Trending:

Cough Syrup : औषध असून कफ सिरप का ठरतंय जीवघेणं, असं त्यात काय आहे?

Published by:Priya Lad

Last Updated:October 06, 2025 10:45 AM IST

Cough syrup chemical : कप सिरपचे नमुने घेऊन त्याची चाचणी घेण्यात आली. तेव्हा कफ सिरपमध्ये डायथिलीन ग्लायकॉल (DEG) आणि इथिलीन ग्लायकॉल (EG) अशी रसायनं मिसळली जात असल्याचं समोर आलं.

इम्पॅक्ट शॉटतुमचा गेटवे लेटेस्ट न्यूज

नवी दिल्ली : कफ सिरपमुळे मुलांचा मृत्यू झाल्याने देशभरात खळबळ उडाली आहे. राजस्थान, मध्य प्रदेशमध्ये कोल्ड्रिफ कप सिरपचं सेवन केलेल्या 12 मुलांचा मृत्यू झाला आहे. या घटनेनंतर या सिरपवर बंदी घालण्यात आली आहे. तसंच लहान मुलांना कप सिरप देऊ नका, असा सल्ला देत केंद्र सरकारने मार्गदर्शक सूचनाही जारी केल्या आहेत. दरम्यान कफ सिरप हे औषध आहे, मग ते जीवघेणं कसं ठरत आहे, असा प्रश्न अनेकांना पडला असेल.

कप सिरपचे नमुने घेऊन त्याची चाचणी घेण्यात आली. तेव्हा कफ सिरपमध्ये डायथिलीन ग्लायकॉल (DEG) आणि इथिलीन ग्लायकॉल (EG) अशी रसायनं मिसळली जात असल्याचं समोर आलं. हे औद्योगिक सॉल्व्हेंट्स आहे, ते अँटीफ्रीझ, पेंट, ब्रेक फ्लुइड आणि प्लॅस्टिक काही घरगुती वस्तूंच्या निर्मितीमध्ये वापरली जातात. वापरले जातात. ते औषधनिर्माण उद्देशांसाठी नसतात. तरी हे स्वस्त आणि रंगहीन द्रव औषधात बेकायदेशीरपणे प्रोपिलीन ग्लायकॉलचा पर्याय म्हणून वापरलं जातं.

Cough Syrup : कफ सिरफ नाही मग खोकला झाल्यावर मुलांना काय द्यायचं? डॉक्टरांनी सांगितला घरगुती उपाय

प्रोपिलीन ग्लायकॉल हे एक सॉल्व्हेंट आहे जे द्रव स्वरूपात औषधं विरघळण्यास मदत करते. प्रोपिलीन ग्लायकॉल नियंत्रित प्रमाणात सुरक्षित असलं तरी DEG आणि EG मानवांसाठी धोकादायक मानले गेले आहेत. अनेक अहवालांवरून असे दिसून येते की ही रसायने कमी प्रमाणात देखील गंभीर विषबाधा करू शकतात.

डायथिलीन ग्लायकॉल गिळल्यावर विषारी संयुगांमध्ये मोडतात, ज्यामुळे मूत्रपिंड, यकृत आणि मज्जासंस्थेला गंभीर नुकसान होतं. सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये मळमळ, पोटदुखी आणि लघवी कमी होणं अशी लक्षणं दिसतात. गंभीर प्रकरणांमध्ये ते वेगाने किडनी निकामी होण्यास कारणीभूत ठरते, ज्यामुळे मृत्यू होतो.

कफ सिरफबाबत सरकारच्या सूचना

1) 2 वर्षांखालील मुलांना कफ आणि सर्दीवरील कोणतीही औषधं देऊ नयेत.

2) 5 वर्षांखालील मुलांसाठी ही औषधं सामान्यतः शिफारस केलेली नाहीत. कारण, लहान मुलांमधील तीव्र कफ आणि सर्दीचे बहुतांश आजार स्वतःहून बरे होतात आणि त्यासाठी औषधांची गरज पडत नाही.

Health Risk Of The Day : क्रिस्पी ब्रेड, चपाती, रोटी आवडते; मोठ्या धोक्याला देताय आमंत्रण! खाण्याआधी एक्सपर्ट काय सांगतात पाहा

3) कफ आणि सर्दीवर प्राथमिक उपचार म्हणून नैसर्गिक उपायांना प्राधान्य देण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. यामध्ये पुरेसे पाणी पिणे, विश्रांती घेणे आणि आधार देणारे उपाय यांचा समावेश आहे.

4) औषधोपचार आवश्यक असल्यास, डॉक्टरांनी रुग्णाची काळजीपूर्वक तपासणी करून आणि जवळच्या देखरेखीखाली औषधं द्यावीत.

5) डॉक्टरांनी सांगितलेल्या डोस आणि उपचाराच्या कालावधीचे काटेकोर पालन करणे बंधनकारक आहे. एकाच वेळी अनेक औषधे मिसळून देणे टाळावे, असेही निर्देश आहेत.