गैरवर्तन (शारीरिक/शाब्दिक) [Abuse (physical/verbal)] : नातेसंबंधातून बाहेर पडण्याचे सर्वात स्पष्ट चिन्ह म्हणजे जोडीदाराद्वारे शाब्दिक किंवा शारीरिक गैरवर्तन. हे आत्म-सन्मानासाठी अत्यंत विनाशकारी आहे आणि दीर्घकाळ टिकणारे व्रण निर्माण करते. गैरवर्तन अजिबात स्वीकार्य नाही आणि त्यावर निश्चितपणे लक्ष देणे आवश्यक आहे.
सतत टीका (Constant criticism) : जेव्हा नातेसंबंध निरोगी असतात, तेव्हा तो तुम्हाला तुमचे ध्येय साध्य करण्यासाठी मदत करतो आणि तो प्रगतीशील असतो. पण जर तुमचा जोडीदार सतत तुम्हाला कमी लेखत असेल किंवा तुमची टीका करत असेल, तर दुसरा विचार करण्याची वेळ आली आहे. कारण त्याचा तुमच्या आत्मविश्वासावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. तुमच्या मनात स्वतःबद्दल शंका निर्माण करणे हे नकारात्मक नातेसंबंधाचे पहिले लक्षण आहे.
advertisement
अदृश्य वाटणे (Feeling invisible) : जर तुम्हाला नातेसंबंधात न दिसण्याची, न ऐकण्याची किंवा महत्त्व न देण्याची भावना येत असेल, तर तुम्हाला नातेसंबंधात अदृश्य वाटू शकते. हे भावनिक दुर्लक्ष्याचे लक्षण आहे आणि तुमच्या आत्मविश्वासाला तडा देतो. तुमचा नातेसंबंध तुमच्यासाठी फायदेशीर आहे की तुमच्या प्रतिष्ठेला हानी पोहोचवणारा आहे हे समजून घेण्यासाठी आत्मचिंतन हा महत्त्वाचा उपाय आहे.
भावनिक हाताळणी (Emotional manipulation) : भावनिक हाताळणी म्हणजे जेव्हा तुमचा जोडीदार तुमच्या दोघांमध्ये उद्भवणाऱ्या सर्व समस्यांसाठी तुम्हाला जबाबदार ठरवतो आणि तुम्हाला दोषी ठरवतो. यामुळे तुम्हाला खूप निराश वाटते आणि भूतकाळात घडलेल्या सर्व नकारात्मक अनुभवांसाठी तुम्ही स्वतःला प्रश्न विचारत राहता. याला बळी पडू नका आणि स्वतःला ओळखण्याची नोंद करा.
भावनिक निचरा (Emotional draining) : नातेसंबंधाने तुम्हाला भावनिकदृष्ट्या स्थिर आणि मजबूत बनवायला हवे, तुमची ऊर्जा शोषून घ्यायला नको. जर तुम्हाला तुमच्या जोडीदारासोबत वेळ घालवावासा वाटत नसेल आणि तुमच्या भावना व्यक्त करणे कठीण वाटत असेल, तर नातेसंबंधात नक्कीच काहीतरी समस्या आहे.
एकतर्फी प्रयत्न (One-sided efforts) : जर तुम्हाला असे वाटत असेल की, प्रयत्न नेहमी एकतर्फी असतात आणि फक्त तुम्हीच नातेसंबंधात प्रयत्न करत आहात, तर एक पाऊल मागे घेण्याची आणि दूर जाण्याची वेळ आली आहे. कारण तुमचा नातेसंबंध परिपूर्ण नाही. जर फक्त तुम्हीच एकत्र वेळ घालवण्यासाठी किंवा नातेसंबंध सुरू करण्यासाठी प्रयत्न करत असाल, तर थांबा आणि एक पाऊल मागे घ्या.
विश्वासाचे मुद्दे (Trust issues) : कोणत्याही नातेसंबंधाचा मजबूत पाया विश्वास असतो, पण जर तुम्हाला तुमच्या जोडीदारावर विश्वास ठेवणे कठीण वाटत असेल, तर ही साथ दीर्घकाळ टिकणार नाही. याव्यतिरिक्त, जर तुम्हाला तुमचा जोडीदार सतत प्रश्न विचारत असेल किंवा तुम्हाला गोपनीयता देत नसेल आणि तुमच्याशी खोटे बोलत असेल, तर या प्रकारच्या नातेसंबंधातून ब्रेक घेण्याची वेळ आली आहे.
कोणत्याही नातेसंबंधातून बाहेर पडणे कठीण असले तरी, जेव्हा नातेसंबंध तुमच्या आत्म-प्रतिष्ठेला नष्ट करतो तेव्हा ते आवश्यक आहे. नेहमी स्वतःला आणि तुमच्या भावनांना प्रथम प्राधान्य द्या आणि कोणालाही तुम्हाला कमी लेखू देऊ नका!
हे ही वाचा : आपला आनंद, दुःख, भीती, खाणे, झोपणे... सगळं 'या' गोष्टीवर अवलंबून आहे, ती बिघडली की आरोग्यही बिघडलं!
हे ही वाचा : मुलाच्या जन्मानंतर पतीचा स्वभाव चिडचिडा का होतो? ही 6 कारणं असू शकतात, सुखी वैवाहिक जीवनासाठी करा हे उपाय