सावधान! तोंडाचा कॅन्सर घेऊ शकतो तुमचा जीव; चुकूनही करू नका 'या' 5 लक्षणांकडे दुर्लक्ष

जर तुम्हाला तोंडाच्या कॅन्सरची खालील पाच प्राथमिक लक्षणे दिसली, तर त्याकडे अजिबात दुर्लक्ष करू नका आणि त्वरित वैद्यकीय सल्ला घ्या. सुरुवातीच्या टप्प्यात निदान झाल्यास अनेकांचे प्राण वाचू शकतात. तोंडाचा कॅन्सर (मुख कर्करोग) हा भारतात आढळणाऱ्या सर्वात सामान्य कर्करोगांपैकी एक आहे. हा कर्करोग साधारणपणे तोंड किंवा घशातील पेशींमध्ये सुरू होतो. यामुळे ओठ, जीभ, गाल, तोंडातील आतील त्वचा, टाळू (तोंडाचा वरचा भाग) आणि घशाचा भाग प्रभावित होतो.

हा जीवघेणा आजार दरवर्षी हजारो लोकांचा बळी घेतो. मात्र, जर वेळेत त्याची लक्षणे ओळखता आली आणि उपचार सुरू करता आले, तर मृत्यूचा धोका मोठ्या प्रमाणात कमी होऊ शकतो. चला, तोंडाच्या कॅन्सरच्या 5 सामान्य प्राथमिक लक्षणांबद्दल जाणून घेऊया...

तोंडात गाठी किंवा फोड : जर तुम्हाला तोंडात, घशात किंवा जिभेवर कोणतीही असामान्य गाठ किंवा फोड जाणवत असेल, तर तुम्हाला सावध होण्याची गरज आहे. ही कर्करोगाची गाठ असू शकते. अशा प्रकारच्या गाठी साधारणपणे पांढऱ्या किंवा लाल रंगाच्या ठिपक्यांसारख्या दिसतात आणि कालांतराने कडक होतात. अशी लक्षणे दिसल्यास, त्वरित तोंडाच्या कर्करोगाची तपासणी करून घ्यावी.

सतत दुखणे किंवा जळजळ : तोंडात किंवा ओठांवर सतत दुखणे किंवा जळजळ होणे हे देखील चिंतेचे कारण आहे. अनेक लोक याला नसांची समस्या किंवा दातदुखी समजतात, पण प्रत्यक्षात हे कर्करोगाचे लक्षण असू शकते. जर तुम्हाला तोंडात किंवा घशात काहीही असामान्य वाटत असेल, तर लगेच डॉक्टरांना भेटा.

न बरी होणारी तोंडातली जखम : जर तुमच्या तोंडात एखादी जखम झाली असेल आणि ती दोन आठवड्यांच्या आत बरी होत नसेल, तर त्याकडे दुर्लक्ष करू नका. सामान्य तोंडातील जखमा लवकर बऱ्या होतात. पण जर तुम्हाला तोंडाचा कॅन्सर असेल, तर या जखमा बऱ्या होत नाहीत आणि त्या अधिक गंभीर होऊ शकतात. अशा जखमा ओठांवर, टाळूवर किंवा गालाच्या आतल्या बाजूला दिसू शकतात. कधीकधी त्यातून रक्तस्त्राव देखील होऊ शकतो किंवा त्या कर्करोगात बदलू शकतात.

तोंडातून येणारा दुर्गंध : तोंडाला दुर्गंध येण्याची अनेक कारणे असू शकतात. मात्र, जर हा वास दीर्घकाळ टिकून राहिला आणि कोणत्याही उपायांनी जात नसेल, तर ते तोंडाच्या कर्करोगाचे प्रारंभिक लक्षण असू शकते. याकडे हलकेपणाने घेऊ नये आणि योग्य उपचार घ्यावा.

तोंड किंवा जीभ हलवण्यात अडचण, गिळताना त्रास : तोंड किंवा जीभ हलवण्यात अडचण येणे आणि चघळताना किंवा गिळताना त्रास होणे, ही अशी लक्षणे आहेत ज्याकडे दुर्लक्ष करू नये. हे तोंडाच्या कर्करोगाचे धोक्याचे चिन्ह असू शकते. कधीकधी घशात गाठ किंवा अन्न अडकल्यासारखे वाटते. जरी हे ॲसिड रिफ्लक्स किंवा इन्फेक्शनमुळे देखील असू शकते, परंतु जर ते दीर्घकाळ टिकून राहिले तर योग्य उपचारांची आवश्यकता असते.

तोंडाच्या कर्करोगामागे काही प्रमुख कारणे आहेत. उदाहरणार्थ : धूम्रपान किंवा तंबाखूचे सेवन करणे, जास्त प्रमाणात मद्यपान करणे, ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरस (HPV) संसर्ग, सूर्यप्रकाशाचा दीर्घकाळ संपर्क, अपुरे पोषण, आणि तोंडात दीर्घकाळ जळजळ किंवा सूज येणे – ही सर्व या रोगाचा धोका वाढवतात.

या लक्षणांकडे किंवा सवयींकडे दुर्लक्ष केल्यास रोग होण्याची शक्यता वाढते. त्यामुळे, जर तुम्हाला तुमच्या शरीरात ही लक्षणे दिसली, तर त्वरित उपचार घेणे आवश्यक आहे. तोंडाचा कर्करोग सुरुवातीच्या टप्प्यातच ओळखला गेल्यास तो सहजपणे नियंत्रणात आणता येतो. आजचा मुख्य उद्देश तोंडाच्या कर्करोगाबद्दल जागरूकता निर्माण करणे हा आहे. नियमित वैद्यकीय सल्ला घेणे, धूम्रपान आणि मद्यपान टाळणे, तसेच योग्य आणि पौष्टिक आहार घेणे यामुळेच या जीवघेण्या आजारापासून बचाव करणे शक्य आहे.