पेट्रोल-डिझेल महाग होणार आहे का? पाहा काय आहे भारताची तयारी 

मे महिन्यात, तेलाच्या किमती प्रति बॅरल 60 डॉलर या चार वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर होत्या. जूनमध्ये, त्या पुन्हा वाढल्या. ब्रेंट क्रूड सध्या 65 डॉलर प्रति बॅरलच्या खाली व्यापार करत आहे. किमती कमी असल्याने, भारत आपले धोरणात्मक पेट्रोलियम साठे पुन्हा भरून काढण्यासाठी आणि विस्तारण्यासाठी संधीचा फायदा घेऊ इच्छित आहे.

मिंटच्या रिपोर्टनुसार, दोन सूत्रांनी ही माहिती दिली आहे. एका व्यक्तीने सांगितले की, सध्या किमती कमी असल्या तरी, ऊर्जा सुरक्षेसाठी तेलाचा साठा वाढवण्याचे प्रयत्न केले जात आहेत. तेलाच्या उपलब्धतेबद्दल कोणतीही चिंता नाही, परंतु भविष्यात किमती वाढू शकतात. दुसऱ्या व्यक्तीने सांगितले की, गेल्या काही महिन्यांत सरकार आणि इंडियन स्ट्रॅटेजिक पेट्रोलियम रिझर्व्हज लिमिटेड (ISPRL) खरेदीला गती देण्यासाठी काम करत आहेत. संसदीय समितीच्या रिपोर्टमध्ये म्हटले आहे की ऑक्टोबर 2024 पर्यंत भारताची राखीव क्षमता 5.3 मिलियन टन आहे, परंतु अंडरग्राउंड गुहांमध्ये फक्त 3.6 मिलियन टन तेल साठवले आहे. भारत सध्या तीन ठिकाणी तेल साठवतो. आणखी दोन बांधण्याची योजना आहे, ज्यामुळे साठा दुप्पट होईल.

पेट्रोलियम मंत्रालय आणि ISPRL ने अद्याप या विषयावर कोणतीही माहिती दिलेली नाही. ISPR चे माजी MD आणि CEO HPS Ahuja म्हणाले की, मोठ्या भू-राजकीय तणावाच्या काळात धोरणात्मक साठा वापरला जातो आणि किमती कमी असताना पुन्हा भरला जातो. खरेदीला गती देण्यासाठी, सरकारी मालकीच्या तेल कंपन्या ISPRL च्या वतीने अधिक तेल खरेदी करू शकतात. ISPRL ही एक सरकारी कंपनी आहे जी तेल खरेदी करते आणि साठवते. एका शक्तिशाली सरकारी समितीकडून निर्णय घेतले जातात. सरकारी मालकीच्या तेल कंपन्या खरेदी सुलभ करतात आणि त्यांना सरकारकडून निधी दिला जातो. रेटिंग एजन्सी ICRA चे वरिष्ठ उपाध्यक्ष प्रशांत वशिष्ठ म्हणाले की, 21 नोव्हेंबरपासून रशियन कंपन्यांवर लादलेल्या निर्बंधांमुळे पुरवठा कमी होईल आणि किमती वाढतील. किंमती आधीच थोड्या जास्त आहेत. रशियन तेलावर पूर्वी डिस्काउंट दिले जात होते, परंतु आता कमी झालेल्या पुरवठ्याचा जागतिक किमतींवर परिणाम होईल.

तज्ञ मानतात की, तेल लवकरच अधिक महाग होईल. प्रथम, अमेरिकेच्या निर्बंधांमुळे भारतीय रिफायनरीजसह खरेदीदार 21 नोव्हेंबरपासून कमी रशियन तेल खरेदी करतील. यामुळे बाजारात प्रभावी पुरवठा कमी होईल. दुसरे म्हणजे, OPEC प्लसचा निर्णय. या गटाने डिसेंबरसाठी दररोज 137000 बॅरल उत्पादन वाढ जाहीर केली, परंतु जानेवारी ते मार्च 2026 पर्यंत उत्पादन वाढ थांबवली आहे. 2 नोव्हेंबर रोजी, OPEC च्या निवेदनात म्हटले आहे की हवामान परिस्थितीमुळे आठ देशांनी जानेवारी, फेब्रुवारी आणि मार्चमध्ये उत्पादन वाढ थांबवली आहे. यामुळे पुरवठा आणखी घट्ट होईल आणि किमती वाढू शकतात.