माणिकवाडीत जळत्या कोळशावर चालण्याची परंपरा कशी सुरू झाली? नेमकं कारण काय

माणिकवाडी गावचे रहिवाशी आणि मंदिराचे मानकरी असलेले बबन शिंदे यांनी दिलेल्या माहितीनुसार; पूर्वीचे लोक अमुक एखादी मनोकामना पूर्ण व्हावी म्हणून देवीला नवस बोलत होते. ती मनोकामना पूर्ण झाली तर ती देवीची कृपा समजली जात असे मनोकामना पूर्ण केल्याबद्दल कृतज्ञता म्हणून नवस बोलल्याप्रमाणे देवी समोर इंगळा वरून म्हणजेच जळत्या कोळशांच्या निखार्‍यावरून चालत जाऊन देवीचे दर्शन घेतले जात असे.

इंगळा वरून चालण्याचे कार्यक्रम जाजा मंदिरांमध्ये होतात तिथे मुख्य गाभाऱ्याच्या बाहेर कमान असते. या कमानी मध्ये लाकूड पेटवून त्याचे विस्तव मार्गावर पसरले जातात. आणि परंपरेनुसार ठरलेले मानकरी त्या इंगळा वरून प्रथम चालत जाऊन देवीचे दर्शन घेतात. त्यानंतर गाव परिसरातील नवस बोललेले भाविक भक्त एकापाठोपाठ इंगळा वरून चालत देवीचे दर्शन घेतात.

वाळवा तालुक्यातील शिरटे गावातील एका भाविक भक्ताने देवीसमोर इंगळा वरून चालण्याचा नवस बोलला होता. भक्ताची मनोकामना पूर्ण झाली. परंतु त्यावेळी मंदिराचे रूपडे साधे असल्याने मंदिरास कमान नव्हती. तेव्हा मनोकामना पूर्ण झालेला भक्त आणि गावातील जाणकार लोकांनी पुढाकार घेत वर्गणी स्वरूपात देणगी जमा करून एका वर्षाच्या आत सुंदर दगडी कमान उभी केली. तेव्हापासून दरवर्षी नवरात्रीच्या काळामध्ये अष्टमीच्या दिवशी इंगळा वरून चालण्याची प्रथा माणिकवाडी गावामध्ये सुरू झाली.

गावकऱ्यांच्या माहितीनुसार कोरोना महामारीचा काळ वगळता श्री जोगेश्वरी देवी समोर इंगळा वरून चालण्याची परंपरा गेल्या अनेक वर्षांपासून सुरू आहे. आजच्या आधुनिक काळात देखील ग्रामस्थांसह भाविकांचा इंगळ विधीस मोठा प्रतिसाद आहे.