होय, उष्माघात ही उष्णतेशी संबंधित सर्वात गंभीर स्थिती आहे. यावर त्वरित उपचार न केल्यास मृत्यू किंवा कायमचे अपंगत्व येऊ शकते. पोषणतज्ञ अंजली मुखर्जी यांनी उष्माघात म्हणजे काय, त्याची लक्षणे कशी दिसतात आणि ते टाळण्यासाठी आपला आहार काय असावा याबद्दल सविस्तर माहिती दिली आहे. चला पाहूया उष्मघातापासून आपले रक्षण कसे करावे.
advertisement
उष्माघात म्हणजे काय?
पोषणतज्ञ अंजली मुखर्जी यांच्या मते, उष्माघाताला सनस्ट्रोक किंवा हिट स्ट्रोक असेही म्हणतात. ही समस्या उष्णतेमुळे उद्भवते. जेव्हा शरीराचे तापमान नियंत्रित करणारी यंत्रणा ओव्हरलोड होते तेव्हा असे होते. यामुळे शरीरातील तापमान अचानक वाढू लागते, जे नियंत्रित करणे कठीण होते. तीव्र सूर्यप्रकाश आणि सतत उष्णतेच्या संपर्कात राहिल्याने हे घडते.
पुरुषांच्या आहारात असायलाच हवे काजू; हे 5 फायदे वाचून चकित व्हाल!
उष्माघाताची लक्षणे..
- खूप जास्त शरीराचे तापमान. (103 डिग्री फारेनहाइटपेक्षा जास्त)
- लाल, गरम आणि कोरडी त्वचा, घाम न येणे.
- सतत वेगाने चालणे.
- तीव्र डोकेदुखी.
- उलट्या होणे, चक्कर येणे, मळमळ, गोंधळ.
- बेशुद्ध होणे किंवा भोवळ येणे.
उष्माघात टाळण्यासाठी उपाय..
- उष्माघात टाळाण्यासाठी सर्वात आधी कॅफिनयुक्त पेये पिण्याऐवजी पाणी आणि ज्यूस प्या.
- दिवसातून किमान 10-12 ग्लास किंवा 2.5 ते 3 लिटर पाणी प्या.
- सामान्य पाणी प्यायल्यास चांगले होईल. त्यात लिंबाचा रस, पाणी जिरे पावडर, सब्जा किंवा तुळशीच्या बिया म्हणजेच सब्जा, पुदिन्याचा रस मिक्स करू शकता.
उन्हाळ्यात उष्माघात टाळण्यासाठी आहार..
उन्हाळ्यात लेट्यूस, पुदिना, काकडी यासारख्या जास्तीत जास्त भाज्या आणि टरबूज, केंटलप, अननस, संत्री, गोड लिंबू इत्यादी फळांचा आहारात समावेश करावा. यामध्ये सोडियम आणि कॅलरीज कमी असतात. पोटॅशियम आणि जीवनसत्त्वे सी, ए आणि अँटिऑक्सिडंट्स जास्त असतात. ही ताजी हंगामी फळे आणि भाज्या केवळ शरीराला थंड ठेवत नाहीत तर डिहायड्रेशनही रोखतात.
या फळांसोबत त्याच्या बियांचेही आहेत जबरदस्त फायदे, वजन कमी करण्यासाठी रामबाण
उन्हाळ्यात हे पदार्थ खाऊ नका..
- निसर्गात उष्ण असलेल्या पदार्थांचे सेवन टाळा. तसेच लाल मांस, तळलेले पदार्थ, मसालेदार ग्रेव्ही, कॉफी, अल्कोहोल, सिगारेट, संपूर्ण दूध खाणे टाळा.
- रात्री उशिरा जेवण करणे टाळावे.
- दालचिनी, लसूण, काळी मिरी, ड्रायफ्रुट्स आणि तूप यांचे सेवन कमी करा.
उष्माघातापासून बचावासाठी या गोष्टीही लक्षात ठेवा..
- उन्हाळ्यात सैल सुती कपडे घाला. तुमचे संपूर्ण शरीर झाकणारे कपडे घाला, विशेषतः तेव्हा, जेव्हा तुम्ही दिवसभर बाहेर जाणार असाल.
- उष्माघाताने पीडित व्यक्तीला ताबडतोब थंड करण्यासाठी त्याला थंड पाण्याने आंघोळ घाला किंवा ओल्या टिश्यू-स्पंजने त्याचे शरीर पुसावे. शरीराच्या तापमानाचे सतत निरीक्षण करत राहा.
- पीडित व्यक्तीला लवकरात लवकर डॉक्टरांकडे न्यावे, जेणेकरून त्याला आराम मिळेल.
(इथं दिलेली माहिती तज्ज्ञांशी केलेल्या चर्चेवर आधारित आहे. ही एक सामान्य माहिती आहे. कोणताही व्यक्तीगत सल्ला नाही. आपण कोणत्याही पदार्थाचं सेवन करण्याआधी याबद्दल डॉक्टर किंवा तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा. संबंधित माहितीसाठी न्यूज18 मराठी जबाबदार नसेल.)