या आहेत मुंबईतील प्रसिद्ध ऐतिहासिक वास्तू, अद्भूत असा इतिहास, photos

छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस - इ.स. 1887 मध्ये राणी व्हिक्टोरियाने राज्याभिषेकाच्या सुवर्णजयंतीनिमित्त या स्थानकाची निर्मिती केली होती. प्रथम हे स्थानक व्हिटी अर्थात व्हिक्टोरिया टर्मिनस या नावाने ओळखले जायचे. मात्र, त्यानंतर या स्थानकाचं नामांतरण करण्यात आले. आज हे स्थानक छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस या नावाने ओळखले जाते. मुंबईतील ऐतिहासिक वास्तूंमध्ये या स्थानकाचा प्रथम क्रमांक लागतो.

गेटवे ऑफ इंडिया - पर्यटकांच्या आकर्षणाचे केंद्रबिंदू असलेले ठिकाण म्हणजे गेटवे ऑफ इंडिया. अनेक भारतीयांप्रमाणेच विदेशी नागरिकही खास या ठिकाणाला भेट देतात. इंग्लंडचे राजकुमार प्रिन्स ऑफ वेल्स (नंतरचे पाचवे जॉर्ज) भारत भेटीला आल्यामुळे त्यांच्या स्वागतासाठी हे प्रवेशद्वार तयार करण्यात आलं होते.

राजाबाई टॉवर - मुंबईतील सर्वात चर्चेत राहणारी वास्तू म्हणजे राजाबाई टॉवर. लंडनमधील बिग बेन टॉवरप्रमाणे दिसणारी ही वास्तू ब्रिटीश अभियंता जॉर्ज गिल्बर्ट स्कॉट यांच्या देखरेखीखाली तयार करण्यात आली. 1870 मध्ये हे टॉवर उभारण्यात आले. त्याची उंची 230 फूट इतकी आहे. हे टॉवर चर्चगेट स्थानकाजवळी परिसरात आहे.

फ्लोरा फाऊंटन/हुतात्मा चौक - मुंबईतील आकर्षण म्हणून ओळखले जाणारे ठिकाण म्हणजे फ्लोरा फाऊंटन. आता हा वास्तू हुतात्मा चौक या नावाने प्रसिद्ध आहे. मुंबईतील फोर्ट विभागातील हा एक चौक असून इ.स. 1864 मध्ये तो तयार करण्यात आला आहे. डेव्हिड ससून यांनी त्यांच्या मरण पावलेल्या फ्लोरा या मुलीच्या स्मणार्थ हे स्मारक तयार केले होते. याच ठिकाणी मुंबईचा समावेश महाराष्ट्रात व्हावा यासाठी बलिदान देणाऱ्यांना आदरांजली वाहण्यासाठीदेखील स्मारकाची निर्मिती करण्यात आली आहे.

पॅगोडा - मुंबईपासून किंचित अंतरावर असलेल्या गोराई परिसरात ही वास्तू आहे. सन 2000 साली ही वास्तू उभारण्यात आली. गौतम बुद्धांच्या स्मृतीचिन्हांचा संग्रह आणि जपणूक करण्यासाठी याची निर्मिती करण्यात आली आहे. ही वास्तू प्रचंड मोठी आहे. त्यामुळे येथे एकाच वेळी 8 हजारांपर्यंत लोक सहज बसू शकतात. तसेच या वास्तूचे वैशिष्ट्य म्हणजे ती कोणत्याही आधारस्तंभाशिवाय उभी आहे.

मुंबई विद्यापीठ - भारतातील सर्वात जुन्या विद्यापीठांमध्ये मुंबई विद्यापीठाचा समावेश करण्यात येतो. मुंबईतील फोर्ट परिसरात या विद्यापीठाची मुख्य वास्तू असून सांताक्रुझ येथे दुसरे संकुलदेखील आहे. फोर्टमधील मुख्य इमारत गॉथिक शैलीत बांधल्याचे म्हटले जाते.

बृहन्मुंबई महानगरपालिका - 1893 मध्ये देशात पहिली बृहन्मुंबई महानगरपालिका स्थापन करण्यात आली. महानगरपालिकेची ही प्रचंड मोठी इमारत आहे. त्याची रचना अत्यंत कल्पकतेने करण्यात आली आहे. सामान्यांपासून राजकीय व्यक्तींपर्यंत सगळ्यांमध्ये कायमच मुंबई महानगरपालिकेची चर्चा रंगत असते.

माऊंट मेरी चर्च - पोर्तुगालमधील ख्रिस्ती धर्मगुरूंनी 16व्या शतकात मदर मेरीची मूर्ती इथे आणून चर्चची बांधणी केली. ‘बेसिलिका ऑफ अवर लेडी ऑफ द माऊंट’ या नावाने ओळखले जाणारे चर्च पहिल्यांदा 1640 साली बांधले गेले. वांद्रे येथील बँड स्टॅडच्या समुद्रसपाटीपासून अर्धा किलोमीटरवर आणि 80 मीटर उंच टेकडीवरील या चर्चला शेकडो वर्षांचा इतिहास आहे.