History of Shankarpale : शंकरपाळे हा पदार्थ महाराष्ट्रातला आहे का? गुजराती लोकांशी काय आहे कनेक्शन

शंकरपाळ्यांचा इतिहास फार प्राचीन नसला तरी, पिढ्यानपिढ्या फराळात टिकून राहिलेला हा पदार्थ आहे. पण तुम्हाला माहीत आहे का, या पदार्थाला 'शंकरपाळी' हे विशिष्ट नाव कसे पडले? या नावामागे कोणताही निश्चित ऐतिहासिक पुरावा नसला तरी, त्याबद्दलच्या काही मनोरंजक कल्पना आणि शक्यता जाणून घेणे नक्कीच औत्सुक्याचे आहे.

- महाराष्ट्र आणि गोव्यामध्ये यांना शंकरपाळी/शंकरपाळे असे संबोधले जाते.

- कर्नाटकमध्ये शंकरापोळी असे म्हणतात.

- उत्तर भारतामध्ये शक्करपारा अशी याची ओळख आहे.

यावरून हे स्पष्ट होते की, हा पदार्थ संपूर्ण पश्चिम आणि दक्षिण भारतात लोकप्रिय आहे, पण त्याचे मूळ प्रामुख्याने महाराष्ट्र आणि गुजरातमध्ये मानले जाते.

1. 'शक्करपारा' नावावरून : हिंदी आणि पंजाबीमध्ये या पदार्थाला 'शक्करपारा' म्हणतात. 'शक्कर' म्हणजे साखर आणि 'पारा' म्हणजे तुकडा. म्हणजेच 'साखरेचा तुकडा' असा याचा अर्थ होतो. हा पदार्थ गोड असल्याने आणि त्याचे छोटे चौकोनी तुकडे कापले जात असल्याने, हे नाव खूप स्वाभाविक वाटते. मराठीत याच 'शक्करपारा' शब्दाचे कालांतराने 'शंकरपाळी' मध्ये रूपांतर झाले असावे, कारण मराठी उच्चारात तो अधिक सहज बसतो. ही शक्यता सर्वात जास्त मान्य आहे.

2. आकारावरून 'पाळी' (टुकडा/पट्टी) : काही लोकांच्या मते, शंकरपाळ्यांचे लहान चौकोनी तुकडे कापले जातात, जे 'पाळी' म्हणजे तुकडा/पट्टी सारखे दिसतात. या 'पाळी' किंवा 'पाळे' या आकारावरून ते नाव पडले असावे.

3. एका लोककथेनुसार : एक फारशी प्रचलित नसलेली कथा 'शंकरस्किटस' नावाच्या एका पदार्थाची गोष्ट सांगते, जी शंकर नावाच्या व्यक्तीच्या युक्तीतून जन्माला आली. पण ही कथा शंकरपाळ्यांच्या नावाशी जोडलेली आहे हे निश्चित नाही.

सर्वात जास्त मान्य असलेली शक्यता ही 'शक्करपारा' म्हणजेच साखरेचा तुकडा या नावावरूनच 'शंकरपाळे' हे नाव आले असावे, ही आहे.