारी/खाजगी) यावर पगार अवलंबून असतो.
प्राथमिक स्तरावर (Entry Level): 0-3 वर्षांचा अनुभव असलेल्या उमेदवारांना सरकारी क्षेत्रात सिस्मोलॉजिस्ट/जिओलॉजिस्ट म्हणून 40,000-60,000 रुपये/महिना पगार मिळतो. खाजगी क्षेत्रात याच पदासाठी बांधकाम कंपन्यांमध्ये 30,000-50,000 रुपये/महिना पगार मिळतो. NGO मध्ये डिझास्टर मॅनेजमेंट तज्ञ म्हणून 25,000-40,000 रुपये/महिना पगार मिळतो.
मध्यम स्तरावर (Mid Level): 3-7 वर्षांचा अनुभव असलेल्या उमेदवारांना सिस्मोलॉजिस्ट म्हणून 60,000-1,00,000 रुपये/महिना पगार मिळतो. L&T, टाटा प्रोजेक्ट्स सारख्या कंपन्यांमध्ये भूकंप अभियंत्याचा पगार 50,000-80,000 रुपये/महिना असतो, तर टेक कंपन्यांमध्ये डेटा विश्लेषकाला 60,000-1,20,000 रुपये/महिना पगार मिळतो.
अनुभवी उमेदवारांचा पगार (Experienced Candidates): 7+ वर्षांचा अनुभव असलेल्या उमेदवारांना वरिष्ठ पातळीचा कर्मचारी मानले जाते. सिस्मोलॉजिस्ट/प्रोफेसर पदांवर 1,00,000-2,00,000 रुपये/महिना पगार मिळतो. खाजगी क्षेत्रात स्ट्रक्चरल इंजिनियरला 1,20,000-2,50,000 रुपये/महिना पगार मिळतो. आंतरराष्ट्रीय संस्थांमध्ये डिझास्टर मॅनेजमेंट सल्लागार म्हणून 1,50,000-3,00,000 रुपये/महिना पगार मिळतो.
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
March 28, 2025 10:43 PM IST
मराठी बातम्या/करिअर/
Earthquake Jobs: भूकंपाचा अभ्यास करा, Expert व्हा; भरघोस कमाई होईल, इतके लाख मिळेल पगार
