जनावरांना लम्पी स्किन डिसीजचा धोका वाढला! प्रादुर्भाव कमी करण्यासाठी काय काळजी घ्यावी?

लम्पी स्किन डिसीज हा कॅप्रिपॉक्स व्हायरसमुळे होतो. हा विषाणू डास, माश्या आणि गोचीड यांसारख्या किटकांद्वारे पसरतो. दूषित पाणी, चारा किंवा आजारी जनावरांच्या थेट संपर्कातूनही संक्रमण होते. भारतात 2019 पासून हा रोग आढळून आला असून, 2025 मध्ये महाराष्ट्रात पुन्हा मोठ्या प्रमाणावर उद्रेक झाला आहे.

या आजाराची सुरुवात प्रामुख्याने तापाने होते. त्यानंतर जनावरांच्या त्वचेवर दोन ते पाच सेंटीमीटरपर्यंतच्या गाठी (नोड्यूल्स) दिसून येतात. लिम्फ नोड्स सुजणे, भूक कमी होणे, दूध उत्पादनात जवळपास 50 टक्क्यांपर्यंत घट होणे अशी लक्षणे दिसतात. गंभीर अवस्थेत गर्भपात होऊ शकतो किंवा जनावरांना अत्यंत अशक्तपणा येतो. दुर्लक्ष झाल्यास मृत्यूची शक्यताही वाढते.

लम्पी स्किन डिसीजचे निदान मुख्यतः क्लिनिकल लक्षणांवर आधारित केले जाते. तसेच त्वचेच्या नमुन्यांचे प्रयोगशाळेत परीक्षण किंवा हिस्टोपॅथॉलॉजी तपासणीद्वारे रोग निश्चित केला जातो. प्रारंभिक टप्प्यावरच पशुवैद्यकांचा सल्ला घेणे अत्यावश्यक आहे, असे तज्ज्ञ सांगतात.

या रोगाचा प्रसार थांबविण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही महत्त्वाच्या गोष्टींची काळजी घेणे गरजेचे आहे :