स्थापत्यशैलीचा अद्भुत नमुना, माणकेश्वर येथील प्राचीन महादेव मंदिर, VIDEO

धाराशिव : धाराशिव जिल्ह्यातील माणकेश्वर येथे प्राचीन शिवमंदिर आहे. वास्तुकलेचा नमुना म्हणजे सुंदर कलाकृतींनी युक्त असे माणकेश्वरचे शिवमंदिर विश्वरूपा नदीच्या किनाऱ्यावर आहे. आपल्या कलाकृतीपूर्ण या शिवमंदिरामुळे माणकेश्वर गावाला ओळखले जाते. माणकेश्वर गावापासून 1 किलोमीटर अंतरावर हे ऐतिहासिक शिवमंदिर हेमाडपंथी शैलीचे वैभव अद्याप टिकवून आहे. मंदिरात एक शिलालेखही आढळून येतो.

यादवराजा सिंघनदेवाच्या दानलेखाचा शिलालेख आहे. शिलालेखावर "स्वस्ति श्री सकु, 1945 सुभानु, संवत्सरे, माघ शुध 10, रवी, स्वास्ति श्री यादवकुल कमलकलीकावासी भास्कर श्री सिंघनदेव श्री माणकेश्वरी दत्त अक्षरं किताडः" असा मजकूर आहे.

मंदिराची रचनामुख्य मंडप सभामंडप अंतराळ व गर्भगृह असलेले हे मंदिर उप पिठावर उभारलेले आहे. हे उपपीठ नक्षत्राकर असून त्यावर प्रदक्षिणा मार्ग आहे. दोन अर्धस्तंभ आणि दोन पूर्ण स्तंभयुक्तमुख मंडपानंतर चौरसाकृती मोठा सभा मंडप आहे. त्यावर 10 फूट उंच, 2 फूट रुंद असे 20 नक्षीदार खांब आहेत. या खांबांवर शिव,भैरव, कृष्ण व इतर देवतांच्या आकृती कोरण्यात आले आहेत.