केंद्र सरकार आणणार नवा कर, बाजारात खळबळ; लोकसभेत मोठी घडामोड, 'टॅक्स' बदलाची घोषणा कधी होणार?

सरकार लवकरच लोकसभेमध्ये दोन महत्त्वाचे विधेयक सादर करणार असून, यामुळे सध्या तंबाखू आणि सिगारेटसारख्या उत्पादनांवर आकारला जाणारा GST Compensation Cess बदलला जाऊ शकतो.

सध्या या उत्पादनांवर 28% GST सोबत सरकार वेगळा Compensation Cess आकारते. हा उपकर लवकरच संपुष्टात येणार असल्याने, त्याऐवजी नवी व्यवस्था लागू करण्याची तयारी सुरू आहे.

अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन सोमवारपासून सुरू होणाऱ्या अधिवेशनात द सेंट्रल एक्साईज अमेंडमेंट बिल, 2025 आणि द हेल्थ सिक्युरिटी से नॅशनल सिक्युरिटी सेस बिल, 2025 ही दोन विधेयकं सादर करणार आहेत.

सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सेंट्रल एक्साईज अमेंडमेंट बिल 2025 हे तंबाखू उत्पादनांवरील विद्यमान GST Compensation Cessच्या जागी लागू होण्याची शक्यता आहे. उपकरात कोणताही बदल नाही: उपकराच्या दरांमध्ये कोणताही बदल केला जाणार नाही. सध्या जी रक्कम GST अंतर्गत उपकर म्हणून आकारली जाते, तीच रक्कम पुढेही लागू राहील.

COVID काळात राज्यांना महसुलातील तूट भरून काढण्यासाठी केंद्र सरकारने कर्ज घेतले होते. हे कर्ज फेडण्यासाठी GST Compensation Cessला चार वर्षांची मुदतवाढ (31 मार्च 2026 पर्यंत) देण्यात आली होती .

मुळात हा उपकर पाच वर्षांसाठी म्हणजे 30 जून 2022 पर्यंतच लागू होणार होता. GST लागू झाल्यावर राज्यांना झालेल्या महसुली तोट्याची भरपाई करण्यासाठी हा उपकर लावला गेला होता.आता कर्जफेडीची प्रक्रिया डिसेंबर 2025 च्या आसपास पूर्ण होण्याची अपेक्षा असल्याने, Compensation Cess व्यवस्था पूर्णपणे बंद होऊ शकते.

GST परिषदेच्या 3 सप्टेंबर 2025 रोजी झालेल्या बैठकीत हे ठरलं होतं की, तंबाखू आणि पानमसाल्यासारख्या उत्पादनांवरील उपकर कर्जफेड पूर्ण होईपर्यंत सुरू राहील. कर्जफेड पूर्ण होताच Compensation Cess यंत्रणा संपुष्टात येईल आणि त्याऐवजी नवीन उपकर व्यवस्थेला मंजुरी दिली जाईल.