Adoption Law : अविवाहित आहात आणि मूल दत्तक घ्यायचंय? जाणून घ्या नियम, किंमतीसह संपूर्ण प्रक्रिया..
- Published by:Pooja Jagtap
Last Updated:
Single Parent Adoption Indian Law : एकटे पालक आणि अविवाहित व्यक्तीला भारतात मूल दत्तक घेण्यात मोठ्या अडचणी येतात. विशेषतः जर पालक एकटे आणि अविवाहित पुरुष असेल तर ही अडचण आणखी वाढते.
मुंबई : आजकाल लग्न न करण्याचा ट्रेंड वाढत असल्याने, लोक एकटे पालक बनण्याचा किंवा अविवाहित राहून मूल दत्तक घेण्याचा पर्याय निवडत असल्याचे दिसून येत आहे. मात्र एकटे पालक आणि अविवाहित व्यक्तीला भारतात मूल दत्तक घेण्यात मोठ्या अडचणी येतात. विशेषतः जर पालक एकटे आणि अविवाहित पुरुष असेल तर ही अडचण आणखी वाढते. स्थानिक18 ने सर्वोच्च न्यायालयाच्या वकिलाशी बोलून माहिती शेअर केली.
कायदा जितका गुंतागुंतीचा तितका तो महाग..
भारतातील दत्तक प्रक्रिया बाल न्याय - मुलांची काळजी आणि संरक्षण कायदा, 2015 द्वारे नियंत्रित केली जाते. केंद्रीय दत्तक संसाधन प्राधिकरण (CARA) कडून परवानगी देखील एक अनिवार्य आवश्यकता आहे, त्याशिवाय तुम्हाला मूल दत्तक घेण्याची परवानगी दिली जाणार नाही. मूल दत्तक घेण्यासाठी केअरिंग्ज पोर्टलवर नोंदणी करणे, कागदपत्रे सादर करणे (उत्पन्नाचा पुरावा, आरोग्य अहवाल, पोलिस पडताळणी) आणि गृह अभ्यास करणे आवश्यक आहे, त्यानंतर नोंदणीसाठी 6-8 दिवस वाट पाहणे आवश्यक आहे.
advertisement
भारतात दत्तक घेण्याची प्रक्रिया केवळ कायदेशीरदृष्ट्या गुंतागुंतीची नाही तर आर्थिकदृष्ट्या महाग आहे. दत्तक घेण्यासाठी CARA ने निश्चित केलेले शुल्क आवश्यक आहे. नोंदणी आणि गृह अभ्यास अहवालासाठी ₹6,000 खर्च येतो. बाल संगोपन निधी शुल्क ₹50,000 आहे. कायदेशीर शुल्क ₹20,000 ते ₹50,000 पर्यंत आहे. दत्तक घेतल्यानंतर पाठपुरावा शुल्क प्रति भेट ₹2,000 आहे.
advertisement
भारतात राहणाऱ्या जोडप्यांसाठी किंवा एकल पालकांसाठी, हा खर्च ₹200,000 ते ₹2.5 लाखांपर्यंत असू शकतो. आंतरराष्ट्रीय पालकांसाठी (NRIs) दत्तक घेण्यासाठी ₹2.6 दशलक्ष ते ₹3.7 दशलक्ष खर्च येतो, ज्यामध्ये एजन्सी शुल्क, कायदेशीर औपचारिकता आणि प्रवास खर्च समाविष्ट आहे.
एकटा पुरुष मूल दत्तक घेऊ शकतो का?
दत्तक घेण्याचे नियम देशानुसार बदलतात. भारतात एकट्या पुरुषांना मुले दत्तक घेण्याची परवानगी आहे, परंतु कठोर नियम लागू होतात. एकट्या दत्तक घेणाऱ्याचे वय किमान 25 वर्षांचे असले पाहिजे. एकट्या पुरुषांना फक्त एक मुलगा दत्तक घेता येतो. त्यांना मुलगी दत्तक घेण्याची परवानगी नाही. मूल आणि दत्तक घेणाऱ्या वडिलांमध्ये किमान 21 वर्षांचा वयाचा फरक असावा.
advertisement
दत्तक घेणारा पुरूष शारीरिकदृष्ट्या निरोगी आणि आर्थिकदृष्ट्या स्थिर असावा. एकट्या महिलांसाठी, त्या मुलगा किंवा मुलगी यापैकी एक मूल दत्तक घेऊ शकतात. महिलेसाठी किमान वय 25 वर्षे आहे.
वयोमर्यादा निश्चित करण्यात आल्या आहेत..
काही वयोमर्यादा देखील निश्चित करण्यात आल्या आहेत, ज्यात समाविष्ट आहे.. एकट्या पालकांसाठी, जर ते 25 ते 45 वर्षे वयाचे असतील तर ते 4 वर्षे किंवा त्यापेक्षा कमी वयाचे मूल दत्तक घेऊ शकतात. जर ते 46 ते 50 वर्षे वयाचे असतील तर ते 5 ते 8 वर्षे वयोगटातील मूल दत्तक घेऊ शकतात आणि जर ते 51 ते 55 वर्षे वयाचे असतील तर ते 9 ते 18 वर्षे वयोगटातील मूल दत्तक घेऊ शकतात.
advertisement
55 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या एकट्या पालकांना मूल दत्तक घेण्याची परवानगी नाही. मूल दत्तक घेऊ इच्छिणाऱ्या विवाहित जोडप्यांना दोन वर्षांचे वैवाहिक स्थिरता सिद्ध करावी लागेल. विवाहित जोडप्यांसाठी दोन्ही पालकांसाठी एकत्रित वयोमर्यादा विचारात घेतली जाते. 2 वर्षांपर्यंतच्या मुलांसाठी वयोमर्यादा 85 वर्षे, 4 वर्षांपर्यंतच्या मुलांसाठी 90 वर्षे, 4 ते 8 वर्षे वयोगटातील मुलांसाठी 100 वर्षे आणि 8 ते 18 वर्षे वयोगटातील मुलांसाठी 110 वर्षे आहे.
advertisement
अस्वीकरण : या बातमीत दिलेली माहिती आणि आरोग्याशी संबंधित सल्ला तज्ञांशी झालेल्या संभाषणांवर आधारित आहे. ही सामान्य माहिती आहे, वैयक्तिक सल्ला नाही. म्हणून, डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच काहीही वापरा. त्याच्या वापरामुळे होणाऱ्या कोणत्याही नुकसानासाठी लोकल-18 जबाबदार राहणार नाही.
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
October 03, 2025 3:56 PM IST
मराठी बातम्या/लाइफस्टाईल/
Adoption Law : अविवाहित आहात आणि मूल दत्तक घ्यायचंय? जाणून घ्या नियम, किंमतीसह संपूर्ण प्रक्रिया..