Nagpur Cough Syrup: औषधानं घेतला 18 महिन्यांच्या लेकीचा जीव, जबाबदार कोण? आतापर्यंत सरकारने काय-काय केलं?

नागपुरातून एक धक्कादायक बातमी समोर येत आहे. कफ सिरपमुळे प्रकृती बिघडलेल्या १८ महिन्यांच्या चिमुकलीवर नागपूर शासकीय रुग्णालयात उपचार सुरू होते. मात्र उपचारानंतरही तिला बरं वाटलं नाही, प्रकृती जास्त खालावत गेली आणि तिचा मृत्यू झाला आहे. कफ सिरप प्यायल्यानंतर तिला त्रास झाला होता. त्यामुळे तातडीनं तिला उपचारासाठी रुग्णालयात दाखल केलं होतं. आतापर्यंत नागपुरात 36 मुलांवर उपचार सुरू आहेत.

आरोग्य मंत्रालय आणि आरोग्य महासंचालनालयाने शिफारस केली आहे की 2 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना कफ सिरप देऊ नयेत आणि ते सावधगिरीने वापरावेत. औषध नियामकांनी अनेक औषध कंपन्यांच्या युनिट्सची चौकशी सुरू केली आहे. गुणवत्ता मानकांचे पालन न केल्याबद्दल काही युनिट्स बंद करण्यात आल्या आहेत. संभाव्य प्राणघातक औषधे बाजारात येण्यापासून रोखण्यासाठी औषध गुणवत्ता नियंत्रण आणि देखरेख यंत्रणा अधिक मजबूत करणे आवश्यक आहे.

मध्य प्रदेशातील छिंदवाडा जिल्ह्यात खोकल्याच्या सिरपचे सेवन केल्यानंतर अनेक मुलांचा मृत्यू झाल्याच्या प्रकरणात चौकशी सुरू असताना प्रशासनाने मोठी कारवाई केली आहे. या प्रकरणात डॉ. प्रवीण सोनी यांना अटक करण्यात आली आहे. कोल्ड्रिफ (Coldrif) या खोकल्याच्या सिरपमुळे 14 मुलांचा मृत्यू झाल्याचा आरोप आहे. हे औषध डॉ. सोनी यांनी बेकायदेशीरपणे लिहून दिल्याचे समोर आले आहे.

छिंदवाडा येथे किडनी फेल झाल्याने 11 बालकांचा मृत्यू झालेल्या प्रकरणानंतर कोल्ड्रिफ आणि नेक्स्ट्रो-डीएस या कफ सिरपवर बंदी घालण्यात आली आहे. त्याचबरोबर इंदूरमध्ये तयार होणाऱ्या डिफ्रॉस्ट सिरपला देखील बाजारातून परत मागवण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत.लोक आरोग्य आणि वैद्यकीय शिक्षण विभागाने इंदूरच्या आर्क फार्मास्युटिकल्स कंपनीविरुद्ध कारणे दाखवा नोटीस जारी केली आहे. तसेच डिफ्रॉस्ट सिरपचा बॅच क्रमांक 11198 बाजारातून रिकॉल करण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. याशिवाय औषधि महानियंत्रक (भारत सरकार) तसेच हिमाचल प्रदेश आणि तमिळनाडूच्या औषध नियंत्रकांना पत्र लिहून आवश्यक ती कारवाई करण्यास सांगितले आहे.

राज्य सरकारने सर्व औषध निर्माते, निरीक्षक, जिल्हा आरोग्य अधिकारी आणि वैद्यकीय महाविद्यालयांचे अधिष्ठाता यांना विशेष सल्ला पत्र जारी केले आहे. यात क्लोरफेनिरामाइन मलेट आणि फिनाइलफ्रिन एचसीएल या रसायनांच्या वापराबाबत विशेष काळजी घेण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. हे दोन्ही घटक खोकला-जुकामाच्या औषधांमध्ये सर्रास वापरले जातात. मात्र लहान मुलांना किंवा डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय यांचा वापर धोकादायक ठरू शकतो.

1) 2 वर्षांखालील मुलांना कफ आणि सर्दीवरील कोणतीही औषधं देऊ नयेत.