ज्या खेळात पांडव द्रौपदीला हरले, त्या पट खेळाचा सातारच्या भैरवनाथ मंदिरात सापडले अवशेष

सातारा जिल्ह्यात प्रथमच सापडलेले हे प्राचीन पट खेळाचे अवशेष म्हणजे साताऱ्याच्या प्राचीन आणि पवित्र भूमी गुणगौरव देशभर आणि जगभर होत आहे. यामुळे मातीतील प्रत्येकासाठी एक आनंदाची गोष्ट ठरली आहे. हा इतिहास आणि हा ऐतिहासिक ठेवा इथल्या प्रत्येक सर्वसामान्यांचा आहे, जो प्राचीन भारताचा गौरवशाली आंतरराष्ट्रीय व्यापाराशी निगडित आहे. म्हणूनच त्याचा प्रचार-प्रसार बरोबर त्याचा जतन आणि संवर्धन करण्याचे कर्तव्य आपल्या सर्व सातारकरांसह महाराष्ट्रवासीयांचे आहे, असे देखील इतिहास अभ्यासक साक्षी महामुलकर यांनी सांगितले आहे.

साताऱ्यातल्या चिखली या गावात असलेल्या भैरवनाथाच्या मंदिरात सात प्रकारच्या पट खेळाचे अवशेष सापडले आहेत. इतिहास अभ्यासकांच्या मते, या प्राचीन काळातील व्यापारी वर्गाच्या खुणा आहेत. ज्या मंदिरामध्ये हे अवशेष सापडले आहेत, ते मंदिर अति प्राचीन म्हणजे यादवकालीन असल्याचे देखील सांगण्यात येत आहे. या मंदिराचा निर्माता सिंघनदेव राजा असल्याचे सांगितले जाते. नवकनकरी, वाघ बकरी, अष्टचल्लस, पंचखेलिया असे पट खेळ सापडले आहेत. पंचखेलिया चा संदर्भ श्रीलंकेशी जोडला जातो, तर बाकी इजिप्त, रोम, या ठिकाणचे खेळ असल्याचे संदर्भ इतिहास अभ्यासकांच्या मते सांगण्यात आले आहेत. याच्या इतिहासाच्या पानांमध्ये लिखित स्वरूपामध्ये याचे पुरावे होते; मात्र या खेळांच्या अवशेष सापडल्यानंतर हे स्पष्ट रूप सिद्ध झाले आहे, असे देखील इतिहास अभ्यासकांनी सांगितले आहे.