Superfood : स्मरणशक्ती कमी होतेय, तणावही वाढत चाललाय? 'हे' पदार्थ खा, दूर होईल समस्या
- Published by:Pooja Jagtap
Last Updated:
Food for memory improvement : काहीवेळा आपण छोट्या छोट्या गोष्टी विसरत आहोत. याचाच अर्थ आपली स्मरणशक्ती कमी होत आहे. काही पदार्थ आहेत, जे खाल्ल्याने आपल्या स्मरणशक्तीमध्ये सुधारणा होऊ शकतात.
मुंबई : काहीवेळा आपल्याला असे लक्षात येते की आपण छोट्या छोट्या गोष्टी विसरत आहोत. याचाच अर्थ आपली स्मरणशक्ती कमी होत आहे आणि बऱ्याचदा आपण ताणतणावाचा सामनाही करत असतो. प्राण्यांवर केलेल्या अभ्यासातून आपल्यावर यावर काही सकारात्मक परिणाम मिळू शकतात. काही पदार्थ आहेत, जे खाल्ल्याने आपल्या स्मरणशक्तीमध्ये सुधारणा होऊ शकतात.
डार्क चॉकलेटचा तुकडा किंवा मूठभर बेरी तुमची स्मरणशक्ती सुधारण्यास आणि ताण कमी करण्यास मदत करू शकतात असे सुचवले आहे. जपानच्या शिबौरा इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजीच्या टीमने सुचवले आहे की, सुधारित स्मरणशक्ती आणि विचार करण्याची क्षमता फ्लेव्हनॉल्समुळे असू शकते, जे कोको आणि बेरीमध्ये मुबलक प्रमाणात आढळतात.
कमकुवत स्मरणशक्तीबद्दल संशोधन काय म्हणते?
करंट रिसर्च इन फूड सायन्स या जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या या अभ्यासात असे दिसून आले आहे की, फ्लेव्हनॉल्सचे सेवन केल्याने अनेक शारीरिक प्रतिक्रिया (जसे की हृदय गती वाढणे किंवा रक्तदाब वाढणे) होऊ शकतात, जे व्यायामानंतरच्या बदलांसारखे दिसतात. ते सौम्य ताणतणावाचे काम करते, जे मध्यवर्ती मज्जासंस्था सक्रिय करते आणि लक्ष, उत्तेजना आणि स्मरणशक्ती सुधारते. फ्लेव्हनॉल्स न्यूरोनल नुकसानापासून देखील संरक्षण करतात.
advertisement
शिबौरा इन्स्टिट्यूटचे डॉ. यासुयुकी फुजी म्हणाले, "या अभ्यासात फ्लेव्हनॉल्समुळे निर्माण होणारा ताण प्रतिसाद व्यायामामुळे होणाऱ्या प्रतिसादासारखाच आहे. म्हणून, कमी जैवउपलब्धता असूनही, फ्लेव्हनॉल्स कमी केल्याने आरोग्य आणि जीवनाची गुणवत्ता सुधारू शकते."
चाचणी कशी कार्य करू शकते?
या अभ्यासात, टीमने संवेदी उत्तेजनाद्वारे फ्लेव्हनॉल्स मज्जासंस्थेवर कसा परिणाम करतात याचा अभ्यास केला. त्यांनी असा अंदाज लावला की, फ्लेव्हनॉल्सची तुरट चव (तोंडात कोरडेपणा, फुगवटा, खडबडीतपणा किंवा सॅंडपेपरसारखी संवेदना) थेट मेंदूला कशी सिग्नल देऊ शकते.
advertisement
संशोधकांनी 10 आठवड्यांच्या उंदरांवर प्रयोग केले, 25 मिलीग्राम/किलो किंवा 50 मिलीग्राम/किलो शरीराच्या वजनाच्या डोसमध्ये तोंडावाटे फ्लेव्हनॉल्स दिले, तर नियंत्रण उंदरांना फक्त डिस्टिल्ड वॉटर दिले गेले.
वर्तणुकीच्या चाचण्यांमधून असे दिसून आले की, फ्लेव्हनॉल्स खाऊ घातलेल्या उंदरांमध्ये नियंत्रण उंदरांच्या तुलनेत जास्त मोटर क्रियाकलाप (मेंदूद्वारे नियंत्रित केलेल्या स्वैच्छिक शारीरिक हालचाली), नवीन शोध घेण्याची इच्छा आणि सुधारित शिक्षण आणि स्मृती क्षमता दिसून आल्या.
advertisement
फ्लेव्हनॉल्समुळे मेंदूच्या अनेक भागांमध्ये न्यूरोट्रांसमीटरची क्रिया वाढली. औषध घेतल्यानंतर लगेचच मेंदूतील डोपामाइन, लेव्होडोपा, नॉरएपिनेफ्रिन आणि त्याचे मेटाबोलाइट, नॉर्मेटानेफ्रिनची पातळी वाढली. ही रसायने प्रेरणा, लक्ष, ताण आणि उत्तेजना नियंत्रित करतात.
शिवाय, नॉरएड्रेनालाईन संश्लेषण (टायरोसिन हायड्रॉक्सिलेज आणि डोपामाइन-बीटा-हायड्रॉक्सिलेज) आणि वाहतूक (वेसिक्युलर मोनोमाइन ट्रान्सपोर्टर 2) साठी आवश्यक असलेले एंजाइम वाढवले गेले, ज्यामुळे नॉरएड्रेनर्जिक सिस्टमची (नॉरएपिनेफ्रिन नावाची न्यूरोट्रांसमीटर वापरणारी मज्जासंस्था) सिग्नलिंग क्षमता मजबूत झाली.
advertisement
शिवाय, बायोकेमिकल विश्लेषणातून मूत्रात कॅटेकोलामाइन्स (तणावादरम्यान सोडले जाणारे हार्मोन्स) चे उच्च स्तर तसेच ताण नियमनात सहभागी असलेल्या मेंदूच्या प्रमुख भाग हायपोथॅलेमिक पॅराव्हेंट्रिक्युलर न्यूक्लियस (पीव्हीएन) मध्ये वाढलेली क्रिया दिसून आली.
Disclaimer : या बातमीत दिलेली माहिती आणि आरोग्याशी संबंधित सल्ला तज्ञांशी झालेल्या संभाषणांवर आधारित आहे. ही सामान्य माहिती आहे, वैयक्तिक सल्ला नाही. म्हणून, डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच काहीही वापरा. त्याच्या वापरामुळे होणाऱ्या कोणत्याही नुकसानासाठी न्यूज-18 जबाबदार राहणार नाही.
view commentsLocation :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
November 03, 2025 9:50 AM IST
मराठी बातम्या/लाइफस्टाईल/
Superfood : स्मरणशक्ती कमी होतेय, तणावही वाढत चाललाय? 'हे' पदार्थ खा, दूर होईल समस्या


